گسترش خدمات غیرحضوری پاسخگوی مخاطبان سازمان است

اقتصادتهران: استان فارس از استانهای پهناور کشورمان است که در حوزه‌های صنعت و کشاورزی روند رو به رشد و توسعه را به خوبی طی می‌کند. سازمان تأمین اجتماعی نیز در این استان در کنار تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی است.
برای آشنایی بیشتر با وضعیت خدمت رسانی به بیمه شدگان تأمین اجتماعی استان فارس و آگاهی از روند خدمات این سازمان با عبدالکریم نباتی، مدیرکل تأمین اجتماعی استان به گفتگو نشستیم.
نباتی از سال ۱۳۶۴ به عنوان کارمند سازمان تأمین اجتماعی در شهرستان مرودشت مشغول به کار شده و طی سال‌های خدمت در این استان در شهرها و شعب مختلف فعالیت کرده است.

*در ابتدا معرفی اجمالی از استان فارس داشته باشید و در مورد تعداد شعب و آمارهای کلی استان توضیح بفرمائید.

اداره کل تأمین اجتماعی استان فارس ۳۴ شعبه اصلی، ۲۲ شعبه اقماری وقریب به  ۷۰۰ هزار بیمه شده اصلی دارد. این اداره کل۲ میلیون و ۶۵ هزار نفر از مردم استان را تحت پوشش دارد که  ۴۵ درصد جمعیت استان را تشکیل می‌دهند. ۱۱۰ هزار خانوار مستمری بگیر  تحت پوشش هستند که ماهیانه نزدیک به ۱۱۷ میلیارد تومان به آنان پرداخت می شود. ۷۷ هزار کارگاه فعال نیز تحت پوشش داریم.

با توجه به اینکه سازمان تأمین اجتماعی جمعیت زیادی را تحت پوشش قرار داده است و به حفظ و ارتقای امنیت اجتماعی کشور کمک می‌کند، بی شک یکی از بازوان توانمند نظام جمهوری اسلامی است. در استان فارس نیز نقش اداره کل و مدیریت درمان استان در ارائه خدمات متنوع به بیمه شدگان بسیار مهم است و سازمان تأمین اجتماعی در استان فارس منشأ خدمات بسیار مطلوب و اثر بخشی است.

*درمورد ۳۴ شعبه تأمین اجتماعی استان توضیح دهید که شرایط کار این شعب و جایگاه و تیپ آنها به چه صورت است. تأمین اجتماعی در استان فارس دارای ۶ شعبه ممتاز دارد که ۲ شعبه تیپ یک، ۴ شعبه تیپ ۲ و مابقی نیز تیپ‌های ۳ ، ۴ و ۵ هستند. در استان فارس متناسب با نیاز بیمه شدگان و گستره خدمات سازمان درجه بندی شعب لحاظ شده و در حال حاضر خدمت رسانی به بیمه‌شدگان به نحو مطلوب انجام می‌پذیرد.

*استان فارس دارای تعداد زیادی شهرهای کوچک است.

بله ۲۹ شهرستان در استان هست که ما در تمامی شهرها و برخی از بخشها شعبه داریم.

*در رابطه با نوع شعب و تغییرات آن نیز توضیح بفرمائید. به نظر شما در یک شهرستان که سازمان به عنوان مثال یک شعبه تیپ ۲ دارد؛ ارتقاء آن به تیپ یک در اولویت است یا اینکه بهتر است که یک شعبه اقماری یا تیپ ۵ نیز در یکی از بخشهای آن شهرستان افتتاح شود؟ به نظر شما کدام رویکرد برای سازمان مناسب تر است؟

به نظر من با توجه به اینکه سازمان در حال حرکت به سمت استفاده از فن‌آوری اطلاعات است و در این عرصه شاهد گسترش چشمگیر فعالیت‌ها هستیم؛ گسترش بیشتر شعب سازمان چندان قابل توجیه نیست و بهتر است ارائه خدمات غیرحضوری مورد توجه قرار گیرد.

*این موضوع به نظر شما حتی در شهرستانهای کوچک هم صادق است؟

بله حتی در شهرستانهای کوچک و روستاها نیز ما شاهد هستیم که ۹۵ درصد لیست حق بیمه به صورت غیرحضوری از طریق اینترنت ارائه می‌شود و این نشان دهنده این است که در کل کشور این کار در حال انجام است.

در استان فارس که ۷۷ هزار کارگاه فعال تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی داریم؛ دریافت غیرحضوری این تعداد لیست حق بیمه به معنی کاهش ۷۷ هزار تردد درون شهری و بهبود فرهنگ عمومی است. استان فارس از نظر دریافت غیر حضوری لیست حق بیمه در رتبه چهارم کشور قرار گرفته است. برای پاسخ گویی به جمعیت بزرگ مخاطبان سازمان باید از خدمات نوین استفاده کنیم و رویکردهای سنتی را اصلاح کنیم.

*پس به نظر شما در استان فارس تعداد شعب سازمان از ۳۴ شعبه اصلی و ۲۲ شعبه اقماری بیشتر نمی‌شود؟

نباید بشود. چون سازمان روز به روز خدمات خود را با کیفیت بالاتر و به صورت غیر حضوری گسترش می‌دهد.

*در مورد ۷۷ هزار کارگاه تحت پوشش سازمان در استان فارس بیشتر توضیح دهید که چه تعداد از این کارگاه‌ها، کارگاه بزرگ و بالاتر از ۱۰۰ نفر هستند، چه تعداد از آنها بالای ۱۰ نفر هستند و چه تعداد کارگاه کوچک و مشمول کمک دولت در استان فعالیت دارد؟

از ۷۷ هزار کارگاه فعال تحت پوشش ۱۴۵۰ کارگاه دارای بیش از ۵۰نفر بیمه شده و ۶۳۱۶ کارگاه ۱۰ تا ۵۰ نفر بیمه شده و مابقی دارای کمتر از ۱۰ بیمه شده هستند.

*هدف از طرح سوال در مورد ۷۷ هزار کارگاه استان این است که در مورد کارگاه‌های کوچک و مشمول کمک دولت در استان توضیح دهید و بفرمائید که چند درصد از این کارگاه‌ها حق بیمه کامل می‌دهند و چند درصد مشمول کمک دولت هستند و نظر تحلیلی خود را در این رابطه بفرمائید.

بیشتر بیمه شدگان ما بیمه شده اجباری هستند و اکثریت کارگاهها حق بیمه کامل پرداخت می کنند اما متأسفانه به دلیل وجود قوانین مختلف شاهد حق بیمه‌های متنوع هستیم و در رابطه با مشاغل مختلف تخفیف حق بیمه از طرف دولت در نظر گرفته شده است به این معنی که مابه‌التفاوت را دولت متعهد شده است که بپردازد.

اگر ما حق بیمه را به صورت تک نرخی اعمال می‌کردیم، می‌توانستیم شاهد بهبود خدمات و رفع بسیاری از مشکلات باشیم. با این کار از استفاده ‌های من غیر حق از خدمات سازمان نیز پیشگیری می‌شد.

*یا اینکه تنوع نرخ حق بیمه کمتری باشد.

بله در این صورت می‌توانستیم خدمات بهتری ارائه دهیم. البته توجه داشته باشیم که تک نرخی شدن حق بیمه به معنی تک رقمی شدن نیست و در نهایت حق بیمه متناسب با حقوق و دستمزد افراد خواهد بود.

*شما به استفاده من غیرحق از خدمات سازمان تأمین اجتماعی اشاره کردید. به عنوان مثال در کارگران ساختمانی و قالی بافی این موضوع کاملا مشهود است با توجه به اینکه در استان فارس بر اساس ارزیابی‌های انجام شده تعدادی سهمیه به عنوان کارگران ساختمانی اختصاص یافته است و اگر کسی به صورت من غیر حق از این سهمیه استفاده کند طبیعتاً افرادی که کارگران ساختمانی هستند، از این حق قانونی خود محروم می‌شوند. شناسایی افراد واجد شرایط و ممانعت از استفاده من غیر حق از خدمات یکی از وظایف سازمان تأمین اجتماعی است. در این رابطه در استان فارس چه اقداماتی انجام شده است؟

در این رابطه ما راه هایی پیدا کرده ایم که افراد واجد شرایط را شناسایی کنیم. در رابطه با کارگران ساختمانی، قانونگذار متاسفانه تنها دریافت کارت مهارت فنی و حرفه ای را مد نظر قرار داده است. این کارت به راحتی برای همه افراد قابل دریافت است. مسئله دیگر این است که از زمانی که اعلام گردید افراد دارای کارت مهارت ساختمانی تحت پوشش بیمه قرار می گیرند، تعداد افراد دارای کارت مهارت فنی و حرفه ای از ۱۰ هزارنفر به ۱۶۰ هزار نفر رسید. در استان فارس بالغ بر ۱۶۰ هزار کارت صادر شده است که تعدادی از این افراد نیز کارگر ساختمان نیستند. برای تشخیص این افراد ما در مرحله اول با همکاری مجمع امور صنفی استان افراد دارای پروانه کسب را شناسایی کردیم و کسانی که در مشاغل دیگر دارای پروانه کسب هستند را خارج کردیم .در رابطه با افرادی که ثبت شرکت کرده بودند نیز افرادی شناسایی شدند و به عنوان استفاده کننده من غیر حق از خدمات سازمان حذف شدند و با حذف این افراد زمینه برای استفاده افراد واجد شرایط و کارگران ساختمانی واقعی فراهم شد.

*بخشنامه‌هایی برای ادارات کار صادر شده است که یکی از آنها نیز مشاغل سخت و زیان آور است. هدف از این بخشنامه‌ها هماهنگی بیشتر بین ادارات تأمین اجتماعی و کار است. بفرمائید که پس از صدور این بخشنامه‌ها درحال حاضر ارتباط اداره کل تأمین اجتماعی و اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی در استان فارس چه تغییری داشته است.

یکی از موضوعاتی که باعث شده است که ما با ادارات کار همکاری داشته باشیم ماده ۱۴۸ قانون کار است این ماده در رابطه با کسانی است که در هیأتهای ادارات کار ادعای سابقه می‌کنند و نمایندگان سازمان تأمین اجتماعی نیز در این هیأت‌ها حضور دارند و همکاری ادارات کار و تأمین اجتماعی نیز به این صورت است که اطلاعات مربوط به افرادی که قرار است پرونده آنها مورد رسیدگی قرار گیرد به ما اعلام می‌شود تا همکاران ما با اطلاعات کامل در هیأتها حضور یابند و نظرات کارشناسی دقیق را در جلسات اعلام کنند و با دقت بیشتری ادعاها بررسی شود.

*در گذشته نماینده سازمان در این هیأتها حضور نداشت؟

با توجه به توافقات انجام شده فیمابین سازمان و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ،نمایندگان مطلع سازمان در کلیه هیات های تشخیص و حل اختلاف اداره کار  بعنوان عضو فعال شرکت می نمایند و نقش تعیین کننده ای در آراء صادره هیاتهای مذکور دارند  واز طرفی حدود ۹۵ درصد آرا با توجه به اطلاعات ارائه شده توسط اعضا مذکور صادر می گردد. لذامی توان نتیجه گرفت که این امر تاثیر بسزایی در اجرای ماده ۱۴۸ قانون کار داشته و از تبانی کارگر و کارفرما جلوگیری می نماید.

در بحث بیمه بیکاری نیز با تعامل خوبی که داریم در مجموع در سال ۹۳ افزایشی نسبت به سال قبل از آن نداشته‌ایم و این نشان دهنده تعامل سازنده است.در مورد کارهای سخت و زیان آور نیز بررسی دقیقتری انجام می شود و مشابه سازی نیز انجام نمی گردد و هر کارگاهی به صورت مشخص بررسی می شود.در مورد حوادث ناشی از کار نیز در بازرسی ها همکاران ما حضور دارند.

*در مورد منابع و مصارف تأمین اجتماعی در استان فارس نیز توضیح بفرمائید که در چه شرایطی است و آیا منابع و مصارف سازمان در استان فارس متناسب است یا خیر؟

خوشبختانه در سال ۹۳  با توجه به عملکرد خوب همکارانم چند درصدی افزایش وصولی نسبت به وصولی مصوب داشتیم و مصارف سازمان نیز تقریباً متناسب با منابع است. عمده ترین هزینه سازمان پرداخت مستمری ماهانه به مستمری بگیران است که در این بخش ماهانه ۱۱۷ میلیارد تومان هزینه می‌شود. مجموع عیدی پرداخت شده به مستمری بگیران نیز در سال ۹۳ بالغ بر ۶۴ میلیارد تومان بوده است. با لحاظ سایر هزینه‌ها از جمله هزینه‌های مربوط به درمان مستقیم و همچنین هزینه‌های پرداختی به مراکز درمانی طرف قرارداد و هزینه مزایای کوتاه مدت می‌توان گفت که منابع و مصارف تأمین اجتماعی در استان فارس تقریباً متناسب است. در سال جاری نیز بودجه اداره کل تأمین اجتماعی ۲۵ درصد افزایش داشته است و به این ترتیب منابع و مصارف ما حدود ۲۵ درصد افزایش می‌یابد.

در رابطه با کارت هوشمند سلامت نیز توضیح بفرمائید که آیا در استان فارس اقدام خاصی در این رابطه انجام شده است؟ و یا آمادگی برای اجرای این برنامه وجود دارد؟

هنوز اقدامی شروع نشده اما مسلماً در صورت تصمیم گیری در سازمان آمادگی آن در استان وجود دارد. به نظر می‌آید که برنامه بسیار خوبی است و از خدمات نوین سازمان محسوب می‌شود. در صورت اجرای این برنامه جلوی بسیاری از سوءاستفاده‌ها گرفته می‌شود و مخاطبان سازمان نیز از خدمات سازمان با سهولت بیشتری استفاده می‌کنند.

* در سال ۹۳ چند جلد دفترچه تأمین اجتماعی در استان فارس صادر شده است؟

در سال ۹۳ بر اساس آماری که از شعب استان اخذ شده است یک میلیون و ۹۰ هزار و ۹۷۲  جلد دفترچه تجدید یا تعویض، ۱۷۹ هزار و ۱۳  جلد برای بار اول، ۸۸۰ هزار و ۸۵۹ جلد دفترچه تمدید و ۱۶ هزار و ۳۲۴ جلد دفترچه المثنی برای بیمه شدگان صادر شده است .

در شعب تیپ یک ما در شیراز روزانه حدود ۷۰۰ دفترچه صادر می‌شود. ما ۶ شعبه تیپ یک داریم که روزانه در این شعب به طور متوسط ۴۲۰۰دفترچه صادر می‌شود. و در سایر شعب نیز تقریباً به همین تعداد دفترچه صادر می‌شود. یعنی ۵۰ درصد دفترچه‌ها در شهر شیراز و ۵۰ درصد نیز در سایر شهرهای استان صادر می‌شود.

*در رابطه با کارگزاری‌های تأمین اجتماعی در استان فارس هم توضیح دهید. همانطور که می‌دانید، در کنار خدمات غیر حضوری؛ برون سپاری نیز از جمله اولویت‌های سازمان است.

در استان فارس ۵کارگزاری فعال در شیراز و یک کارگزاری فعال نیز در مرودشت داریم .

*نظر شما در رابطه با گسترش کارگزاری‌ها چیست؟

اگر کنترل و نظارت بیشتری انجام شود و کارگزاری‌ها را به سمتی ببریم که بیشتر کارهای میدانی را انجام دهند؛ اقدامی مفید و بجا خواهد بود. با توجه به اینکه سیاست دولت این است که کارها را برون  سپاری کنیم و دیدگاهی نیز وجود دارد که امور سازمان از طریق دفاتر پیشخوان هم قابل انجام است و البته از منظر ما به دلیل اینکه ما کاری تخصصی را بر عهده داریم که قابل واگذاری نیست و می‌توانیم کارهای سازمان را از طریق کارگزاری‌ها برون سپاری کنیم.

*در مورد تعامل با شرکای اجتماعی و تشکل‌های کارگری و کارفرمایی نیز توضیح دهید.

بحمدالله در استان فارس با شرکای اجتماعی تعامل بسیار خوبی داریم. در جلسه ای که با حضور مدیر عامل محترم سازمان با تشکل‌های استان برگزار شد این مسئله به خوبی نمایان بود. در استان فارس ۴ تشکل بسیار قوی شامل تشکل کارگران، بازنشستگان، کارفرمایان و همچنین کارکنان بازنشسته سازمان وجود دارد که با هر ۴ تشکل رابطه خوبی داریم و در تمام امور همکاری داریم.

بیشتر منابع ما از محل وصول حق بیمه است و شرکای اجتماعی ما به این مسئله واقف هستند که وصول به موقع حق بیمه باعث ارائه خدمات مطلوب به جامعه می‌شود و بر این اساس شاهد همکاری کامل تشکل‌های کارفرمائی در وصول به موقع حق بیمه هستیم. مسئولین استانی نیز با توجه به شناختی که از وضعیت سازمان دارند در این مسئله به ما کمک می‌کنند.

*در رابطه با تعامل مناسب با مسئولین استانی و نمایندگان محترم مجلس توضیح دهید که در استان فارس از این منظر چه شرایطی وجود دارد؟

با شناخت خوبی که مسئولین استانی از سازمان دارند شاهد ارتقاء همکاری‌ها هستیم و نمایندگان محترم استان در مجلس شورای اسلامی نیز حمایت خوبی از سازمان دارند و تعامل بسیار خوبی با نمایندگان محترم داریم.

*در مورد ارتباط با بخش بیمه و درمان در استان فارس نیز توضیح دهید.

روابط ما در استان فارس در بهترین وضعیت قرار دارد و بخش بیمه و درمان سازمان در استان فارس اعضای یک خانواده هستند. در تمام سطوح از همکاران و کارشناسان واحدهای اجرایی تا روسای شعب و مراکز درمانی بهترین تعامل را دارند. ما حتی جلسات شورای اداری را در پاره ای از موارد به صورت مشترک برگزار می‌کنیم که این کار باعث افزایش همکاری‌ها و تعامل سازنده همکاران در سطح استان شده است.

*در رابطه با وصول مطالبات سازمان از دستگاه‌های اجرایی و کارگاه‌های بزرگ که با همکاری مسئولین استانی از جمله استاندار قابل انجام است نیز توضیح دهید که وضعیت استان فارس به چه صورت است.

مجموع مطالبات ما در سطح استان نزدیک به ۲۰۰ میلیارد تومان است.

مطالبات مربوط به شرکت‌ها و مراکز دارای بحران در شورای گفتگو، اتاق بازرگانی، انجمن مدیران و در نهایت در استانداری مطرح می‌شود. ما در این جلسات شرکت می‌کنیم و تمام تلاش خود را به کار می‌گیریم تا ضمن حفظ اشتغال و تداوم فعالیت واحدها برای وصول مطالبات سازمان نیز اقدام شود و در این مسائل سعی می‌کنیم که با توافق به نتیجه برسیم.

*تعامل شما در استان فارس با قوه قضائیه به چه صورت است و میزان شکایات و پرونده‌های مرتبط با سازمان در استان فارس چه میزان است؟

یکی از مراجع نظارتی سازمان بازرسی کل کشور است که ادارات این سازمان در استان‌ها نظارت‌های دوره‌ای و هم نظارت موردی دارند. این نوع نظارت‌ها در استان فارس به خوبی انجام می‌شود و تا کنون هیچ مشکلی در این رابطه وجود نداشته است.

در مورد پرونده‌ها و شکایاتی که به دیوان عدالت اداری می‌شود نیز در مواردی نیاز به تجدیدنظر خواهی توسط سازمان وجود دارد که این موارد نیز به نحو مطلوب در جریان است. البته مواردی نیز وجود دارد که در استان رسیدگی نمی‌شود و در مرکز مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. امیدواریم با توجه به برنامه‌های سازمان برای کاهش تعداد پرونده‌های مربوط به شکایات از سازمان در دیوان عدالت اداری، در استان فارس نیز شاهد کاهش پرونده‌ها در مراجع قضایی باشیم.

*در رابطه با شعب استان فارس توضیح دهید که ۳۴ شعبه تأمین اجتماعی در استان فارس از نظر ساختمانی و فضای فیزیکی چه وضعیتی دارند؟

در استان فارس در مجموع از نظر فضای فیزیکی شعب شرایط خوبی داریم. از ۳۴ شعبه استان ۲۸ شعبه دارای ساختمان ملکی هستند و ۶ شعبه نیز در فضای استیجاری به فعالیت می‌پردازند. شعب ملکی از نظر ساختمانی وضعیت مناسبی دارند و نیاز به بازسازی ساختمان‌ها نیست البته برخی از شعب مرکز استان با توجه به افزایش تعداد بیمه‌شدگان و کمبود فضای فیزیکی نیاز به توسعه دارند. با توجه به برنامه اصولی سازمان برای ارائه خدمات غیر‌حضوری به نظر می‌رسد که در آینده نیازی به توسعه بیشتر شعب نخواهد بود.

*با توجه به وضعیت فعلی املاک سازمان در استان فارس در صورتی که برای دریافت مطالبات سازمان گزینه‌های دیگری غیر از دریافت املاک وجود داشته باشد شما چه انتخابی خواهید داشت؟ آیا دریافت ملک به جای حق بیمه را برای سازمان مناسب می‌دانید؟

اگر املاکی که برای تهاتر پیشنهاد می‌شوند دارای ارزش باشد و امکان سرمایه‌گذاری در آنها وجود داشته باشد موافق هستم. وقتی برای سازمان امکان وصول مطالبات سخت باشد در آن صورت موضوع تهاتر پیش می‌آید و به نظر من باید تهاتر در شرایطی انجام شود که ملک مورد نظر ارزش لازم را داشته باشد و برای سازمان سودمند باشد.

*حوزه اقتصادی سازمان تأمین اجتماعی در استان فارس سرمایه‌گذاری داشته است؟

بله شرکت‌هایی در استان فارس هستند که بخشی از سهام آنها متعلق به سازمان است. در این رابطه موضوعی که لازم است که در سازمان به آن توجه شود این است که استان فارس و شهر شیراز دارای استعدادها و قابلیت‌های بسیار خوبی برای سرمایه‌گذاری است.

استان فارس به لحاظ فرهنگی، مذهبی و تاریخی و پزشکی جایگاه منحصر به فردی دارد و با توجه به شرایطی که دارد هر ساله پذیرای تعداد زیادی از مسافران است. امروزه تعداد هتل‌های موجود در شیراز جوابگوی نیاز مسافران نیست بنا بر این جا دارد که سازمان از محل فروش املاک مازاد و سرمایه‌گذاری در این استان نسبت به ساخت هتل اقدام نماید و به مسئله توریست درمانی هم می توان به عنوان یک منبع درآمد توجه کرد.

 

 

گفتگو: علی شیرزادی