مدیران مالی و مدیران عملیاتی چگونه باهم کنار می آیند؟

رای نمایندگان مجلس به تیم اقتصادی دولت نشان می دهد که آن ها نیز به این امر واقف شده اند که فرصتی برای از دست دادن فرصت ها وجود ندارد.

ترکیب اقتصادی کابینه را می توان این چنین مورد تحلیل قرار داد. تیم اقتصادی دولت مرکب از دو گروه مال و اقتصادی هستند:

در تیم مالی هنوز تکلیف رئیس کل بانک مرکزی روشن نشده است اما دو نفر دیگر شامل معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی (سازمان مدیریت و برنامه ریزی) و وزیر امور اقتصادی و دارایی انتخاب شده اند. اسامی که در مورد رئیس کل بانک مرکزی عنوان می شود نیز بیانگر آن است که تیم اقتصاد مالی دولت از انسجام لازم برخوردار است.

تیم اقتصادی عملیاتی شامل وزرایی است که همه سوابق طولانی و در مواردی بسیار قابل قبول دارند. آنچه در شرایط فعلی اقتصاد ایران می تواند مورد نگرانی باشد، خواست مدیران اقتصاد عملیاتی برای منابع بیشتر و خواست مدیران مالی برای محدود کردن خلق پول و توزیع منابع مالی است. آقای دکتر نوبخت در بودجه ای که پیش رو دارد با کسری 40 درصدی مواجه است. مدیر بانک مرکزی از رشد نقدینگی می ترسد. وزیر اقتصاد که عمدتا اقتصاددانی پولی است، سخت نگران تورم است. بنابراین، این تیم بخشی از مدیران اقتصادی هستند که به تقاضا برای پول “نه” می گویند. وزیر نفت نیز دیگر منابع ارزی چندانی ندارد که به کمک مدیران مالی کابینه بیاید. از طرف دیگر، مدیران عملیاتی اقتصاد به دنبال منابع مالی هستند. آقای نعمت زاده با آن سابقه طولانی در شناخت پروژه ها و درک از فرصت های بزرگ برای سرمایه گذاری، پول می خواهد. وزیر جهاد کشاورزی نیز به دنبال منابع مالی است. وزیر راه و شهرسازی، صدها طرح نیمه تمام در مقابل خود دارد و از دریچه اقتصاد سیاسی، اول باید 1.2 میلیون واحد مسکونی مهر تعهد شده و ساخته نشده را پاسخ دهد. طرح های نفت و گاز نیز پایانی ندارند و همه پول می خواهند. بنابراین تضاد اصلی بین آن دسته از اقتصاددانانی است که در کابینه مسوول گرداندن پول در اقتصاد هستند و آن دسته از اعضای کابینه که مسوولند پول را به بخش های عملیاتی اقتصاد برسانند و اشتغال ایجاد کنند. پس می بینیم که تضاد اصلی بین نیازهای مالی بخش های مختلف اقتصاد و محدودیت های “اقتصاد کلان” است. در شرایط تحریم و مناسبات دشوار بین المللی، امکان ترمیم سرمایه از خارج نیز بسیار دشوار است.

دکتر حسین عبده تبریزی