دندان تیز برندهای خارجی برای ورود به بازار ایران

اقتصادتهران: بعد از لغو تحریم ها و دوران پسابرجام برندهای خارجی برای بدست آوردن بازار مصرف ایران در بخش های مختلف دندان تیز کرده‌اند.

با روشن شدن افق رفع تحریم ها، برندهای مختلف برای بازار بکر ایران دندان تیز کرده اند ولی سوالی مطرح است که نوع رفتار اقتصاد ایران با آنها و نحوه پذیرش و استفاده از آنها چگونه است.

خبرها حاکی از آن است اکثر برندهای معتبر کشورهای خارجی خود را آماده و تجهیز کرده اند تا سهمی از اقتصاد ایران نصیب خود کنند و نسبت به حضور در بازار ایران ابراز اشتیاق کرده و به نوعی به مدیران اقتصادی چراغ سبز نشان داده‌اند.

سوال اینجاست که مدیران اقتصادی چگونه باید از این اشتیاق به نفع رشد و رونق اقتصاد کشور بهره برداری کنند؟ برخی بر این باورند دولت باید استراتژی متمرکزی را برای نوع برخورد و رفتار با برندها تدوین و از اشتیاق این برندها به نحو مطلوب استفاده کند ولی باید در نظر داشت که این استراتژی باید بر این پایه باشد که قرار است بخشی از مشکلات اقتصادی ایران با ورود این برندها حل شود.

قرار نیست ما مشکلی از آنان حل کرده و مثلا خریدار محصولات شان باشیم و بازارمان را رایگان و بی هیچ امتیازی در اختیار آنها قرار دهیم. نظر بسیاری از کارشناسان این است که از توان این شرکت‌ها برای رونق و بهبود وضعیت اقتصادی مان استفاده کنیم و مراقب باشیم به بازار فروش کالا تبدیل نشویم.

راه رسیدن به این هدف نیز برقراری مشارکت اقتصادی با این برندهاست تا آنها از این طریق در ایران سرمایه گذاری کنند. ما باید کاری کنیم که مدیران تولیدی در کشور به فکر رقابت با برندهای خارجی بیفتند و از این طریق مجبور می شوند که کیفیت کالاهای خود را بالا ببرند یا بازار اقتصاد کشور را به نفع تولید کنندگان خود هدایت کنند بنابراین حضور برندهای با کیفیت و برداشتن موانع ورود آنان کاملا تاثیر مثبتی بر بازار کالا های ما خواهد داشت اما شرایطی که در کشور ما وجود دارد، مانع از تاثیر عملی این برند ها خواهد شد لذا باید این موانع برداشته شود.

یکی از این موانع، ضرورت داشتن مجوز برای واردات است که در صورت برداشته شدن زمینه رقابتی فراهم می شود یکی دیگر از موانع موجود سخت گیری‌های گمرک در واردات و بحث مبالغ زیاد عوارض است حال اگر این مبالغ برداشته شود، قیمت ها کاهش پیدا می کند و هم بازار رقابتی خواهد شد و هم کیفیت کالاها بالا می رود.

البته با توجه به شرایطی که کشور ما در طول تحریم داشته نباید تصور کنیم که با ورود برندهای خارجی شرایط بهبود خواهد یافت، چرا که همزمان با ورود این برندها منابع ارزی نیز از کشورخارج خواهد شد و همین موضوع اثرات منفی به‌دنبال دارد همچنین باعث می شود با وجود این کالاها تولیدات داخلی از قدرت رقابت با آنها باز مانند.

ورود برندهای خارجی باید با ورود تکنولوژی همراه باشد ما از تولیدات خارجی بی نیاز نیستیم اما باید با تکیه به اقتصاد مقاومتی کیفیت برندهای داخلی را بالا ببریم کافی است خودمان را باور کنیم و تولید کنندگان ما هم این باور را بپذیرند.

در گذشته نیز برندهای خارجی در کشور ما حضور داشتند اما بعد از تحریم ها به سبب تغییر وضعیت اقتصادی و شرایط بازار ایران ورود برندها با سیاست خاصی انجام می‌شود. این موضوع می‌تواند تاثیرات مثبت و منفی بدنبال داشته باشد، تاثیر مثبت آن اینکه تنوع برندها می تواند انتخاب مشتریان را افزایش دهد و کالاهای متنوع را در اختیار آنها قرار دهد و همچنین باعث ایجاد رقابت در تولید محصولات داخلی با کیفیت بالاتر می‌شود.

اط سوی دیگر حضور برندها و تبعات آن کمک چندانی به اقتصاد کلان نمی کند، چرا که تولید کننده ای که قدرت رقابت ندارد با ورشکستگی مواجه می شود،ما باید دروازه های اقتصادی را باز کنیم ما نباید اجازه دهیم محوریت مصرف کننده باشد بلکه باید تولید کننده محور قرار گیرد. اگر به برندها اجازه ورود می دهیم نباید صرفا خرید کالا باشد، بلکه باید همراه با تکنولوژی مدیریت صورت گیرد یعنی در واقع فوت و فن مدیریت را در کنار این محصولات وارد کنیم.

باید فضایی ایجاد کنیم که با ورود برندهای خارجی به کشور وضعیت تولید برندهای داخلی با خطر مواجه نشود، باید به گونه ای پیش برویم که تولید در داخل شکل گیرد و این مساله مستلزم قوانین و مقررات خاصی است، سرمایه گذاری در کشور باید با مشارکت و مدیریت باشد ما با جذب سرمایه می‌توانیم اشتغال ایجاد کنیم.

ما نباید صرفا بازار مصرف آنها را توسعه دهیم، آنها باید شریک تجاری ما باشند و همگام با ما و در داخل کشور تولید صورت گیرد.

در برند سازی چه اصولی باید رعایت شود؟ آیا برندهای ایرانی قابلیت رقابت با برندهای خارجی را دارند؟

محصولات از نظر بازاریابی به چند دسته طبقه بندی می شوند با کیفیت بالا، متوسط و کیفیت پایین. اکثر محصولات ما از نظر کیفی متوسط است اگر هم محصول با کیفیت بالا داشته باشیم قیمت آن زیاد است.

در این موارد برندهای خارجی مشکل ایجاد می کنند، زیرا ما توانایی رقابت با آنها را نداریم .تولیدات داخلی که توانایی رقابت دارند، رقابت می کنند ولی تولیداتی که کیفیت پایین داشته و زیر پله‌ای تولید می‌شوند، دچار مشکل خواهند شد.

بازار ایران دارای پتانسیل بالا برای سرمایه گذاری

بازار ایران به دلیل تحریم ها دچار رکود بوده ولی بعد از اعلام توافق و لغو تحریم ها بازاری بسیار مناسب با پتانسیل بالا برای بسیاری از کشورهاست از این رو برندهای معتبر بسیاری در صدد هستند بازار ۷۰ میلیونی ایران را به دست آورند و سهمی برای خود داشته باشند.

بنابراین ما باید سیاست درستی را در پیش گیریم و تبدیل به بازار مصرف نشویم همزمان با سرمایه گذاری خارجی باید تکنولوژی وارد کشور شود و ایجاد اشتغال کنیم. طوری نباشد در صورت خروج این سرمایه گذاران به هر دلیلی لطمه های جبران ناپذیری به کشور وارد شود. بنابراین کشورهایی که قصد ورود به بازار ایران را دارند باید سرمایه گذاری مشترک داشته باشند و تولید در کشور انجام شود تا فضای کسب و کار رونق گیرد. بازار مصرفی یک بازار رقابتی است که تابع عرضه و تقاضا است، اگر ما به کیفیت کالا توجه کنیم و هزینه تمام شده کالا را در نظر بگیریم می‌توانیم وارد بازار رقابتی شویم.

لیلی خاکی* کارشناس ارشد روزنامه‌نگاری