دستاوردهای مالیاتی جدید در سال نخست از فعالیت دولت

اقتصادتهران: رشد ۶۰ درصدی در وصول مالیات طی ۵ ماه نخست امسال را شاید بتوان نقطه عطفی در فعالیت و عمکرد سازمان امور مالیاتی طی یک دهه اخیر عنوان کرد.

مهرداد عسگری: به گزارش اقتصادتهران، رشد وصول ۵۸ درصدی در مالیات طی سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل از آن نوید یک اقتصاد پویا با نقش اثرگذار سازمان امور مالیاتی را می‌دهد.

اهمیت این مساله را زمانی می‌توان دریافت که بیش ترین رشد وصول مالیات در دهه ۹۰ تنها ۳۰ درصد بوده و از اینرو با دولت سیزدهم توانست با شناسایی برخی فرارهای مالیاتی تا اینجای کار نسبت به تحقق عدالت مالیاتی گام مهمی بردارد.

در واقع نقش و اثرگذاری یک سیستم مالیاتی قوی در رونق و شکوفایی نظام اقتصادی کشور بر کسی پوشیده نیست. دریافت مالیات در همه جای دنیا یک امر مرسوم بوده که آثار مثبت و منافع آن بر ذینفعان آن جامعه که همان مردم هستند باز می‌گردد.

دولت‌ها با اخذ مالیات در جستجوی برقراری عدالت اجتماعی هستند و اهداف متعدد و عمده‌ای را دنبال می‌کنند.

اجرای سیاست‌های مالی، تامین کالاها و خدمات عمومی و ضروری، تضمین امنیت، اجرای برنامه‌های توسعه و عمرانی کشور، تنها بخشی از اختیاراتی است که شهروندان با پرداخت مالیات به دولت این امکان را برای دولتمردان به وجود می‌آورند تا از منبع درآمدی مالیات برای تحقق این اهداف استفاده کنند.

از سوی دیگر تامین بخشی از هزینه‌های عمومی و توزیع عادلانه درآمد عمومی جامعه، کنترل واردات و صادرات و کنترل تورم و رکود، بخشی دیگر از اهداف دولت است که از طریق آن بتواند نسبت به جمع آوری مالیات برای ساماندهی اوضاع اقتصادی تمهیدات لازم را بیندیشد.

ضرورت این امر زمانی دو چندان می‌نماید که دریابیم در ایران عموماً درآمدها و مخارج دولت در۲ بخش اصلی مالیات و نفت تأمین می‌شود اما در چند سال اخیر به دلیل تحریم‌های ظالمانه آمریکا، فروش نفت به پایین‌ترین حد خود رسیده است و بنابراین دولت ناچار است که برای جبران این کسری به طرف نظام مالیاتی کارآمد پیش برود.

با روی کار آمدن دولت سیزدهم، اصلاح نظام مالیاتی در دستور کار قرار گرفت به گونه‌ای که مقرر گردید در یکسال نخست از آغاز به کار دولت، آثار این اصلاحات نمایان شود که با توجه به توان تیم جدید مدیریتی این اتفاق به گونه‌ای رخ داد که رشد ١١٣ درصدی درآمدی مالیات نسبت به میزان مصوب آن در سال گذشته، حاصل گردید. این در حالی است که رشد ٧٢ درصدی در مالیات خودرو نمونه دیگری از افزایش درآمد مالیاتی بود که در یکسال اخیر تحقق پیدا کرده است.

شاید بتوان به طور خلاصه و به صورت تیتروار گفت که رشد ۶۰ درصدی درآمدهای مالیاتی در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹، اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، توسعه درگاه ملی خدمات الکترونیک، پنجره واحد برون سازمانی، اتصال درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی کشور به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند، ابلاغ الکترونیک، تولید اظهارنامه‌های براوردی، مالیات بر خانه‌های لوکس، اجرای مالیات بر خودروهای لوکس، راه اندازی سامانه مالیات بر نقل و انتقال خودرو، توسعه سامانه هیئت‌های حل اختلاف و سرانجام راه اندازی سامانه سوت زنی همگی از دستاوردهای مهمی است که با روی کار آمدن تیم جدید مالیاتی و در یکسال گذشته اتفاق افتاده است.

این اقدامات که نماد ارزشمندی از تحقق و اصلاح نظام مالیاتی اصولی است در کنار اقدامات سازمان مالیاتی برای به حداقل رسانیدن معوقات مالیاتی، گامی اساسی در راستای پیشبرد اهداف این سازمان برای تحقق عدالت مالیاتی محسوب می‌شود.

آن طور که سازمان مالیاتی وعده داده وجود معوقات خط قرمزاین سازمان است چرا که بابت آن باید پاسخگوی دیوان بود و این در حالی است که در حال حاضر ٧٠ هزار میلیارد تومان مالیات پرداخت نشده و معوقات وجود دارد که جریمه عدم پرداخت هم به آن اضافه می‌شود.

دلیل اصلی وجود معوقات ٧٠ هزار میلیارد تومانی مالیات هم این است که امکان شناسایی افراد وجود ندارد که در حال حاضر سازمان امور مالیاتی با تهمیداتی در راستای شناسایی این امر در حال تدارک برنامه است.

اما در اینجا باید گفت که بخش عمده‌ای این معوقات متاسفانه مربوط به شرکت‌های صوری و کاغذی است به طوریکه ۴٠ درصد از٧٠ هزار میلیارد تومان معوقات مربوط به شرکت‌های صوری است یعنی شرکت‌هایی که به نام افراد کارتن خواب و متکدی ثبت کردند و به نام آنها حساب باز کردند و کارتخوان تهیه کردند و به ازای آن از این افراد وکالت تام الاختیار گرفته‌اند که سازمان مالیاتی برای وصول مالیات از آنها با عده‌ای کارتن خواب و متکدی مواجه شده است.

بنابراین شناسایی فرار مالیاتی در کنار وصول عادلانه مالیات، در نخستین گام، اثر خود را در رشد ۶۰ درصدی مالیات نشان داد که به نظر می‌رسد با تداوم اقدامات در حال انجام و تمهیدات در نظر گرفته توسط سازمان مالیاتی، در آینده‌ای نزدیک شاهد تحول عظیم مالیاتی در بخش وصول درآمدها و نیز کاهش فرار مالیاتی باشیم.