مجری طرح کلان تغییر اقلیم، با انتقاد از اجرای ناقص طرح الگوی کشت در کشور گفت: این طرح از نظر مفهومی بسیار منطقی و علمی است، اما بدون ارائه مشوقهای اقتصادی و ایجاد زیرساختهای لازم، صرفاً در حد یک توصیه باقی میماند.
به گزارش ایسنا، طرح ملی الگوی کشت نخستینبار در سال ۱۳۸۸ با هدف اصلاح ساختار تولید محصولات کشاورزی و تطبیق آن با شرایط اقلیمی، منابع آب و نیاز بازار در کشور تدوین شد.
با این حال، طی سالهای بعد به دلیل فقدان زیرساختهای اطلاعاتی، ضعف نظارت، نبود ابزارهای کنترلی و همچنین عدم همراهی عملی استانها و بهرهبرداران، این طرح بهصورت کامل اجرایی نشد.
بحران خشکسالی و فشار فزاینده بر منابع آبی کشور، ضرورت اجرای الگوی کشت را بار دیگر به صدر اولویتهای سیاستگذاری بخش کشاورزی بازگرداند.
بر همین اساس، از ابتدای دولت سیزدهم، تدوین نهایی الگوی کشت برای استانهای مختلف و ابلاغ رسمی آن در دستور کار قرار گرفت و در آبانماه ۱۴۰۱، وزارت جهاد کشاورزی از نهاییشدن این الگو برای ۲۸ استان کشور خبر داد.
بر اساس اعلام رسمی این وزارتخانه، الگوی کشت ملی با در نظر گرفتن اقلیم، منابع آب، خاک، عملکرد محصولات، نیاز بازار داخلی و ظرفیت صادراتی طراحی شده و در هر استان نوع محصولات قابلکشت، سطح مجاز زیرکشت و میزان تولید هدفگذاری شده است. این طرح در مرحله نخست به کشتهای بهاره و پاییزه محدود شد اما برنامههایی برای توسعه آن به باغی و گلخانهای نیز مطرح است.
برای اجرای مؤثر این برنامه، وزارت جهاد کشاورزی شرط بهرهمندی از یارانههای دولتی را رعایت الگوی کشت تعیین کرده است. به این معنا که تنها کشاورزانی که مطابق این الگو اقدام به کشت کنند، میتوانند از یارانه بذر، کود، سوخت، نهادههای کشاورزی و تسهیلات بانکی بهرهمند شوند. همچنین مقرر شده است اطلاعات زراعی بهرهبرداران در سامانههای اطلاعاتی ثبت و پایش شده و عملکرد آنها بهصورت فصلی بررسی شود.
با این حال، چالشهایی همچنان بر سر راه اجرای این برنامه باقی مانده است. نبود بازار تضمینی برای برخی محصولات جایگزین، ضعف در زیرساختهای آبیاری نوین، مشکلات در نظام توزیع نهاده، کمبود آموزشهای میدانی برای کشاورزان و ناهماهنگی بین دستگاههای اجرایی از جمله موانعی هستند که روند اجرای الگو را کند کردهاند.
با توجه به اینکه بیش از ۹۰ درصد منابع آب کشور در بخش کشاورزی مصرف میشود و سهم بالایی از آن صرف کشت محصولات آببر در مناطق کمآب میشود، تغییر الگوی کشت نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی انکارناپذیر برای آینده کشاورزی و امنیت غذایی کشور است. به باور کارشناسان، استمرار این مسیر و رفع موانع اجرایی آن، تنها راه حفظ پایداری تولید و سازگاری کشاورزی ایران با شرایط اقلیمی پیشرو خواهد بود.
دیدگاه ها بسته هستند.