الزام حیاتی اقتصاد مقاومتی راه‌های جلب مشارکت عموم مردم

اقتصادتهران: اقتصاد مقاومتی که به راستی بنیادی ترین و زیباترین شعار تاریخ مملکت بعد از شعار ملی شدن صنعت نفت است و نامگذاری سالهای ۹۴،۹۵ و ۹۶ به نام اقتصاد مقاومتی، ایجاد اشتغال اقدامی بسیار داهیانه از سوی مقام معظم رهبری بود و با صدها دلیل و برهان می توان با قاطعیت اعلام کرد که تنها کلید حل تمامی مشکلات اقتصادی و امنیتی کشور اجرای دقیق و کامل اقتصاد مقاومتی است. در اینجا ابتدا به چند مورد از دستاوردهای مهم آن اشاره کرده و سعی می کنم راه‌های واقعی اجرایی آن و نیز جلب مشارکت یکایک آحاد مردم را به اختصار توضیح دهم.

دستیابی به اقتصاد بدون نفت که رویای همیشگی همه مسوولان و مردم کشورمان است فقط یکی از اهداف اقتصاد  مقاومتی است.نفت یک کالای جایگزین ناپذیر و فوق العاده با ارزش است که یکی از عنایات خداوند متعال بوده که در زیر پای ملت ایران گذاشته شده است. قیمت واقعی این کالا برمبنای معادل ارزش انرژی آن بیش از ۱۰۰۰دلار در هر بشکه است ولی به دلیل وابستگی شدید اقتصاد کشورمان به درآمدهای نفتی، غربی ها هر قیمتی برای نفت اعلام می کنند  و ما ناگزیریم برای فروش نفت با آن قیمت با همسایگان خود به رقابت بپردازیم.

بگذریم از اینکه اگر این کالا به جای اینکه در کشورهای جهان سوم باشد فقط در اختیار کشورهای غربی بود اکنون آن را با لیتر اندازه گیری می کردند و نه با سطل و بشکه و برای فروش هر لیتر آن هم صدها شرط سیاسی و بایدها و نبایدها قایل می شدند ولی اکنون ما بدون هیچ شرطی و با التماس به یک دهم قیمت، نفت  را به آن ها تقدیم می کنیم .طبیعی است اگر اقتصاد مقاومتی عملی شود و اقتصاد ما از درآمدهای نفتی رها شود دیگر مجبور نیستیم نفت هزار دلاری را با التماس به ۵۰دلار بفروشیم. البته برای فروش نفت به قیمت واقعی باید به کشورهای تولیدکننده نفت منطقه هم کمک کنیم تا آن ها هم با اقتصاد مقاومتی از وابستگی به قیمت نفت رها شوند در این صورت قیمت نفت به قیمت واقعی خود نزدیک شده و کشورهای منطقه از نفت به عنوان یک اهرم اقتصادی فوق العاده برای پیشبرد اهداف خود استفاده می کنند و مجبور نیستند آن را با التماس به خارجیان تقدیم کنند.

جای تعجب و تاسف است که وابستگی ما به درآمدهای نفتی به قدری حاد و کمرشکن است که غربی ها حتی برای بردن نفت با قیمت بشکه ای ۵۰دلار ناز می کنند و ما را تحریم نفتی می کنند من فکر نمی کنم بیشتر از این بشود یک ملت را تحقیر کرد و اینجاست که در می یابیم چرا سه سال متوالی رهبر کشورمان عنوان سال را سال اقتصاد مقاومتی، اقدام ،عمل و اشتغال اعلام می کنند.

(دستاورد دوم فوق العاده با اهمیت اقتصاد مقاومتی ایجاد اشتغال است)

ما در سیکل بسته گرفتار شده ایم چون کار نداریم و بخشی از جوانان بیکار اقدام به قاچاق کالا می کنند که با این حرکت جلوی تولید ملی را می گیرند و از ایجاد اشتغال جلوگیری کرده  و به بیکاری خود بیشتر کمک می کنند. بخش دیگر از لشکر بیکاران به دلیل بیکاری به کارهای خلاف سوق داده می شوند اکنون زندان های کشور از این جوانان خلافکار پر است  که هزینه های زیادی به اقتصاد کشور تحمیل می کنند در حالیکه هر یک می‌توانستند کارگری فعال و درآمد زا باشند.

یکی از اهداف اقتصاد مقاومتی این است که این لشکر بیکاران که امنیت جامعه را به خطر می اندازند و هزینه و مخارج فوق العاده ای به دولت تحمیل می کنند را به ارتش مولد ثروت تبدیل کند و این هدف بسیار زیبا کاملا دست یافتنی است.

تقویت بنیه های نظامی و دفاعی کشور از دیگر اهداف اقتصاد مقاومتی است وقتی صنایع داخلی پا می گیرند سیستم تولید در کشور جان می گیرد، تولید صنایع نظامی هم تقویت می شوند و با تقویت صنایع نظامی از هزینه های وحشتناک تهیه ادوات جنگی کاسته می شود و این هزینه ها صرفه جویی شده و  دوباره صرف تقویت صنعت و تولید هرچه بیشتر ادوات نظامی به روز می شود و به این ترتیب در چرخه پیشرفت روز افزون قرار می گیریم.

تقویت بنیه های نظامی هم برای کشور امنیت می آورد و هم ثروت؛ بدون شک اگر ما دارای موشک های قاره پیمای تولید داخل باشیم آمریکا جرات نمی کند در روز روشن دو میلیارد دلار از دارایی های ایران را مصادره کند و یا کانادا جرات نمی کند چندین میلیون دلار از اموال کشور را به دلایل موهوم ضبط کند.

دستاوردهای اقتصاد مقاومتی فوق العاده وسیع است و تقریبا مزایای آن بر کسی پوشیده نیست ولی سوال کلیدی و تعیین کننده این است که چگونه به این قله رفیع افتخار و پیروزی برسیم؛ برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی باید دست به دست بدهیم تا تولید داخل و  خودکفایی در مرحله اول و صادرات کالا به خارج و کسب درآمدهای ارزی در مرحله دوم و طبعا اقتصاد بدون نفت و قدرت اقتصادی و نظامی در مرحله بعدی حاصل شود. موفقیت این طرح بزرگ ملی با برنامه ریزی گسترده فرهنگی و رسانه ای و وضع قوانین جدید اقتصادی و با آگاهی کامل تمام آحاد جامعه و همکاری صددرصد یکایک آن‌ها قابل اجراست.

(اصلاح فرهنگ جامعه و نقش رسانه ها)

یکی از نیازهای اساسی تولید، بازار مصرف است که خوشبختانه ما در ایران به وفور داریم که البته در اختیار خارجی ها گذاشته ایم فرهنگ سازی در سطح جامعه برای مصرف کالای تولید داخل و مصرف نکردن کالای خارجی یکی از پیش نیازهای ضروری تولید است. در حال حاضر متاسفانه مصرف کالای خارجی نوعی افتخار و تشخص است این فرهنگ غلط یکی از آفت های اصلی اقتصاد مقاومتی و تولید داخل است ؛فرهنگ سازی باید از مدارس و مساجد شروع شود و ضرورت مصرف کالای تولید داخل در خانه، مدارس و مساجد باید آنقدر تکرار شود که ملکه ذهن شود و هیچ تبلیغاتی کارساز نباشد و علاقه به کالای تولید داخل نهادینه شود؛ باید این فرهنگ در جامعه ایجاد شود که کسی که کالای خارجی مصرف می کند آگاه باشد و بداند که با این کار حق اشتغال را از جوانان بیکار جویای کار  گرفته و آن را دو دستی به دشمنان خارجی تقدیم می کند و این کار نه تنها افتخار ندارد بلکه مایه شرمندگی و خجالت است.

کسانی که دختران و پسران آن ها به دلیل گرانی و کمبود مسکن قادر به ازدواج نیستند آن‌هایی که بچه هایشان به دلیل بیکاری ترک وطن کرده و در کشورهای خارجی آواره شده اند کسانی که  فرزندانشان  و یا پدر و مادرهایشان معتاد هستند و یا آن‌هایی که بچه هایشان به دلیل دزدی و یا کار خلاف در زندان ها هستند و یا افرادی که فرزندانشان به دلیل کارهای خلاف خیلی عمده مثل زورگیری اعدا م شده اند تمامی اینها باید بدانند مسوول بخش قابل توجهی از گرفتاری های آن ها کسانی هستند که با مصرف کالاهای خارجی سبب بیکاری فرزندان آن ها شده و در این بدبختی ها و جنایات نقش عمده دارند و این گناهکاران باید در هر دو دنیا پاسخگو باشند و مردم به آن ها به چشم مقصر و گناهکار نگاه کنند.

اما نقش رسانه ها برای جا انداختن چنین فرهنگی بسیار تعیین کننده است و رسانه ها اولا باید برنامه هایشان را آنقدر جذاب کنند که بیننده ها را جذب کنند و مردم ماهواره ها را که مهم ترین عامل تبلیغ و ترویج مصرف کالای خارجی است را رها کرده و فقط به شبکه های داخلی نگاه کنند.شبکه های خارجی در ازای پخش سریال ها و فیلم های به ظاهر رایگان  در میان هر سریال و فیلم، بارها و بارها به تبلیغ کالای خارجی می پردازند و آنقدر تکرار می‌کنند که نام کالا و مصرف آن ملکه دهن بیننده شده و بالاخره مردم به خرید آن مبادرت می کنند.

باید تولید  و پخش فیلم ها و سریال های جذاب مثل پایتخت، شهرزاد و فیلم های خوب و لطیف خانوادگی را بخشی از اهداف رسیدن به خودکفایی و استقلال اقتصادی بدانیم و به آن ها بها داده و سرمایه گذاری کنیم که این یکی از بهترین سرمایه گذاری هاست و برگشت بسیار خوبی برای جامعه دارد. بعد از اینکه رسانه ها توانستد مخاطبان خود را از رسانه های خارجی پس بگیرند تلاش کنند تا فرهنگ جامعه به آنجا برسد که استفاده از کالای خارجی موجب شرمندگی و سرافکندگی و توام با دردسر باشد، نه مایه فخر و مباهات؛ مخصوصا که استفاده از به اصطلاح برندهای معروف لباس و غیره به جای افتخار و تشخص، حماقت تلقی شود و مردم از استفاده از این نوع کالاها که غالبا قیمت های آن‌ها تا چندین برابر قیمت داخلی است خودداری کنند و به مصرف کالاهای تولید داخل روی بیاورند تا اولا تولید داخل پا بگیرد و ثانیا از خروج ارز جلوگیری شود.

(وضع قوانین مناسب)

باید با وضع قوانین مناسب گمرکی هزینه های واردات کالای خارجی را تا آن جا بالا برد که تولیدات داخلی به راحتی توان رقابت با آن ها را داشته باشد که  در حال حاضر هر روز با ایجاد مناطق ویژه تعرفه های گمرکی را کاملا از بین می برند. در مناطق ویژه اقتصادی مثل عسلویه کالاهای خارجی بدون هزینه  گمرکی وارد می شود و این در حالی است که کالاهای تولید داخل برای مواد اولیه ی خود تمام هزینه های گمرکی را می پردازند بدین ترتیب دولت برای واردات کالاهای خارجی سوبسید می دهد.برای مدیران دولتی که کالاهای تولید داخل مصرف می کنند تشویق ها و پاداش های خوب و جدی داده شود تا آن ها برای مصرف کالای داخلی تشویق شده و بیشتر رغبت نشان دهند.

در حال حاضر مدیرانی که کالای خارجی مصرف می کنند از مزایای خریدهای خارجی مسافرت ها و حق ماموریت ها و غیره سود وافر می برند، گاهی این مزایا به حدی است که تمامی بخشنامه های صادره در خصوص مصرف کالای داخلی در مقابل آن ها کاملا بی تاثیر هستند. این مسایل باید واضح و شفاف حل شوند. در کنار وضع تعرفه های گمرکی بازدارنده، عوارض و جریمه های بازدارنده نیز وضع شود ؛ مثلا شهرداریها برای تردد ماشین های خارجی در سطح شهر عوارض

قابل ملاحظه وضع کنند و جریمه های تخلفات راهنمایی و رانندگی یک ماشین خارجی چند صد میلیون تومانی با یک ماشین تولید داخل بیست میلیونی نباید مساوی باشد و این عوارض و جریمه ها و همین طور هزینه های بیمه ها باید متناسب با قیمت خودرو تغییر کند که هم بازدارنده تخلفات و هم هزینه خرید ماشین خارجی بالا باشد؛ مثلا اگر عوارض شهری ماشین داخلی مثل پژوی ایرانی دویست هزار تومان است عوارض شهری ماشین یک میلیارد تومانی خارجی پانزده میلیون تومان باشد.

اگر خرید و فروش کالای خارجی در بازار نوعی عمل خلاف تلقی شود و مالیات این نوع خرید و فروش چندبرابر مالیات خرید و فروش کالای تولید داخل بشود و مردم، فروشندگان کالای خارجی را عوامل خارجی بدانند آیا باز هم مثل الان که به بازار می روید باسیل کالای خارجی مواجه می شوید؟ به طوریکه مثلا در بازار کالای لوازم خانگی که مملو از کالای خارجی است برای پیدا کردن یک یخچال ایرانی واقعا باید خیلی جستجو کرد  ولی انواع و اقسام وسایل خانگی از تمام دنیا به وفور پیدا می شود، یقینا با وضع قوانین درست این وضع برعکس می شود. مالیات معامله های کالاهای خارجی باید چندین برابر معامله های کالاهای داخلی باشد همین طور مالیات فروشگاهها و شرکت هایی که کالای خارجی وارد می کنند باید چندین برابر شرکت ها و فروشگاههای دولتی باشد که کالای ایرانی را می فروشند اگر چنین شود همه جا پر از کالای ایرانی می شود و شما برای پیدا کردن یخچال خارجی باید خیلی جستجو کنی  و بگویند ممکن است فلانی در فلان منطقه داشته باشد  ولی قیمت آن خیلی بالاست و خرید و فروش آن گرفتاری دارد بنابراین بهتر است از خریدش صرف نظر کنی؛ حتی وانت ها و نیسان ها هم از حمل کالای خارجی امتناع کنند و آن را امری کریه و مغایر اخلاق بدانند .با تبلیغات مثبت در رسانه ها و تلویزیون ها خریداران و مصرف کنندگان کالای خارجی به عنوان عامل اصلی تمامی مصیبت ها و گرفتاری های جامعه شوند و مردم آن ها را عناصری ضد وطن و ضد امنیت عمومی بدانند.

برای نمایندگی های شرکت های بزرگ خارجی که در داخل ایران آزادانه فعالیت می کنند و برای فروش کالای خارجی خود و جلوگیری از فروش کالاهای داخلی به انواع و اقسام ترفندها متوسل می‌شوند باید محدودیت هایی قایل شوند. یکی از آفت های اصلی اقتصاد مقاومتی همین نماینده ها هستند که آزادانه در داخل کشور تردد می کنند و بر علیه تولید ملی فعالیت می کنند دفتر و دستک داشته و تابلو نصب می کنند که اینجا مرکز جلوگیری از فروش کالاهای داخلی است.

بودجه کشور که از سوی دولت محترم ارایه شده باید برگردانده شود و مطابق اهداف اقتصاد مقاومتی بازنگری، اصلاح و سپس ابلاغ شود.

(اصلاح نرخ ارز)

متاسفانه طی سالهای اخیر دولت ها بنا به ملاحظاتی که داشته اند نرخ ارز را با تزریق دلارهای نفتی به طور مصنوعی پایین نگه  داشته اند و این یکی از دلایل عمده سرازیری سیل آسای کالاهای خارجی به داخل کشور و ورشکستگی صنایع داخلی و بیکاری جوانان بوده است که عوارض مصیبت بار آن بر همه روشن است. حیف و میل ارزهای خارجی به قدری وحشتناک بوده است که دولت برای طرح های عمرانی استراتژیک خود با کمبود ارز مواجه شده و اخیرا برای اجرای فاز ۱۱عسلویه اعلام شده چون دلار نداریم باید فاینانسور خارجی بیاوریم یعنی اینکه اولا کار داخلی را بفروشیم و ثانیا شرایط استثماری پیمانکار خارجی را بپذیریم و شرکت های بزرگ پیمانکاری داخلی که طی سالهای گذشته کار یاد گرفته اند بیکار شده از هم بپاشند و خارجی ها دوباره وارد کار شوند.

بسیار لازم و ضروری است که نرخ ارز در حد توان اقتصادی کشور باشد و دولت برای پایین نگهداشتن آن از دلارهای نفتی کمک نگیرد. نرخ ارز به حدی بالا برود که واردات کالا به صرفه نبوده و برعکس صادرات کالا صرف داشته باشد و این اقدام برای اقتصاد مقاومتی از ضرورت های بسیار اساسی است. دولت های ما در طول سالهای گذشته هرگز نخواسته اند برای اصلاح اقتصاد بیمار کشور دارو تجویز کنند زیرا دارو تلخ است و ممکن است به مذاق مردم خوش نیاید به همین دلیل به جای دارو، شیرینی و شکلات تجویز می کنند به همین دلیل حال این بیمار روز به روز بدتر می شود.

(یکی دیگر از اقدامات اساسی در جهت اقتصاد مقاومتی برداشتن موانع تولید است)

متاسفانه مردم به امر تولید رغبت نشان نمی‌دهند اصطلاحی که امروز زیاد شنیده می شود این است که کسی که تولید می کند یا عاشق است یا دیوانه؛ یکی از دلایل این نوع طرز فکر در جامعه این است که تولید کننده داخلی فاقد احترام و امنیت است. من شنیده ام که در کشورهای آسیای شرقی مثل کره و ژاپن تولیدکنندگان را افرادی مقدس به شمار می آورند و به آنان احترام می گذارند. آنها معتقدند که تولیدکنندگان ایجاد کار و اشتغال می کنند و برای جامعه رفاه و امنیت می آورند اما متاسفانه در کشور ما تولیدکنندگان در جایگاه خوب و قابل احترام نیستند. نگاهی به فیلم ها و سریال های سالهای پیش نشان می دهد که عوامل تولید  و پیمانکاران معتبر و بزرگ به جای اینکه آدمهای سخت کوش، مسوول، متعهد و کارآفرین معرفی شوند عموما آن ها را افراد خلافکار، گناهکار، بی دین و بی مسوولیت و کسانی که دارای خانواده های از هم پاشیده هستند به تصویر می کشند که با این تصویر بد مردم کمتر به امر تولید رغبت نشان می دهند و این موضوعی است که باید اصلاح شود و از تمامی تولیدکنندگان اعاده حیثیت شود تا مردم به امر تولید رغبت نشان دهند. اصلاح قوانین مالیاتی، بیمه، قوانین بانکی و قوانین کار که خود یکی از عوامل ضدتولید در کشور هستند بسیار الزامی است.

(کیفیت)

یکی از راههای عملی ترغیب مردم به مصرف کالای داخلی و جلوگیری از مصرف کالای خارجی بالا بردن کیفیت کالای تولید داخل است لذا لازم است در این راستا  اقدامات عملی انجام گیرد؛یکی از عوامل بالا برنده کیفیت کالاها، وجود متخصصان و هنرمندان باسواد است.اولا باید کاری کنیم که متخصصان و هنرمندان داخلی در داخل کشور احساس امنیت کرده و رفاه داشته باشند و به خارج از کشور کوچ نکنند، ثانیا برای جذب متخصصان که از کشور رفته اند و در کشورهای بیگانه کاملا آواره هستند برنامه های درست و منطقی بریزیم. قانون جدیدی باید در جهت جلوگیری از خروج  به اصطلاح مغزها وضع شود.ایجاد هر نوع مزاحمت بیجا برای جوانان به هر شکل خلاف اهداف اقتصاد مقاومتی است و تلاش برای جذب متخصصان ایرانی مقیم خارج یک الزام است.

با حضور متخصصان خوب و با کیفیت می توان کالای با کیفیت تولید کرد.با وجود هنرمندان خوب و با کفایت می توان فیلم و سریال و برنامه های با کیفیت تولید کرد.پس هر قانونی که به امر مهاجرت به طور کلی جوانان کمک می‌کند قانونی مغایر با اهداف اقتصاد مقاومتی است و در نقطه مقابل این امر است.

خلاصه اینکه اقتصاد مقاومتی، نه فقط یک شعار ملی بلکه یک الزام حیاتی است مساله مرگ و زندگی است اگر  می خواهیم که مرفه و شاد، در امنیت و آسوده زندگی کنیم و از یک کشور در حال توسعه به یک کشور توسعه یافته تبدیل شویم و اگر می خواهیم میلیاردها دلار اموال مردممان را آمریکایی‌ها در روز روشن در کمال وقاحت زورگیری نکنند، چنانچه  می خواهیم تمام بیکاران از سطح شهر جمع شوند و از آلودگی خلاص شده و معضلات اجتماعی کاهش یافته و تورم اصلاح شود. باید اقتصاد مقاومتی را نه فقط یک شعار معمولی بلکه یک اصل مقدس به شمار آوریم و تمام هدف گیریهای اقتصادی، سیاسی و بودجه کل کشور در این راستا تنظیم و اجرا شود.

کشور ما دارای امکانات بالقوه تبدیل شدن به یک ابرقدرت را دارد و با اقتصاد مقاومتی به راحتی می توان به آن دست یافت ولی اگر این موضوع را جدی نگیریم، غرب به دنبال آن است که بلایی را که بر سر عراق ،سوریه و لیبی آورده را بر سر کشور ما آورد، بنابراین انتخاب با خود ماست.

مهدی فرج پور؛ کارشناس اقتصادی و مدیرعامل شرکت پمپ های صنعتی ایران