روابط اقتصادی ایران و هند در مسیر توسعه

اقتصادتهران: رییس جمهوری اسلامی ایران در حالی به هند سفر کرده که روابط اقتصادی دو کشور در عرصه های گوناگون، به این رویداد سیاسی رنگ و بویی دیگر بخشیده است.

به گزارش ایرنا، رییس جمهوری اسلامی ایران در سفر سه روزه خود به دهلی‌نو هیاتی از فعالان اقتصادی را همراه خود برده است.

قرار است در این سفر همایش تجاری و نشست‌های دوجانبه بین فعالان اقتصادی ۲ کشور برگزار شود.

این سفر در پاسخ به دعوت رسمی «نارندرا دامورداس مودی» نخست وزیر هند، انجام می شود که وزیر حمل و نقل، بزرگراه ها و کشتیرانی این کشور به عنوان نماینده ویژه هند، در حاشیه حضور در آیین تحلیف ریاست جمهوری اسلامی ایران تقدیم شده بود.

پیش از آن نیز نخست وزیر هند دوم خردادماه ۱۳۹۵ پس از ۱۴ سال به تهران آمد و در بدو ورود در صفحه توییتر خود نوشت: وارد ایران شدم؛ سرزمینی که با آن پیوندهای تمدنی داریم. امیدواریم بتوانیم همکاری‌های اقتصادی میان کشورهای ما را تقویت کنیم.

چابهار؛ کلید ارتباطی «شرق و غرب» و «شمال و جنوب»

هند مدت هاست برای ورود به موضوع توسعه بندر چابهار علاقه خود را نشان داده و در همین پیوند رایزنی هایی نیز کرده است.

این مسیر دسترسی هند به افغانستان را بدون عبور از خاک پاکستان تسهیل می کند و آنگونه که وزیر حمل و نقل، بزرگراه ها وکشتیرانی هند بیستم دی ماه در گفت و گو با ایرنا اعلام کرد این پروژه «مهمترین طرح اقتصادی در دست اجرای این کشور با ایران» است.

بندر اقیانوسی چابهار پل دسترسی به کشورهای آسیای میانه و مستقل مشترک‌المنافع است که پس از بهره‌برداری، قابلیت هرگونه عملیات بندری در حوزه‌های ترمینال کانتینری را برخوردار خواهد بود و علاوه بر ظرفیت سالیانه تخلیه و بارگیری هشت میلیون و ۵۰۰ هزار تن با آماده شدن پسکرانه آن این میزان تا ۱۵ میلیون تن افزایش می یابد.

مودی سوم خردادماه پارسال در سفر به تهران با رهبر معظم انقلاب دیدار کرد و در آن دیدار نیز بر اهمیت چابهار تاکید شد.

آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار گفتند: جمهوری اسلامی ایران از گسترش روابط با هند که یکی از اقتصادهای نوظهور و رو به پیشرفت در دنیاست، استقبال می‌کند و در اجرای توافق‌های دوجانبه به طور کامل جدی است و تحت تاثیر هیچ سیاستی قرار نمی‌گیرد.

ایشان افزودند: علاوه بر نفت و گاز، چابهار یکی از نقاط ارتباطی مهم بین «شرق و غرب» و «شمال و جنوب» است که می‌تواند بستر همکاری‌های عمیق، بلندمدت و مفید باشد.

نخست‌وزیر هند نیز در این دیدار با اشاره به سفر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به هند در سال ۱۳۵۹، آن را زمینه‌ساز تعمیق روابط ۲ کشور خواند و گفت: در سفر کنونی، توافق‌های خوبی انجام و تصمیم‌های بزرگی گرفته شده است که مطمئنم با اراده جدی ۲ طرف، به نتایج خوبی خواهند رسید.

در پی این سفر، بیانیه مشترکی که با عنوان «ارتباط تمدنی، شرایط کنونی» منتشر شد که ۲ طرف بر توسعه روابط دوجانبه که در «بیانیه دهلی‌نو» در بیست و سوم ژانویه ۲۰۰۳ میلادی (۱۳۸۱ خورشیدی) ذکر شده بود، تاکید کردند. در آن بیانیه درباره موضوع مشارکت هند برای توسعه بندر چابهار توافق شده بود.

بر اساس توافق امضا شده، هند با سرمایه‌گذاری ۸۵ میلیون دلاری کنترل ۲ لنگر‌گاه در فاز نخست بندر چابهار را به عهده دارد.

همچنین هشت یادداشت تفاهم همکاری دوجانبه امضا شد که از جمله آنها می توان به یادداشت های تفاهم سازمان بنادر و دریانوردی ایران و اگزیم بانک هند درباره تعیین شرایط کنونی خط اعتباری بندر چابهار، صندوق ضمانت صادرات ایران و شرکت ضمانت صادرات هند، شرکت ساخت و توسعه زیربناهای کشور و شرکت دولتی ایرکون هند و شرکت دولتی آلومینیوم هند (نالکو) و سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) اشاره کرد.

همچنین قرارداد توسعه بندر چابهار بین سازمان بنادر و دریانوردی و شرکت «ایندیا پورتس گلوبال پرایوت لیمیتد» امضا و بیانیه تایید دوجانبه وزارت امور اقتصادی و دارایی ایران و اگزیم بانک هند منتشر شد.

۲ طرف تاکید کردند باید استفاده از فرصت‌های نوظهور را تا بیش‌ترین اندازه در همه زمینه‌های همکاری‌های اقتصادی و بازرگانی دوجانبه، بویژه راه‌های مواصلاتی و زیرساخت‌ها، انرژی و سرمایه‌گذاری ممکن ساخته و تشویق کنند.

رییس جمهوری اسلامی ایران و نخست وزیر هند تصمیم گرفتند با توجه به موقعیت راهبردی ایران و هند مواصلات چندوجهی در منطقه و خارج از آن را با استفاده از بنادری مانند چابهار و ترانزیت و توسعه آنها پیگیری و گسترش هر چه بیشتر ارتباطات و خدمات دریایی را تشویق کنند.

ایجاد یک منطقه فناوری اطلاع‌رسانی و ارتباطاتی در چابهار و گسترش همکاری بین ایالت‌های هند و استان‌های ایران، سرمایه‌گذاری هند در برپایی کارخانه های کود، مواد پتروشیمی و متالورژی در منطقه آزاد تجاری چابهار، حمایت از کارآفرینان کوچک و متوسط از طریق تعامل منظم و سازوکارهای نهادی و تسهیل بیشتر امور کنسولی شهروندان از دیگر امور مورد نظر در آن دیدار بود.

در همان سفر، روحانی و مودی همراه با رییس جمهوری افغانستان موافقتنامه سه‌جانبه ای در زمینه تاسیس راهگذرهای حمل و نقل و ترانزیت چابهار امضا و تاکید کردند «رشد همکاری‌های چندگانه در زمینه مواصلات یک دسترسی مطمئن و جایگزین برای افغانستان به بازارهای منطقه‌ای فراهم می سازد و در نتیجه به توسعه، صلح و ثبات در افغانستان و در همه منطقه کمک می رساند».

رایزنی برای ایجاد سازوکار بانکی و پولی برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی، تبادل هیات‌های بازرگانی، استقبال از موافقتنامه ترتیبات تجاری ترجیحی (پی.تی.آ) و موافقتنامه اجتناب از مالیات مضاعف (تی.بی.سی) از دیگر دستاوردهای این سفر بود.

در سفر پارسال نخست وزیر هند به تهران تصمیم کنفدراسیون صنعت هند برای گشایش دفتر منطقه ای در تهران مطرح و عنوان شد حق اتاق بازرگانی ایران برای اقدام مشابه محفوظ است.