اقتصاد تهران
شماره خبر : 36974
تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۱/۲۴
اقتصاد تهران

گام‌های بیشتر، کربن کمتر

اقتصادتهران: مدیر حمل و نقل و ترافیک مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران هدف از برگزاری کارگاه آموزشی پیاده‌مداری در محلات شهری را حاصل پروژه‌ای با همین عنوان اعلام و افزود: باید شرایط و طراحی‌های محیطی جذاب و لذت بخش برای افراد پیاده فراهم کنیم تا احساس امنیت، آسایش و آرامش کنند‌.

به گزارش روابط عمومی مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، امیر روحی گفت: پیاده‌روی، موضوعی صرفاً حمل و نقلی نیست بلکه جنبه‌های دیگری مانند اجتماعی، محیط زیستی، اقتصادی، خدمات شهری و از این قبیل، بسیار پررنگ‌تر از بحث‌هایی است که در حوزه حمل و نقل مطرح می‌شود. اما در حوزه حمل و نقل به دلیل اینکه یکی از کم عارضه‌ترین شیوه‌های حمل و نقل شهری است، بنابراین بسیار علاقه‌مند هستیم که توسعه یابد. البته در توسعه آن باید جنبه‌های دیگری مانند بحث‌های شهرسازی، اجتماعی و اقتصادی را نیز لحاظ کرد.

وی ادامه داد: معمولا در حمل و نقل مقوله جابجایی در مقابله با دسترسی مطرح می‌شود به عبارت دیگر هر چه دسترسی به کاربری‌های اطراف یک معبر بیشتر باشد سرعت حرکت یا جابجایی در آن معبر کاهش می‌یابد و برعکس. در معابری که نقش جابجایی پر رنگ‌تر از دسترسی باشد طرح و برنامه‌ها کلان‌تر بوده جزئیات در آن کمتر مورد توجه است. بطور مثال؛ وقتی مترو را طراحی می‌کنیم باید یک نگاه کلان سفرهای شهری داشته باشیم و بر اساس آن خطوط را در مقیاس کلان طراحی کنیم، در طراحی بزرگراه‌ها و معابر شریانی نیز عمدتاً باید با همان نگاه کلان شهری مسأله دیده و برنامه‌ریزی گردد. معمولا این برنامه‌های کلان باید در واحد‌های ستادی که مسئولیت حوزه شهری را بر عهده دارند انجام پذیرد، اما در پیاده‌روی که نقش دسترسی به جابجایی پر رنگ‌تر می‌شود، این مسأله صادق نیست.

مدیر حمل و نقل و ترافیک مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران با اشاره به تفاوت حرکت سواره‌رو و پیاده افزود: محیط خودرو را می‌توان با گوش دادن به موسیقی و تنظیم دمای هوا داخل خودرو مطلوب کرد، به عبارتی راننده می‌تواند تمام شرایط محیط داخل خودرو را خودش مهیا کند اما در حالت پیاده‌روی هیچ‌کدام از این شرایط فراهم نیست و باید شرایط را در طراحی‌های شهری لحاظ کرد که محیط‌های پیاده‌روی جذابی داشته باشیم تا فرد پیاده از آن محیط لذت ببرد و احساس امنیت، آسایش و آرامش کند. قطعاً افزایش مطلوبیت پیاده‌روی می‌تواند منجرب افزایش سهم این شیوه سفر گردد.

روحی خاطرنشان کرد: در بحث پیاده‌روی جزئیات بسیار اهمیت دارد زیرا لذت و راحتی را می‌تواند برای استفاده کنندگان تأمین کند، بنابراین باید در سطح برنامه‌ریزی خرد به این مسئله نگاه ویژه شود.  لذا منطقاً این کار باید در سطح واحدهای کوچکتر شهرداری نظیر شهرداری نواحی و محلات با جلب مشارکت شورایاری‌ها و مردم صورت پذیرد.

در ادامه این کارگاه ‌آموزشی خشایار کاشانی‌جو، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد موضوع «ضرورت پیاده راه‌سازی در شهرها اقدامی الزامی و فرا رشته‌ای» را مورد بحث و بررسی قرار داد و گفت: پیاده‌روی نه تنها در راستای عدالت اجتماعی است بلکه اگر درست اجرا شود می‌تواند منجرب کاهش بارترافیک نیز گردد. مصداق این امر خیابان ۱۵ خرداد است که بررسی‌های آکادمیک نشان می‌دهد به دلیل پیاده‌راه سازی مناسب حدود ۱۵ درصد از بار ترافیکی معابر اطراف آن کاسته شده است.‌

وی با بیان اینکه دو نوع رویکرد توسعه شهری در ارتباط با حرکت وجود دارد، افزود: در رویکرد نخست، خودرو مداری مطرح است که هدف آن تسهیل هرچه بیشتر حرکت وسایل نقلیه موتوری است و تمامی برنامه‌های شهرسازی، حمل و نقل، خدمات شهری و… را بر این مبنا تنظیم می‌نماید؛ اما در رویکرد دوم نگرش پیاده‌مداری است و اولویت اصلی حمل و نقل غیرموتوری به ویژه حرکت پیاده و عابران پیاده به عنوان عناصر درجه اول (و نه مزاحم حرکت سواره) است را مد نظر قرار داده است‌.

کاشانی‌جو تصریح کرد: تبدیل پیاده مداری به یکی از اصلی‌ترین خواسته‌های شهروندان و نگرش غالب در میان مدیران شهری در شهرهای پیشرو از حدود چهار دهه قبل است بطوریکه امروزه پیاده‌مداری یکی از مهمترین سنجه‌های توسعه‌یافتگی و قابلیت زندگی در شهرها بشمار می‌آید و ارتقاء پیاده‌مداری در حد چشم انداز اصلی توسعه شهری در بسیاری از شهرهای پیشرو دنیا بشمار می‌رود.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد استفاده از دوچرخه را در حمل و نقل سازگار با  پیاده‌راه‌ها بیان کرد و گفت: در این زمینه باید خطوط ویژه دوچرخه در اتوبان‌ها و شریان‌های اصلی مورد توجه طراحی‌های شهری قرار گیرد و برای امنیت این وسیله نقلیه پارکینگ در نظر گرفته شود.‌

کاشانی‌جو در پایان با اشاره به این‌که پیاده‌روی به سلامت و نشاط افراد کمک می‌کند؛ تصریح کرد‌: پیاده‌روی درجهت توزیع عادلانه دسترسی به امکانات شهری عمل‌‌‌ می‌کند‌، منابع انرژی غیر قابل تجدید را مصرف نمی‌کند، محیط‌زیست شهر را به هم نمی‌زند و جزو معدود فعالیت‌های انسانی بدون تغییر شکل اولیه علی‌رغم پیشرفت‌های فراوان فناوری از بدو پیدایش بشر تاکنون است، به همین دلیل در دهمین کنفرانس walk21 سال ۲۰۰۹ که در شهر نیویورک برگزار گردید شعار « گام‌های بیشتر، کربن کمتر» انتخاب شد‌.

وی افزود‌: مسیرهای پیاده فضاهای طبیعی شهری هستند و عموماً جای جداگانه‌ای‌ نمی‌گیرند و در حقیقت پیاده‌روی عامل توجه به تمامی ابعاد انسانی در فضای شهری شامل نیازهای انسانی، حق و حقوق شهروندان و کنترل آن و معنی فضا و ارتباط با آن است‌.

در ادامه این کارگاه آموزشی محمد صالح شکوهی، مجری پروژه ارتقای سطح پیاده‌مداری محلات، به موضوع افزایش سهم جابجایی پیاده در نظام حمل و نقل شهری با  محور (معرفی شاخص‌های پیاده‌مداری در محلات) پرداخت و اذعان داشت: حرکت پیاده‌ طبیعی‌ترین، قدیمی‌ترین و ضروری‌ترین شکل جابجایی انسان در محیط است و بهترین فرصت و مجال برای مشاهده مکان‌ها و فعالیت‌ها می‌باشد که احساس شور و تحرک در زندگی، کشف ارزش‌ها و جاذبه‌های نهفته در محیط را به همراه خواهد داشت.

وی به بررسی چند مطالعه و تجربه کشورهای دیگر در جهت تبیین معیارهای پیاده‌مداری اشاره و خاطرنشان کرد: ضرورت اصلی برنامه‌ریزی برای توسعه پیاده‌مداری عبارتند از: ایمنی، امنیت، راحتی، پیوستگی، آسایش، انسجام، سیستم و جذابیت، که پیاده‌مدار نمودن شهر چیزی فراتر از ممنوع نمودن ورود اتومبیل به بعضی محدوده‌ها بوده و ابعاد مختلف اجتماعی، فضایی و ترافیکی را شامل می‌شود که در مطالعات موجود کمتر به آن پرداخته شده است.

مجری پروژه ارتقای سطح پیاده مداری محلات گفت: با توجه به اینکه پیاده‌روی در فواصل کوتاه اتفاق می‌افتد، پرداختن به مسئله پیاده‌مداری در مقیاس محله اهمیتی دوچندان دارد.

در این کارگاه آموزشی محمد جمشیدیان، مجری پروژه ارتقای سطح پیاده مداری محلات با اشاره به افزایش سهم جابجایی پیاده در نظام حمل و نقل شهری در پیاده‌مداری محلات اظهار کرد: آلودگی؛ مطلوبیت حرکت پیاده نسبت به سواره؛ ایمنی تردد؛ دسترسی به حمل و نقل عمومی؛ سطح سرویس پیاده؛ رفتار پیاده؛ حس مکان و خوانایی؛ امنیت مسیرهای پیاده؛ کیفیت کالبدی محیط پیاده؛ جذابیت و زیبایی مسیر؛ صرفه اقتصادی پیاده‌روی؛ وجود کاربری‌های محله‌ای؛‌ سیاست‌ها و ضوابط قانونی۱۳ معیار محله پیاده مدار است.