چطور از فرصت ورود سرمایه به نظام بانکی کشور بهره برداری کنیم؟

اقتصادتهران: بدون شک پس از باز شدن پای بانک های خارجی به ایران و به وجود آمدن رقابت های بانکی، وضعیت سیستم بانکی باید به مراتب تجربیات جدیدی را تجربه کند.

در خبرها داشتیم که بانک ABC چین قصد دارد که در ایران شعبه بزند. این بانک که از آن به عنوان گسترده ترین شبکه بانکی در جهان یاد می شود خواستار تاسیس شعبه در ایران شده است.

به دلیل آن که دولت مصمم است تا وابستگی خود را در طی سال های آینده به طور کامل از درمدهای نفتی قطع کند بنابراین راهی جز انجام سرمایه گذاری در سایر حوزه هایی جز نفت ندارد. یکی از این منابع، درآمدهای مالیاتی است که در سال های اخیر دولت توانسته با اتکا به آن، تا اندازه ای از وابستگی به درآمدهای نفتی خود کاهش دهد.

اما از سوی دیگر، برای ارتباط با دنیای خارج و پیوستن به تعاملات سازمان تجارت جهانی راهی جز جذب سرمایه گذاری خارجی ندارد. راهی که پیمودن آن در گذشته با دشواری هایی همراه بود اما هم اکنون هموارتر شده است به گونه ای که یکی از عوامل زمینه ساز آن ایجاد شعب بانک های خارجی در ایران و به تبع آن ورود سرمایه های آن هاست که لبخند را به لب بانکداران ایرانی نشانده است.

بانک ABC چینی که از لحاظ دارایی و سرمایه بزرگترین بانک محسوب می شود، تقاضای ایجاد شعبه و بانک مستقل در منطقه آزاد کیش و در سرزمین اصلی ایران را دارد به طوری که پس از لغو تحریم ها که فضا برای سرمایه گذرای و کار با بخش اقتصادی ایران فراهم شده است این بانک بزرگ چین نیز همانند سایر رقبایش در کشورهای دیگر خواستار آغاز همکاری ها برای افتتاح شعب در تهران و منطقه آزاد کیش شده است.

جدای از فرصتی که این چنین بانک هایی برای جضور در ایران برای سیستم اقتصادی کشور ایجاد می کنند باید مراقب تهدیدهایی بود که در اثر وجود این شعب در کشور ایجاد می شود. ضرورت همراستایی با فعالیت های بین المللی و نیز تطبیق قوانین و مقررات همگام با قوانین روز دنیا، شتابی بیش از پیش را برای رویارویی با چنین ساختاری می طلبد.

این در حالی است که بنابر اذعان مسوولان بانک مرکزی در این چند روز تقاضاهای مختلفی از بانک های کشورهای اروپایی نظیر اتریش و ایتالیا و همچنین از لبنان برای ایجاد شعبه در ایران شده است.

البته اگر از تهدیدهایی که ممکن است در آغاز این راه برای سیستم بانک به وجود آید بگذریم، سرمایه گذاری و ارتقای سطح فنی خدمات بانکی و مالی از مزایای فایده حضور بانک های خارجی در کشور به شمار می رود ضمن آن که حضور بانک های خارجی مسوولان سیستم بانکی را مجاب کرده که فرایند صدور مجوز ایجاد شعب بانک های خارجی در کشور را خیلی زمان بر نکنند و در صورت بررسی صورت حساب های مالی و ارائه حداقل هایی به عنوان سرمایه پایه، این امکان برای آن ها در سریع ترین زمان ممکن میسر باشد.

اما تقاضای بانک‌های خارجی برای حضور در ایران چالش بزرگی است که پیش روی نظام بانکی‌مان قرار دارد و از سوی دیگر، اصلاح وضعیت سهامداری آنها وعده‌ای است که هنوز عملیاتی نشده است.

گرچه ابهامات زیادی در این زمینه وجود دارد اما مسئولان بانک مرکزی می گویند که هیچ مشکلی در این زمینه نیست اما موضوع به همین جا ختم نمی شود زیرا در شرایطی که در حال حاضر بانک‌های ایرانی دارند، چالش‌هایی نظیر نرخ سود بانکی که هیچگاه در نظام بانکی ایران حل نشد و همچنان یکی از معضلات و چالش‌های اساسی در این زمینه محسوب می‌شود.

شاید مقوله نرخ سود در وهله نخست موضوعی آسان به نظر برسد اما ایران در میان کشورهای جهان از بیش ترین نرخ سود به سپرده ها برخوردار است و این خود چالشی بزرگ پیش روی بانکداران قرار داده است.

سرمایه گذاری بانک‌های خارجی در بانک‌های ایرانی و حتی تاسیس این بانک‌ها در کشور با اعلام رفع تحریم‌های بانکی علیه ایران از هفته گذشته، وارد مرحله جدی تری شده است به طوری که کارشناسان معتقدند که ورود سرمایه گذاران خارجی به عرصه بانکداری داخلی، نیازمند تغییرات اساسی در بسیاری زمینه هاست.

براساس قانون جذب سرمایه گذاری خارجی، بانک‌های خارجی می‌توانند ۴۰ درصد سهام بانک‌های ایرانی را خریداری کنند و طبق بخشنامه بانک مرکزی، سرمایه اولیه مورد نیاز برای تاسیس بانک در ایران حداقل ۲۵ میلیون یورو، موسسه اعتباری غیربانکی ۱۵ میلیون یورو و شعبه موسسه اعتباری خارجی حداقل پنج میلیون یورو یا معادل آن به ارزهای معتبر است.

فاصله گرفتن بانکداری کشورمان با شاخص‌های استاندارد بانکداری در ایران نگرانی هایی را ایجاد کرده است و بر این اساس همگان انتظار دارند که با حضور بانک‌های خارجی، نظام بانکی ایران هم متحول شود و خود را برای یک رقابت جدید و سازنده آماده کند، در غیر این صورت قدرت رقابت و بازار خود را از دست خواهند داد. شاخص‌هایی از جمله سلامت بانکی و کیفیت خدمات بسیار کمرنگ شده و مقررات پیچیده نیز هر روز پیچیده تر می شود.

شاید آنچه بیش از همه مدیران نظام بانکی را خشنود کرده است ورود سرمایه گذاری خارجی به کشور به واسطه ورود شعب بانک های خارجی به ایران است.

در شرایطی که کشور در شرایط کمبود سرمایه گذاری آن هم به دلیل تحریم های بین المللی قرار داشت در این زمینه با مشکلات عدیده ای مواجه شد که ورود سرمابه به ایران با دشواری های بسیاری همراه بود. حال که این گره باز شده و هر سرمایه گذار می تواند با ورود به ایران در هر زمینه ای که متناسب با قوانین کشورمان باشد به سرمایه گذاری بپردازد این خوشحالی را برای مدیران اقتصادی کشور فراهم کرده که بتوانند از پتانسیل های به وجود آمده در این بخش نهایت بهره برداری را انجام دهند.