نقش سیستم بانکی در تسهیل تجارت

اقتصادتهران: بانک ها ارتباط تنگاتنگی با زندگی و فعالیت‌های روزمره ما دارند. ایجاد پس انداز، پرداخت قبوض، پرداخت حقوق و پرداخت وام همگی شامل معاملات با بانک‌ها می شود. کسب و کارها نیز برای تسویه تراکنش‌های خود و رفع سایر نیازهای مالی به سیستم بانکی متکی هستند بنابراین بانک‌ها نقش حیاتی در اقتصاد دارند. 

فیروزه نگینی: مهمترین و اصلی ترین وظایف بانک به طور خلاصه عبارتند از: ۱- پذیرش سپرده از مردم جهت ایمن نگهداشتن آن که سنتی ترین کارکرد بانک نیز می‌باشد. ۲- اعطای وام به جامعه ی تجاری و سایر اعضای عمومی ۳- انتقال وجوه ۴- خدمات ارزی.

مهمترین وظیفه بانک جمع آوری سپرده‌ها از مردم و قرض دادن آن سپرده‌ها برای توسعه تولید، تجارت، کشاورزی و بازرگانی است. نقش بانک‌ها در توسعه اقتصادی رفع کمبود سرمایه از طریق تحریک پس انداز و سرمایه گذاری است. یک سیستم بانکی سالم، پس‌اندازهای کوچک و پراکنده جامعه را تجمیع می‌کند و آنها را برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های مولد در دسترس قرار می‌دهد و  درنتیجه به افزایش نرخ کل سرمایه گذاری در اقتصاد کمک می‌کند.

می‌توان به این نکته اشاره کرد که بانک، واسطه ای است میان آنهایی که پول مازاد دارند و آنهایی که به پول نیاز دارند تا به تعداد زیادی از مردم وام ارزان ارائه کند و همچنین با اعطای وام‌های ارزان به صنعتگران، صنعت را رونق دهد زیرا با واریز پول به حساب بانکی، کل ذخایر بانک افزایش می‌یابد که مقداری از آن را به عنوان ذخایر الزامی در بانک نگهداری و مازاد ذخایر، وام داده می‌شود و عرضه پول افزایش یافته و موجب گسترش و حفظ اقتصاد می‌گردد.

 همچنین بانک‌ها در تجارت بین الملل نقش ارزنده‌ای دارند و تجارت بین المللی را با تامین مالی و تضمین برای واردکنندگان و صادرکنندگان تسهیل می‌کنند زیرا دسترسی به منابع خارجی برای تولید داخلی به ویژه برای شرکت‌های صادرکننده اهمیت دارد. در نتیجه بانک ها ستون فقرات تجارت کشور هستند.

حمایت بانک های دولتی و خصوصی از بخش تولید با دراختیار گذاشتن تسهیلات جهت ایجاد و رشد فعالیت صنایع در بعضی موارد قابل ذکر است. نمونه‌ی مثال زدنی آن شرکت چینی مقصود است که با پشتیبانی بانک ملی ایران توانست به تولید گسترده دست یابد و یا بانک های خصوصی که با اعطای تسهیلات ویژه به رونق پروژه‌های عمرانی کشور کمک شایانی کرده‌اند.

با این حال بررسی های صورت گرفته نشانگر عدم حمایت از رشد تولید ملی و عملکرد ضعیف شبکه بانکی است که می‌توان گفت تاحدی ناشی از بدهی بخش های دولتی به بانک ها، حجم بالای دارایی‌های غیرمالی، مطالبات غیرجاری، عدم ثبات نرخ ارز است که موجب بروز نارضایتی عمده‌ی مشتریان از دریافت تسهیلات بانکی به دلیل کاهش توان تسهیلات‌دهی بانک‌ها و تضعیف جریان نقدینگی در شبکه بانکی می‌باشد.

در این راستا چگونگی و نحوه‌ی توزیع وام و تسهیلات بانکی برای متقاضیان از اهمیت خاصی برخوردار است و طبیعتاً صنایع تولیدی باید از تسهیلات ویژه و بیشتری برخوردار شوند و این شیوه‌ی اعطای تسهیلات دربرگیرنده‌ی تامین منافع کلیه‌ی ذینفعان در بخش تولید و در نتیجه شکوفایی تولید، صادرات و اشتغال زایی می‌گردد.

پرداخت تسهیلات خرید کالاهای مصرفی داخلی، اعطای وام های ازدواج و مسکن حاکی از تلاش بانک‌ها در تامین مالی سطوح مختلف اقتصادی کشور است اما با وجود تلاش صورت گرفته با توجه به عدم ثبات قیمت‌ها و تورم موجود در جامعه، عملکرد بانک‌ها در حمایت از رونق و شکوفایی بخش تولید و صنعت چشمگیر نیست.

به منظور رونق تولید در بخش صنعت یکی از راهکارها تخصیص تسهیلات بدون سود به این بخش از صنعت است. برای هدایت سرمایه به سمت فعالیت‌های مولد، کاهش مالیات بر سود تولیدکنندگان ضروری است. در راستای حمایت از تولید، شبکه بانکی می‌تواند با اولویت بندی طرح‌های تولیدی، تخصیص تسهیلات بانکی بدون سود یا با سود ناچیز به واحدهای تولیدی، تخفیف نرخ سود، تسهیل در صدور ضمانتنامه، تخفیف در کارمزد مربوطه به تامین مالی بنگاه های تولیدی فعال یا در حال تاسیس جهت خرید مواد اولیه، تکمیل تجهیزات و هزینه‌هایی از این قبیل کمک شایانی نماید.

‫