اقتصادتهران: به عقیده بسیاری از کارشناسان نظام بانکی، با لغو تحریمها، صنعت بانکداری به دلیل برقراری سوئیفت بیشترین تاثیر مثبت را به خود خواهد دید و شرایط به گونهای رقم میخورد که بیشترین اثربخشی مربوط به بانکهایی است که از قبل تدارک رویارویی با این رویداد را در سیاستهای خود پیشبینی کرده بودند.
به بیان دیگر با رفع تحریم سوئیفت و افزایش مرادوات مالی و ارزی بانکهای ایرانی، انتقال ارز تسهیل شده به راحتی میسر میشود اما به واقع این تمام ماجرا نیست بلکه بانکها راه دشواری را در ادامه راه پیشرو دارند.
در حالی نشست هماهنگی برقراری مجدد روابط بانکی ایران و جهان چند روز پیش و مقارن با برداشته شدن تحریمهای بانکی برگزار شد که معاون ارزی بانک مرکزی با اشاره به آثار اجرایی شدن برجام گفت: برخی بانکها تا امروز به سوئیفت متصل بودند و با اجرای برجام تعداد دیگری از آنها و همچنین بانک مرکزی به این سامانه متصل میشوند.
غلامعلی کامیاب در این جلسه که مدیران کل بین الملل بانکها که به منظور انجام هماهنگی های لازم و اطلاع رسانی در خصوص اقدامات صورت گرفته توسط شبکه بانکی کشور برای برقراری روابط کارگزاری با بانکهای خارجی در آن حضور داشتند معتقد است که برای این که بتوانیم اقدامات لازم را برای احیای روابط بانکی در سطح بین المللی انجام دهیم و در بخش بازرگانی خدماتی را ارائه کنیم، بانک مرکزی بخشنامهای تهیه کرده است که به گفته وی بازخورد شبکه بانکی در اصلاح این بخشنامه مهم است.
آن طور که از شواهد پیداست در این بخشنامه با توجه به توافقات صورت گرفته و نظرات کارشناسی، سقف مبلغ پرداختها از طریق روش حواله ارزی به ۵۰۰ هزار یورو افزایش داده شده تا مشکلات را کاهش داده و کار برای ارباب رجوع راحت تر شود.
این در حالی است که مهمترین ویژگی این بخشنامه، امکان گشایش اعتبار اسنادی با هر نوع ارز و از هر بانک که بانک مرکزی برای تسریع در انجام فرایند گشایش اعتبار اسنادی، افراد را ملزم به اصلاح گواهی ثبت آماری نکرده است.
به بیان دیگر میتوان امیدوار بود که با افزایش حجم درخواستها و مبادلات، تولید و واردات بالا خواهد رفت و به این ترتیب زمینه خروج از رکود و ایجاد رونق نیز تسریع میشود ضمن آن که مسوولان بانک مرکزی انتظار دارند که بانکها در پایان هر روز آمارکلی از میزان مبادلات و معاملات بانکها را که یکی از آن گشایش اعتبار اسنادی است به این بانک ارسال کنند.
بنابراین آنچه از شواهد و قراین پیداست این که آثار برجام به این زودیها در سیستم اقتصادی کشور به خصوص در نظام بانکی پدیدار نخواهد شد اما بانکها باید در وهله نخست ابزارها و زیرساختهای لازم برای افزایش تعاملات بینالمللی را فراهم کرده و سپس در راستای نیاز روز مشتریان در این راه طولانی برای نیل به اهداف گام بردارند.
این در حالی است که اعلام رسمی لغو تحریم ها توسط سوییفت و ورود بانکهای ایرانی به سیستم پیام مالی بین المللی از یک سو و اتصال بدون تبعیض برای بانکهای ایرانی و شعب و نمایندگی های آنها در داخل و خارج از کشور به فرصتی برای سیستم بانکی کشور تبدیل شده که اگر از این فرصت استفاده مطلوبی صورت نگیرد همانا این فرصت و سایر فرصتها از بین خواهد رفت.
مقامات و مدیران اروپایی هشدار دادهاند حتی با وجود برداشته شدن بسیاری از تحریمهای بین المللی علیه تهران، بانکهای اروپایی برای فعالیتهای جدید در ایران محتاط خواهند بود که ممکن است مزایای اقتصادی حاصل از توافق هستهای ایران را محدود کند.
احتیاط مدیران بانکهای اروپایی برای تعامل با نظام بانکی ایران
در همین رابطه روزنامه فایننشیال تایمز روزنامه انگلیسی در گزارشی از احتیاط مقامات و مدیران اروپایی برای تعامل با سیستم بانکی ایران یاد کرده که حتی با وجود برداشته شدن بسیاری از تحریمهای بین المللی علیه تهران، بانکهای اروپایی برای فعالیتهای جدید در ایران محتاط خواهند به طوری که بسیاری از موسسات مالی اروپایی هنوز جریمه سنگین رگولاتورهای آمریکایی بابت نقض قوانین تحریمهای قدیمی را از یاد نبردهاند به همین دلیل همچنان نگران نقض شدن تحریمهای آمریکایی هستند که هنوز پابرجا ماندهاند.
این نگرانی باعث عدم رغبت بانکهای اروپایی برای انجام مبادلات مربوط به ایران شده و ممکن است اجرای توافق هستهای را پیچیده کرده و منبع احتمالی اختلاف با ایران و همچنین میان اروپا و آمریکا شود.
یکی از مدیران ارشد بزرگترین بانکهای اروپا در این باره به فایننشیال تایمز گفت: بانکهای بزرگ برای مدتی از ایران فاصله خواهند گرفت. هنوز ابهاماتی درباره فعالیتهای مالی و اقتصادی با ایران وجود دارد و بانکهای بزرگ در انتظار شفافیت بیشتر که ممکن است سالها یا حداقل چند ماه پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به طول بینجامد، از انجام مبادلات مربوط به ایران خودداری خواهند کرد.
بر اساس این گزارش، شرکتهای چندملیتی در صنایع مختلف از جمله شرکتهای نفتی، خدماتی و خرده فروشی برای بازگشت به بازار ایران اشتیاق نشان میدهند و اگرچه آمریکا تحریمهایی که انجام مبادلات ایرانی را برای بانکهای بین المللی ممنوع کرده بودند، برداشته است اما تحریمها علیه شرکتهای وابسته به نهادهای نظامی را حفظ کرده است. تحریمهایی که همچنان ادامه دارند بیشتر مبادلات انجام گرفته به دلار آمریکا را ممنوع میکنند.
بانک اچ اس بی سی ۱٫۹ میلیارد دلار جریمه به آمریکا پرداخته است در حالیکه بانک فرانسوی بی ان پی پاریبا سال گذشته ۸٫۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد که سنگینترین جریمه صادرشده برای نقض تحریمها بود. بانکهای دیگری مانند دویچه بانک و کردیت اگریکول با جریمههای کمتری روبرو شدند.
به گفته یک مقام اروپایی ارشد دیگر، شرکتها و بانکها از این واهمه دارند که حتی اگر از وزارت خزانه داری آمریکا درباره فعالیت در ایران تضمین دریافت کنند، دادستانها و سایر رگولاتورهای مالی آمریکایی تفسیر سخت گیرانهتری از مقررات ارایه کرده و علیه آنها بکار بگیرند.
به هر حال به نظر میرسد با وجود اشتیاق بانکداران اروپایی برای ایجاد تعاملی دوباره با ایران، اگرچه این امر دارای مزایای زیادی برای سیستم بانکی ایران است اما به روز نبودن سیستمهای بانکی در ایران یکی از مهمترین چالشها در این خصوص محسوب میشود که بهتر است بانک مرکزی در ابتدا نسبت به رفع این چالش اقدامات لازم را در دستور کار قرار دهد.
دیدگاه ها بسته هستند.