مسایلی که در صادرات فرش ایران باید توجه کرد

اقتصاد تهران: چند وقتی است که خبرهایی از آغاز دوباره صادرات فرش ایرانی به آمریکا شنیده می شود. اما در تحلیل این موضوع باید به چند نکته اشاره کرد.

نخستین مساله در این زمینه این است که، صادرات فرش با صادرات سایر محصولات و مصنوعات تفاوتی عمده دارد. وقتی مواد غذایی صادر می شود، کسی که قرارداد می بندد تا این محصولات را بخرد، به طور حتم شرایط کشور مقصد را سنجیده و مصرف کننده آن کشور را می شناسد. بنابراین خرید او و صادرات آن محصول به معنی خرید قطعی در کشور مقصد است. به این ترتیب، محصول فروخته شده قطعی صادر و قطعی هم فروخته می شود.

در بازار خودرو نیز همین اتفاق می افتد. خودرو صادر شده قطعی صادر می شود. تا به حال این طور نبوده که به طور نمونه ۱۰۰ دستگاه خودرو از کشوری خریده شود، به کشور مقصد برود و در انبار نگه داشته شود، بعد فروخته شود. اما صادرات فرش دستباف دقیقا همین گونه است.

در گذشته، افرادی در زمینه فرش جزیی‌فروش بودند. به ایران می آمدند و فرش دستباف می خریدند. آنها می دانستند از ۱۰۰ درصد خرید فرش دستباف در ایران، می توانند حدود ۵۰ درصدش را بفروشند. باقیمانده نیز به مرور زمان فروش می رفت. علاوه‌بر این، عده‌ای خریدار عمده فرش دستباف ایران هستند. آنها در کشورهای مقصد انبارهایی دارند. این افراد فرش دستباف را از ایران خریداری می کنند و در انبارهای خود در این کشور نگه می دارند.

در این مرحله، در واقع فقط فرش های دستباف از انباری به انباری دیگر در کشوری دیگر رفته اند. به این ترتیب هنوز اتفاقی نیفتاده است تا زمانی که این فرش ها در انبار کشور مقصد به فروش برسد. به همین دلیل در بحث فرش، مرجوعی به وفور رخ می دهد؛ زیرا کشوری که خریده، نتوانسته آن را بفروشد و فرش ها را برمی گرداند. بنابراین، وقتی این فرش ها برمی گردد، پس فروش قطعی نداشته و فقط از انباری به انبار دیگر رفته است.

از همین رو باید صبر کرد و دید که آیا این خریدها ادامه‌دار خواهد بود یا نه زیرا هنوز برای قضاوت زود است. باید دید فردی که اکنون خرید کرده است، چند ماه بعد دوباره برمی‌گردد تا خرید جدیدی داشته باشد. اگر خریدار بارها برگشت، یعنی صادرات فرش ایران راه افتاده است.

به هرحال، پنج سالی می شد که نمی توانستیم به آمریکا فرش بفروشیم اما اکنون می توانیم. گروهی فکر می کنند که می توانند در آمریکا فرش ایرانی بفروشند؛ با خود سرمایه می برند، گروهی نیز از قبل فرش فروش بوده اند اما در این چند سال نواقصی در اجناسشان وجود داشته و اکنون مجموعه‌شان را از نظر تنوع و اندازه کامل کرده اند. به این ترتیب معتقدم در حال حاضر جواب قطعی برای صادرات فرش ایران به آمریکا وجود ندارد و باید منتظر ماند.

سیدرضی آقامیری؛ رئیس کمیسیون صادرات اتاق ایران