مراسم «نوبان» ثبت ملی شد

اقتصادتهران: مراسم «نوبان» به همراه سازها و بادهای مربوط به آن در فهرست میراث ناملموس ملی قرار گرفت.

به گزارش مهر، به تازگی در جلسه شورای ملی ثبت میراث‌فرهنگی ناملموس کشور، مراسم نوبان، مهارت ساختن و نواختن تنبوره، حجله کنگ، ساخت منیور و گبولی و همچنین مهارت باسنک و مراسم شوواری به پیشنهاد منطقه آزاد قشم به ثبت رسید.

اما برخی تصور می‌کنند مراسم نوبان همان مراسم زار است که ثبت ملی شده در حالی که این طور نیست. نوبان در اعتقادات اهل هوا نوعی باد است که جسم و روان مبتلایان را تسخیر می‌کند و برای رهایی فرد نوبی (مبتلایان به نوبان) هیچ درمانی جز برقراری مجلس نوبان و اجرای موسیقی و آوازهای مخصوص وجود ندارد و بدون وجود تنبوره و منیور، فرد مبتلابه نوبان درمان نخواهد شد.

در این باره، محمد پرخو پژوهشگر موسیقی به خبرنگار مهر گفت: خیلی‌ها تصور می‌کنند که مراسم نوبان همان زار است در صورتی که اشتباه متوجه می‌شوند. من سال‌ها بر سر تفهیم این موضوع کار کرده‌ام. زار بخش کوچکی از اهل هواست. برخی از افراد که درباره زار تحقیق کرده‌اند نزد اهل هوا نرفته‌اند.

وی گفت: زار به معنی زیارت است. در بوشهر معنی بیمار می‌دهد. در واقع ۷ نوع روح سرگردان وجود دارد. سادات، مشایخ، نوبان، بانیان، جن نو، مطاری و زار. در برخی از شهرها اینها را با هم اشتباه می‌گیرند. حتی موسیقی و آواز زار و نوبان را اشتباه می‌زنند.

اما آنچه که در روزهای اخیر به ثبت ملی رسیده است مربوط به مراسم نوبان و موسیقی مربوط به آن می‌شود. نوبان در واقع آلات موسیقی و نواهای متفاوتی از زار دارد و با مشایخ و سادات خیلی متفاوت است. در پرونده مربوط به نوبان نام سازها و بادها نیز آمده است.

پرخو که دیپلم افتخاری زار شناسی فرانسه را نیز دارد گفت: ساز زار معمولی است اما نوبان تنبوره را دارد.