اقتصادتهران: سومین اجلاس سران کشورهای صادرکننده گاز (Gas Exporting Countries Forum) دوم آذرماه ۱۳۹۴ در تهران برگزار میشود. حضور سران کشورهای عضو این نهاد بینالمللی در تهران با توجه به شرایط حساس بینالمللی و همچنین شرایط سیاسی و اقتصادی ایران، از اهمیت زیادی برخوردار است.
نشست سران GECF اگرچه حول محور مسائل و تحولات بازار گاز است اما به طور طبیعی سایر مسائل اقتصادی و سیاسی دوجانبه، چندجانبه و بین المللی نیز مورد بررسی قرار میگیرد. اما فارغ از مسائل کلی، به نظر میرسد اجلاس تهران می تواند نقطه عطفی در فرایند تکامل و بلوغ مجمع کشورهای صادرکننده گاز باشد. گاز با توجه به روند روبه رشد جایگاه آن در سبد انرژی جهانی، به تدریج در حال تبدیل شدن به یک متغیر مهم اقتصادی و سیاسی بینالمللی است. نقشآفرینی گاز در ایجاد و پایداری امنیت انرژی جهانی و همچنین کمک به حفاظت از محیط زیست امروزه امری اثباتشده است. بنابراین GECF و کشورهای عضو آن در مواجهه با دو مساله بزرگ بینالمللی یعنی امنیت انرژی و حفاظت از محیط زیست وظیفهای سنگین برعهده دارند. لازمه رویارویی با این مسائل و یافتن راه حل برای آنها، هماهنگی و همکاری کشورهای فعال در صنعت گاز آنهم در چارچوب نهاد نوپای و پویای مجمع کشورهای صادرکننده گاز است. اجلاس تهران می تواند با ورود جدی به مسائل و چالش های صنعت و تجارت جهانی گاز و ایجاد بسترها و زمینههای همکاریهای فنی، اقتصادی و سیاسی میان کشورهای عضو GECF، زمینه ارتقای جایگاه این نهاد بین المللی و همچنین جایگاه و اهمیت کشورهای دارنده و صادرکننده گاز جهان در معادلات اقتصادی و سیاسی بین المللی شود. علاوهبراین، میزبانی ایران از اجلاس سوم سران GECF، نقش مهمی در تسهیل اجرای برجام و گذار از شرایط تحریم دارد که جمهوری اسلامی ایران باید از این فرصت نهایت بهرهبرداری را داشته باشد.
مجمع کشورهای صادرکننده گاز(GECF)؛ (تشکیل، اعضا، ساختار)
مجمع کشورهای صادرکننده گاز در سال ۲۰۰۱ به ابتکار ایران پایه گذاری شد و در طول ۱۵ سال گذشته روند تکاملی خود را طی کرده و به یکی از نهاهای تاثیرگذار در اقتصاد جهانی تبدیل شده است. در واقع تحولات دو دهه اخیر در عرصه بازارهای انرژی جهان، پیدایش دورنمایی روشنتر برای گاز طبیعی و روند رو به افزایش سهم این حامل انرژی در ترکیب انرژی مصرفی جهان، وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران را برآن داشت تا در جهت تشکیل نهادی متشکل از کشورهای عمده تولید و صادرکننده گاز طبیعی گام بردارد. در همین راستا وزارت نفت با برگزاری اولین اجلاس کارشناسان عالیرتبه کشورهای دارنده ذخایر گاز در تهران در تاریخ ۱۳-۱۴ اسفند ماه ۱۳۷۹ (۳-۴ مارس ۲۰۰۱)، در تشکیل این نهاد، ابتکار عمل را به دست گرفت که متعاقب آن نخستین اجلاس وزیران این کشورها را در تاریخ ۲۹-۳۰ اردیبهشت ۱۳۸۰ در تهران بـــرگزار نمــــود. به ایــــن تــــرتیب، نهادی به نام «مــجمع کشـورهای صـادرکننده گــاز» (Gas Exporting Countries’ Forum) به وجود آمد. اعضای مجمع توافق نمودند که این نهاد به صورت غیررسمی به فعالیتهای خود ادامه دهد و لذا تدوین اساسنامه، مقررات اداری و مالی، تعیین حق عضویت و به تبع آنها ایجاد دبیرخانهای دایمی، ضروری تشخیص داده نشد و مجمع به صورت یک نهاد غیررسمی با تشکیل جلسات لازم، تبادل نظر و اطلاعات در خصوص موارد زیر را مدنظر قرار داد، و لذا درباره اهداف مجمع به شرح زیر توافق بهعمل آمد:
-طرحهای توسعه گاز در دنیا
– توازن بین عرضه و تقاضای گاز
– فنآوریهای اکتشاف، تولید وحمل ونقل گاز وهزینههای مربوطه
– ساختار بازارهای گاز (منطقهای و جهانی)
– صادرات گاز از طریق خط لوله و به شکل گاز طبیعی مایع شده (LNG)
– مقولههای تجاری صادرات گاز
– رقابت گاز با سوختهای جایگزین
– اقتصاد گاز طبیعی فشرده (CNG) و تبدیل گاز به مایع (GTL)
– چارچوبهای قراردادی اجرای پروژههای گاز
– راهها و روشهای بهبود و ارتقاء سهم گاز در ترکیب انرژی مصرفی
– موافقتنامههای زیست محیطی و تأثیر آنها بر مصرف گاز
– دیگر مسایل مورد علاقه شرکت کنندگان در مجمع
تاکنون ۱۶ اجلاس وزارتی این مجمع در پایتخت کشورها عضو مجمع برگزار شده است. طی سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴ عمده فعالیتها و پروژههایی که در این مجمع اجرا میشد بیشتر جنبه داوطلبانه و انفرادی داشت و معمولاً کشور پیشنهاددهنده، خود تأمین کننده هزینههای اجرایی آن بود ولی برخی پروژههای پیشنهادی از جمله اجرای مدل جامع گاز، ماهیتاً، همکاری و مشارکت جمعی اعضا چه در بُعد اجرایی چه در بُعد تأمین هزینههای پروژه را طلب میکند. از آنجا که مجمع کشورهای صادرکننده گاز، نهادی غیررسمی (Informal) بود و پرداخت حق عضویت نیز میان کشورهای شرکت کننده در مجمع، مرسوم نبود، بسیاری از کشورها اعلام میکردند که به دلیل موانع قانونی و حقوقی، قادر به مشارکت در تأمین هزینه پروژههای مشترک و جمعی نیستند. لذا ششمین اجلاس وزارتی که در دوحه قطر در تاریخ ۱۹-۲۲ فروردین ۱۳۸۶ برگزار شد، پس از استماع گزارش تهیه شده توسط وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران در خصوص فعالیت پنجسال گذشته مجمع و پیشنهاد تغییر ساختار مندرج در آن، کمیتهای را با عنوان کمیته عالیرتبه مجمع کشورهای صادرکننده گاز به سرپرستی روسیه مأمور تهیه پیشنهاد مدون و جامعی در خصوص تغییر ساختار نمود.
نخستین جلسه این کمیته که درتاریخ ۱-۲ خرداد ۱۳۸۶ در مسکو برگزار شد، نتیجه خاصی را به دنبال نداشت ولی از جلسه دوم، نمایندگان ایران از وزارت نفت، ابتکار عمل را به دست گرفته و اصولاً عمده فعالیت کمیته را متوجه اهداف تعیین شده در ششمین اجلاس وزارتی مجمع نمودند. در جلسه سوم کمیته نیز ایران پیشنویس اساسنامه مجمع را میان اعضا به بحث گذارده و تقبل نمود که مطالب مربوط به نمودار سازمانی، مقررات اداری و مالی، شرح وظایف پرسنلی، بودجه و پرداخت حق عضویت و دیگر موارد ضروری را (مشتمل بر حدود ۲۳۰ صفحه) تهیه نماید که در جلسه بعدی کمیته که در تاریخ ۴-۳ بهمن ۱۳۸۶ در قاهره برگزار گردید، ارائه نمود. پس از بررسی مطالب موردنظر، ایران اقدام به اعمال نظرات وپیشنهادات کشورهای دیگر نمود وکلّیه این مطالب را به همراه اساسنامه در جلسه پنجم کمیته عالیرتبه که در تاریخ ۹- ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ درتهران برگزار گردید، ارائه نمود. جلسه پنجم کمیته عالیرتبه که نقطه عطفی در تحولات مربوط به شکلگیری و رسمیت یافتن مجمع به حساب میآید طی دو روز جلسه کاری فشرده و منظم به بررسی نقطهنظرات اعضای حاضر در جلسه در خصوص پیشنویس اساسنامه تهیه شده توسط وزارت نفت پرداخت که پس از بررسی نهایی در هفتمین اجلاس وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز که به میزبانی روسیه در سوم دیماه ۱۳۸۷ در مسکو برگزار شد به تصویب رسید
پس از به نتیجه رسیدن این تلاش گسترده وزارت نفت ، مسیر فعالیتهای آتی مجمع روشنتر و هموارتر گردید. نکته مهم این است که وزارت نفت با توجه به فرموده مقام معظم رهبری، مبنی براینکه «وزارت نفت سعی و تلاش خود را معطوف به حضور جدی و پیگیر در این زمینه نموده و خواهد نمود»، با تلاش و جدیت این پیگیری را سرلوحه فعالیت خویش قرار داد و بالاخره، پس از به تصویب رسیدن اساسنامه مجمع در هفتمین اجلاس وزارتی، که به دست کارشناسان این وزارت تهیه شده بود، گامی مؤثر در جهت رسمیت یافتن مجمع برداشت. اجلاس هفتم وزارتی در مسکو نیز، دوحه، مرکز قطر را به عنوان دبیرخانه مجمع انتخاب نمود در حالی که سه کشور دیگر، شامل جمهوری اسلامی ایران، الجزایر و روسیه نیز تمایل خود را برای اینکه میزبان دبیرخانه دایمی باشند، رسماً اعلام کرده بودند. در نهمین اجلاس وزارتی مجمع که در آذرماه سال ۱۳۸۸ در دوحه، قطر برگزار شد، از میان نامزدهای معرفی شده توسط جمهوری اسلامی ایران، ترینیداد و توباگو، لیبی، مصر، نیجریه و روسیه، لئونید بوخانوسکی نامزد روسیه به عنوان دبیرکل انتخاب شد. در پانزدهمین اجلاس وزارتی مجمع که در آبان ماه ۱۳۹۲ در تهران و به ریاست وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران، مهندس زنگنه برگزار شد، کاندیدای پیشنهادی کشورمان، دکتر عادلی به عنوان دبیرکل مجمع انتخاب شد.
در شانزدهمین اجلاس وزارتی که در آذرماه ۱۳۹۳ در دوحه، قطر برگزار شد، موضوع برگزاری سومین اجلاس سران مجمع در جمهوری اسلامی ایران تأیید و در قطعنامههای صادره توسط اجلاس وزارتی مذکور، بر شروع مقدمات لازم برای برگزاری سومین اجلاس سران تأکید بهعمل آمد.
نخستین اجلاس سران مجمع در تاریخ ۲۴ آبانماه ۱۳۹۰ در دوحه مرکز قطر برگزار گردید. دومین اجلاس سران مجمع در تیرماه ۱۳۹۲ در کاخ کرملین، مسکو، مرکز فدراسیون روسیه برگزار شد . سومین اجلاس سران مجمع نیز در پائیز سال ۱۳۹۴ در جمهوری اسلامی ایران برگزار خواهد شد.
این مجمع در حال حاضر دارای ۱۸عضو اصلی و ناظر است که کشورهای ایران، روسیه، قطر، الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، لیبی، نیجریه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا، پرو و امارات از اعضای اصلی مجمع هستند و کشورهای هلند، قزاقستان، عراق، نروژ و عمان نیز به عنوان عضو ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز در این مجمع حضور خواهند داشت. مجمع کشورهای صادرکننده گاز تاکنون ۲۴ نشست کمیته اجرایی برگزار کرده است که آخرین آن همزمان با سومین اجلاس سران، هفدهمین اجلاس وزارتی و چهارمین نشست گروه عالیرتبه در تهران از ۲۰ تا ۲۳ نوامبر ۲۰۱۵ (۲۹ آبان تا دوم آذر۹۴) برگزار خواهد شد. شورای اقتصادی و فنی مجمع کشورهای صادرکننده گاز نیز یکی از بخشهای جدید این مجمع به شمار میآید که از نمایندگان ملی کشورهای عضو اوپک متشکل شده است و این نمایندگان از سوی وزیران کشورهای عضو منصوب شدهاند. هدف اصلی این بخش تهیه و جمع آوری چارچوبی برای تعامل فعال و موثر و همچنین بحث و تبادل نظر درباره فعالیتهای اقتصادی و فنی کشورهای عضو است؛ بررسی تحقیقات فنی و اقتصادی از سوی دبیرخانه انجام میشود و بخشهای مدیریتی بر آن نظارت دارند. نخستین نشست شورای اقتصادی و فنی با حضور دبیرکل و رئیس این شورا ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۵ (هشتم مردادماه ۹۴) و دومین نشست ۲۶ اکتبرماه (چهارم آبانماه ۹۴) در دوحه برگزار شد.
مجمع کشورهای صادرکننده گاز همچنین در چهاردهمین نشست وزارتی مجمع جهانی انرژی در مسکو (می۲۰۱۴) به یکی از شریکان جودی گاز (Joint Organization Intitiative Gas) یا (JODIGas) بدل شد. تغییر و تحول در الگوهای تقاضای منطقهای و افزایش تجارت جهانی گاز طبیعی مایع شده (LNG) نشان دهنده نیاز ضروری به آمارهای بیشتر در حوزه گاز در یک مقیاس جهانی است و پایگاه داده جهانی جودی گاز با ۷۳ عضو به عنوان منبعی جامع از آمارهای ماهانه صنعت گاز دنیا که ۸۰ درصد از تولید و مصرف جهانی را شامل می شود، شناخته میشود.
گاهشمار تشریحی GECF
ایران ۲۰۰۱ (نخستین نشست وزیران)
مبدا پیدایش مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) به نخستین نشست وزارتی که ۱۹ و ۲۰ ماه مه سال ۲۰۰۱ در تهران، برگزار شد. این نشست از سوی وزارت نفت ایران و با حضور کشورهای الجزایر، برونئی، اندونزی، ایران، مالزی، عمان، قطر، روسیه، ترکمنستان و نروژ تشکیل شد. هر چند عنوان “مجمع کشورهای صادر کننده گاز” و تاسیس آن تا هفتمین نشست وزیران کشورهای حاضر به طول انجامید. وزرای نفت و انرژی برخی کشورهای دارای منابع گاز در نخستین نشست خود که به میزبانی تهران انجام می گرفت، توافق کردند که یک نهاد گازی در تحقق منافع اعضا از طریق گفتگو میان تولیدکنندگان، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان، دولتها و صنایع مرتبط با انرژی، فراهم آوردن خط مشی برای پژوهش و تبادل نظر و ترویج یک بازار انرژی باثبات و شفاف شکل گیرد. در سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳، ساختار اصلی این مجمع از یک نشست وزارتی و یک نشست کارشناسی تشکیل و مقرر شد نشستهای وزارتی سالانه برگزار شود.
الجزایر ۲۰۰۲ (دومین نشست وزیران)
دومین نشست وزارتی سال ۲۰۰۲ در الجزایر برگزار شد. کشورهای عضو در دومین نشست وزارتی در شهر الجزیره، بر اهمیت گفتگو و همکاری میان تولیدکنندگان و مصرف کنندگان برای توسعه صنعت جهانی گاز، پاسخگویی به نیاز بازارهای جهانی بر اساس بهترین شرایط ممکن و بدون هیچ تبعیضی تاکید کردند. افزون بر این یک نشست کارشناسی نیز برای توسعه بانک اطلاعاتی پروژههای گازی، ضوابط قراردادها و موقعیتها و بررسی پروژه ها و بهره برداریهای جدید گازی و هزینه های وابسته تاسیس شد.
قطر ۲۰۰۳ (سومین نشست وزارتی)
در سومین نشست وزارتی در سال ۲۰۰۳ در دوحه، اعضا درباره تاسیس یک دفتر رابط (Liasion Office) به عنوان کانونی برای جمع آوری دادهها و نظارت بر پروژههای این نهاد به توافق رسیدند. این رویداد همچنین فرصتی را برای دنبال کردن و پیگیری مطالعات روی پروژههای جدید گاز، تلاش برای توسعه یک الگوی عرضه و تقاضای جهانی گاز و ارزیابی قیمتگذاریهای این ماده فراهم کرد.
مصر ۲۰۰۴ (چهارمین نشست وزارتی)
چهارمین نشست وزارتی در قاهره، پایتخت مصر برگزار شد. در سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶ میلادی تلاشهایی برای دستیابی به هدف توسعه یک مرکز گفتگوی جامعتر انجام شد. در نشست قاهره، وزیران کشورهای عضو بر اهمیت قیمتهای عادلانه گاز و نیاز به سرمایهگذاریهای مشترک و پژوهش میان کشورهای عضو به عنوان ابزاری برای بالا بردن همکاریها و لزوم تبادل آمار و دادهها تاکید کردند.
ترینیداد و توباگو ۲۰۰۵ (پنجمین نشست وزارتی)
پنجمین نشست وزارتی در شهر پورت آف اسپین (Port of Spain) پایتخت ترینیداد و توباگو برگزار شد. در این نشست دفترخانه اجرایی که بعدها به کمیته اجرایی (EB) تغییر نام داد تاسیس شد و برنامه ها برای ایجاد یک دفتر رابط قوت گرفت. نشست سال ۲۰۰۵ همچنین فرصتی را فراهم کرد تا اعضا درباره چارچوب کلی و ساختار یک نهاد (نشست وزارتی، کمیته اجرایی، نشست کارشناسی و دفتر رابط) به توافق برسند. افزون بر این وزیران تصمیم گرفتند توسعه یک الگوی عرضه و تقاضای جهانی گاز را آغاز کنند. در سال ۲۰۰۶ نشست وزارتی برگزار نشد. اما کمیته اجرایی این مجمع به منظور ادامه فعالیتها و کار روی موضوعهای مربوط در قطر دیدار کردند.
قطر ۲۰۰۷ (ششمین نشست وزارتی)
ششمین نشست وزارتی این مجمع سال ۲۰۰۷ در دوحه برگزار شد. در این نشست همچنین پیشرفتهای حاصل شده در نشستهای قبلی بازنگری شد و توسعه اساسنامه آن و دفتر رابطی که بتواند نقش دبیرخانه این سازمان را داشته باشد و مقررات داخلی آن را پیش نویس کند، توصیه شد. برای دستیابی به این هدف، وزیران کشورهای عضو یک کمیته عالی رتبه (High Level Committee) تشکیل دادند، به طوری که این کمیته نشستهایی را در سالهای ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ در ایران، مصر، قطر، ونزوئلا و روسیه برگزار کردند. در سالهای ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ میلادی موسسه (بانک) اطلاعاتی نیز تاسیس شد.
روسیه ۲۰۰۸ (هفتمین نشست وزارتی ؛ تصویب اساسنامه و تاسیس GECF)
در نتیجه کار کمیته عالی رتبه، وزیران کشورهای عضو ۲۳ نوامبر سال ۲۰۰۸ در مسکو، پایتخت روسیه گردهم آمدند (این نشست و نخستین نشست در ایران از مهمترین نشستهای این مجمع به شمار میرود). در هفتمین نشست وزارتی،”مجمع کشورهای صادرکننده گاز (Gas Exporting Countries Forum)” به عنوان یک نهاد بین المللی تاسیس شد. اساسنامه GECF از سوی وزیران کشورهای عضو شامل: الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو و ونزوئلا امضا شد و قزاقستان و نروژ نیز به عنوان اعضای ناظر به این مجمع پیوستند و دوحه، پایتخت قطر نیز به عنوان دبیرخانه دائمی و مقر مجمع کشورهای صادرکننده گاز انتخاب شد.
قطر ۲۰۰۸ (هشتمین نشست وزارتی)
در هشتمین نشست وزارتیGECF در قطر نیز ، بودجه این سازمان برای سال ۲۰۰۹ تصویب شد و افرادی از کشورهای عضو به طور موقت در این مجمع منصوب شدند.
قطر ۲۰۰۹ (نهمین نشست وزارتی؛ انتخاب بوخانفسکی به عنوان اولین دبیرکل مجمع)
در این نشست توافقنامه میان دولت قطر به عنوان کشور میزبان و مجمع کشورهای صادرکننده گاز به امضا رسید. همچنین عضویت هلند به عنوان عضو ناظر مصوب شد. انتصاب مقامهای دارای صلاحیت برای سال ۲۰۱۰ (الجزایر و ونزوئلا به ترتیب به عنوان رئیس و نائب رئیس نشست وزراتی و ونزوئلا و الجزایر به عنوان رئیس و نائب رئیس کمیته اجرایی) انتخاب و انتصاب لئونید بوخانفسکی از روسیه به عنوان دبیر کل مجمع کشورهای صادرکننده گاز، نتایج نهمین نشست وزارتی دسامبر سال ۲۰۰۹ در دوحه قطر از دیگر برنامه های این نشست بود.
الجزایر ۲۰۱۰ (دهمین نشست وزارتی)
بوخانوفسکی، نخستین دبیرکل GECF یکم ژانویه سال ۲۰۱۰ میلادی فعالیت خود را در دوحه برای توسعه خط مشی کشورهای عضو این مجمع برای مبادله اطلاعات و آغاز فعالیتهای تحقیقاتی از طریق توسعه و تحلیل قابلیتها و تواناییها آغاز کرد. دو نشست وزارتی GECF، نخست در ماه آوریل ۲۰۱۰ در شهر وهران الجزایر و دومی در دسامبر همان سال در دوحه قطر برگزار شد. دهمین نشست وزارتی در الجزایر، فرصتی را برای تبادل نظرها روی تازهترین پیشرفتها در بازار گاز ارزیابی تاثیر این پیشرفتها بر کشورهای عضو و تهیه راهکارهایی برای دبیرخانه تازه تاسیس این مجمع فراهم آورد. گزارش ارائه شده از سوی الجزایر درباره «چشم انداز بازار بین المللی گاز تا سال ۲۰۱۵»، ارزیابی امکان سازماندهی نشست سران GECF در آینده و دعوت از دیگر کشورهای صادرکننده گاز برای پیوستن به این مجمع به عنوان ناظر یا کشور عضو، بخشی از تصمیمهایی بود که در دهمین نشست وزارتی گرفته شد.
قطر ۲۰۱۰ (یازدهمین نشست وزارتی)
یکی از مهم ترین نتایج یازدهمین نشست وزیران در قطر، تصمیم گیری برای برگزاری نخستین نشست سران اعضای عضو این مجمع در سال ۲۰۱۱ در دوحه و تشکیل یک گروه عالی رتبه برای تهیه و تدارک این نشست بود. اعضای GECF در یازدهمین نشست وزارتی همچنین درباره تاسیس یک کمیته راهبردی برای مطالعه ارزیابیهای بازار گاز و نتایج یک الگوی جهانی گاز به توافق رسیدند. مصر به عنوان رئیس نشست وزارتی و ترینیداد و توباگو به عنوان نایب رئیس و ترینیداد و مصر به ترتیب به عنوان رئیس و نائب رئیس کمیته اجرایی برای سال آینده این مجمع انتخاب شدند.
مصر ۲۰۱۱ (دوازدهمین نشست وزارتی)
دوازدهمین نشست وزارتی GECF در قاهره، پایتخت مصر برگزار شد. در این نشست بر تقویت GECF و اهمیت آن به عنوان مکانی برای تبادل نظر و همکاری، بررسی پیشرفتهای کوتاه مدت بازار گاز و چالشهای فراروی صنعت گاز، سناریوهای اقتصادی و سیاسی جهان و نقش این مجمع به عنوان عامل ثبات و همکاری میان کشورهای عضو و کشورهای مصرفکننده تاکید شد. وزیران همچنین بر اهمیت قراردادهای بلندمدت و قیمتهای عادلانه گاز در سطوحی که نشان دهنده بنیادهای بازار و هماهنگی با قیمتهای نفت باشد، تاکید کردند.
قطر ۲۰۱۱ (سیزدهمین نشست وزارتی؛ نخستین اجلاس سران)
وزیران نفت و انرژی کشورهای عضو در سیزدهمین نشست وزارتی در سال ۲۰۱۱ و دو روز پیش از برگزاری نخستین اجلاس سران این مجمع، چالشهای فراروی صنعت گاز طبیعی به همراه همکاری موثر اعضای این مجمع برای توسعه یک بازار گاز باثبات و شفاف را بررسی کردند. نخستین نشست سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز ۱۵ دسامبر سال ۲۰۱۱ در دوحه قطر برگزار شد. در این نشست رؤسا، رؤسای جمهوری و سران کشورهای ایران، الجزایر، نیجریه، گینه استوایی، بولیوی، روسیه، عمان و وزیران انرژی قراقستان، نروژ، هلند و ونزوئلا حضور داشتند. شرکت کنندگان در این نشست تاکید کردند GECF امروزه در حال فعالیت روی ارزیابی بهترین راهها برای حل و فصل چالشهای کنونی در بازارهای منطقهای و جهانی گاز و هماهنگی میان تولیدکنندگان و مصرفکنندگان گاز و راه اندازی گفتگوهای موثر میان آنهاست.
گینه استوایی ۲۰۱۲ (چهاردهمین نشست وزارتی)
چهاردهمین نشست GECF دسامبر ۲۰۱۲ در شهر مالابو، پایتخت گینه استوایی برگزارشد. در این نشست اعضا از سیستم ۴۰ ساله هماهنگی قیمتهای گاز با قیمتهای نفت حمایت و بر اهمیت گاز طبیعی به عنوان یک سوخت پاک، منبع عظیم و یک حامل مطمئن و قابل اعتماد انرژی تاکید کردند. براساس بیانیه مطبوعاتی نشست گینه استوایی قرار شد نشست بعدی این مجمع نوامبر ۲۰۱۳ در ایران برگزار شود.
روسیه ۲۰۱۳ (دومین اجلاس سران)
دومین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز ژوئن ۲۰۱۳ (۱۰ تیرماه ۱۳۹۲) در مسکو و در کاخ کرملین به میزبانی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه و حضور سران و رهبران الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، عمان، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، امارات متحده عربی، ونزوئلا و اعضای ناظر عراق، هلند و نروژ برگزار شد. در این نشست که با عنوان «بیانیه مسکو» (Moscow Declaration) منتشر شد، کشورهای عضو GECF به اتفاق آرا بر تقویت نقش این مجمع، افزایش همکاریهای جهانی به منظور حفاظت از منافع GECF، حفظ اصول مبادلات بینالمللی و تقویت نقش بنیادی قراردادهای بلندمدت و ادامه حمایت از قیمتگذاری گاز بر اساس شاخص قیمتهای نفت و فرآوردههای نفتی تاکید کردند. سران کشورها و دولتهای عضو مجمع کشورهای صادرکننده گاز همچنین نسبت به افزایش رشد پایدار استفاده از گاز طبیعی، ترویج استفاده از گاز طبیعی در بخشهای مختلف و تقویت مذاکرات GECF با همه بازیگران و سهامداران بازار گاز، ترویج و توسعه نقش گاز به عنوان حامل انرژی سازگار با محیط زیست برای رشد اقتصادی و توسعه اجتماعی متعهد شدند.
ایران ۲۰۱۳ (پانزدهمین نشست وزارتی؛ انتخاب دومین دبیرکل از ایران)
با توجه به پایان دوره دوم دو ساله دبیرکلی لئنوید بوخانوفسکی از روسیه، مهمترین دستور کار نشست پانزدهم وزارتی GECF، تصمیم گیری برای انتخاب دبیرکل جدید بود، روسیه و لیبی نیز کاندیدهای خود را برای رقابت بر سر احراز پست دبیرکلی اوپک به دبیرخانه این مجمع معرفی کرده بودند. در همین حال بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، نهم مهرماه ۱۳۹۲، سیدمحمدحسین عادلی را به عنوان کاندیدای پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران برای احراز پست دبیرکلی GECF معرفی کرد. پانزدهمین نشست وزارتی GECF نوامبر ۲۰۱۳ (۱۲ آبانماه ۱۳۹۲) در تهران آغاز به کار کرد، در ادامه پانزدهمین نشست وزیران رای گیری برای انتخاب دبیرکل جدید این مجمع انجام شد که بر این اساس “سید محمد حسین عادلی” با کسب رای لازم به عنوان دبیرکل جدید مجمع کشورهای صادرکننده گاز انتخاب و معرفی شد. محمد حسین عادلی فعالیت خود به عنوان دبیرکل جدید مجمع کشورهای صادرکننده گاز را از اول ژانویه ۲۰۱۴ برای مدت دو سال در دبیرخانه این مجمع آغاز کرد. پانزدهمین نشست وزیران GECF به ریاست بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران و محمدبن صالح الساده، وزیر انرژی و صنعت قطر به عنوان نایب رئیس این جلسه برگزار شد.
قطر ۲۰۱۴ (شانزدهمین نشست وزارتی)
شانزدهمین نشست وزارتی مجمع کشورهای صادر کننده گاز ۱۶ دسامبر سال ۲۰۱۴ میلادی (سه شنبه ۲۵ آذرماه) به ریاست محمد بن صالح الساده، وزیر صنعت و انرژی قطر و رئیس هیئت نیجریه به عنوان نایب رئیس این مجمع در شهر دوحه، پایتخت قطر برگزار شد. در این نشست وزیران نفت و انرژی کشورهای نیجریه، ایران، لیبی، قطر، روسیه و امارات و روسای هیاتهایی از بولیوی، گینه استوایی، مصر، نیجریه، پرو، ترینیداد و توباگو و ونزوئلا و کشورهای هلند، نروژ و عمان به عنوان اعضای ناظر حضور داشتند. در این نشست نیجریه عنوان ریاست GECF را بر عهده گرفت و معاون نخست وزیر لیبی در امور انرژی به عنوان نایب رئیس این مجمع انتخاب شد. وزیران GECF در این نشست تصمیم گرفتند که مقدمات برگزاری سومین نشست سران این مجمع در تهران، پایتخت جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۵ را آغاز کنند. وزیران GECF همچنین تصمیم گرفتند که هفدهمین نشست این مجمع سال ۲۰۱۵ میلادی در شهر ابوجا نیجریه برگزار شود، که البته پس از رایزنیهای انجام شده قرار شد نشست هفدهم وزارتی با توجه به برگزاری سومین نشست سران در ایران، این نشست نیز به میزبانی تهران برگزار شود.
ایران ۲۰۱۵ (سومین اجلاس سران و هفدهمین نشست وزارتی)
سران و هیاتهای نمایندگی عضو مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) در سومین اجلاس سران این مجمع در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۵ (دوم آذرماه ۹۴) در تهران، حضور می یابند. نشست هیئت عالیرتبه و هیئت اجرایی کشورهای عضو، ۲۹ آبانماه برگزار می شود و پس از آن ۳۰ آبانماه و در دو نوبت، هفدمین نشست وزارتی این مجمع برگزار خواهد شد. یکم آذرماه ضمن استقبال از سران کشورهای عضو، تنظیم اسناد و ملاقاتهای دو جانبه صورت می گیرد و سرانجام دوم آذرماه سومین اجلاس سران GECF با شعار «گاز طبیعی سوخت منتخب برای توسعه پایدار» در تهران برگزار میشود. راهبرد بلندمدت و مدل جهانی گاز این مجمع در نشست سران و وزیران تهران یکی از برنامههای مهم GECF خواهد بود. تکمیل نخستین بخش از الگوی توسعه بازار گاز مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF Global Gas Model) ه فعالیتهای تحقیقاتی و توسعه سناریوهای بلندمدت کمک بزرگی میکند.