رشد اقتصادی و بلوغ صنعت بیمه با بهاداری سازی اوراق بیمه

اقتصادتهران: در دنیا چند دهه‌ای می‌شود که اوراق بهادار بیمه منتشر می شود.از مهم ترین نوع این اوراق، می توان به اوراق بيمه اي مرتبط با بلاياي طبيعي يا همان اوراق بلاياي طبيعي(CAT BOND) نام برد که کشورهایی مانند ايالات متحده آمريکا و ژاپن در این حوزه اقدامات زیادی انجام داده‌اند.

به گزارش اقتصادتهران به نقل از روابط عمومی بیمه دانا،در ایران نیز از ابتدای دهه 90 مطالعه روی این اوراق آغاز شده و در نهایت در بودجه سال 99 مقدمات انتشار 1000 میلیارد تومان اوراق فراهم شده و اخیرا یکی از شرکت‌های بیمه به کمک یکی از تامین سرمایه ها اقداماتی را در این حوزه شروع کردند. عضو هیات مدیره بیمه دانا معتقد است که با انتشار ارواق بهادار بیمه در اندازه و تنوع بالا می تواند سبب رشد اقتصادی و بلوغ صنعت بیمه در ایران شود.

برای شناخت بیشتر از مزایای این اوراق، گفت‌وگویی با دکتر سید محمدجواد میرطاهر، عضو هیات مدیره بیمه دانا انجام دادیم که در ادامه می خوانید.

با توجه به اینکه صنعت بیمه ایران در حوزه بهادارسازی اوراق بیمه تازه وارد محسوب می شود، بیمه‌گرها با انتشار این ابزار به دنبال چه می گردند:

مهمترین تعریف در این حوزه این است که بهادارسازی اوراق بیمه، یکی از روش‌های انتقال ریسک بوده و یکی از کارکردهای  مهم و ویژه آن، افزایش ظرفیت سرمایه‌ای شرکت‌های بیمه گری است. این ابزار که از مشتقات مالی است، یکی از نوآوری‌هایی است که رابط بین بورس و صنعت بیمه است. در حقیقت، در حوزه انتقال ریسک ابزاری به نام «الترناتیو ریسک ترانسفر» وجود دارد که برای انتقال ریسک از انها استفاده می شود. اوراق بهادار بیمه ذیل این ابزار قراردارد که از طرف صنعت بیمه به سرمایه‌گذاران نهادی پیشنهاد می‌شود تا تامین مالی کند.

در دنیا این ابزار چگونه عرضه می‌شود؟

ابزار نوین بهادارسازی اوراق بیمه، ابزاری است که چندین دهه‌ای است که در دنیا مرسوم بوده و برای تامین مالی و انتقال ریسک مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع، یک سری از ریسک‌ها را شرکت‌های بیمه که بانی انتشار این  اوراق هستند، انتخاب کرده و آن را به ازای ریسکی که تصمیم به پوشش آن دارند، منتشر می کنند. در مقابل سرمایه‌گذاران این اوراق را خریداری می کنند، لذا  شرکت‌های بیمه متناسب با سرمایه هایی که جمع اوری شده می توانند ریسک پذیری کرده و پوشش های بزرگی را انجام دهند.

چرا شرکت های باید به سراغ این طرح‌ها بروند؟

یکی از دلایل اصلی که شرکت ها نیاز به این ابزارهای نوین دارند این است که شرکت‌های بیمه به بنیه قوی نیاز دارند تا توانگری بالایی داشته و سطح پوشش ریسک را افزایش دهند. در حقیقت شرکت‌های بیمه برای اینکه بتوانند بیمه‌گری های بزرگی انجام دهند باید به سراغ افزایش سرمایه بروند یا اینکه خارج از ترازنامه سرمایه جذب کنند.

شرکت‌های بیمه با انتشار این اوراق، چه فرصت‌ها و چالش‌های در پیش دارد؟

فرصت و مزیت  مهمی که شرکت‌های بیمه در این حوزه به دست می آوردند افزایش ظرفیت و توانگری بالاست. چالشی که دارند بحث مربوط به تخصص اوراق بیمه گری است که البته از عمده ترین چالش ها است چرا که دانش فنی این حوزه در ایران کم بوده و  بحث های اکچوئری  و دیگر موارد ارزیابی ریسک های این حوزه و بازدهی ارواق مسائل مهم و چالش برانگیزی است.

بطور تخصصی  از چه زمانی صنعت بیمه در این حوزه ورود کرده است؟

از ابتدای دهه 90 مطالعه در این حوزه شروع شد. از سال 94 بصورت تخصصی پژوهشکده بیمه روی این مساله کار کرد. از ابتدا استراتژی بیمه مرکزی این بود که اول خود بیمه مرکزی این اوراق را منتشر کرده و بعد  دیگر شرکت ها وارد این حوزه شوند چرا که باید هرگونه گره و  مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد، برطرف شده  و بعد شرکت ها به آن ورود کنند.

آیا در ایران نیز مانند همه کشورها اوراق منتشر می‌شود؟

نکته مهمی که این خصوص باید اشاره کرد این است که این اوراق تنها در حوزه ریسک ورشته ای بیمه گری فاجعه آمیز نیستند. چیزی که در ایران در حال پیگیری است و در لایحه بودجه 99 امده است که 1000 میلیارد تومان از آن اوراق منتشر کنند، بیشتر حول  محور اتقال ریسک فاجعه امیز است. این در حالی است که در دنیا اوراق بهادار بیمه زندگی بسیار فعال بوده و منتشر می شود که متاسفانه در ایران اصلا روی ان کار نشده است. اگر اوراق بیمه زندگی را راه اندازی شود می توان در نهایت به بازارهای ثانویه بیمه‌های عمر در ایران رسید و علاوه برتوسعه بیمه عمر می توان نقدشوندگی و سرمایه گذاری های بیمه عمر را با تنوع بیشری  انجام داد و در حوزه معاوضات بیمه های غیر زندگی هم می توان روی این مساله کار کرد. و حوزه های دیگری مثل اوراق فاجعه امیز مرگ ومیر است که در ایران وجود ندارد.

شرکت‌ها و بیمه گرها چگونه از این اوراق منتفع می‌شوند؟

سرمایه‌گذاران ارواق بهادار از دو محل منتفع خواهند شد. یکی ارزش اسمی اوراق سرمایه‌گذاری شده است. سرمایه گذاران اوراق را می‌خرند و مبلغی جمع ‌آوری می‌شود به پشتوانه این مبلغ، می توان ریسک برداشت و از ان محل حق بیمه بازگشت خواهد کرد. در حقیقت یکی حق بیمه ای است که به شرکت برمی گردد و دیگری  ارزش اسمی است.

به عنوان متخصصی که چندین سال در این حوزه کار کردید، پیشنهاد شما برای پربار تر شدن این اوراق چیست؟

پیشنهاد این است که اوراق بیمه را محدود به اوراق فاجعه‌آمیز نکنند، چرا که اوراق بیمه های زندگی و انواع دیگر اوراق بیمه نیز می‌توان به ان افزود. نکته دیگر پیشنهاد احداث صندوق‌های پوشش ریسک است که باید در ایران تاسیس شوند متولی این صندوق ها میتواند بیمه مرکزی باشد. مساله بعدی اینکه شرکت‌های بیمه‌گری می توانند در اندازه های کوچک اوراق منتشر کنند. و در نهایت اینکه حتی بانک ها هم می توانند وارد این حوزه شوند. بانک‌ها می توانند برای ریسک های که نیاز به پوشش دارند، اوراق بیمه منتشر کرده و این مساله محدود به صنعت بیمه و بورس نمی شود و همین مساله باعث می شود که پیوند بانک و بیمه و بورس عمیق تر شده و در نهایت منجر به رشد اقتصادی هم می شود .