مهرداد عسگری
مالیات یکی از منابع اصلی تأمین بودجه دولت است که از اشخاص حقیقی و حقوقی دریافت میشود تا برای تأمین هزینههای عمومی، ارائه خدمات اجتماعی و توسعه کشور صرف شود. یکی از مهمترین انواع مالیات، مالیات بر درآمد است.مالیات اصناف و مشاغل، نوعی مالیات بر درآمد است که نحوه محاسبه آن با توجه به میزان خالص درآمد و نیز جدول درصد تعلق مالیات، تعیین میشود.
مالیات مشاغل و اصناف یکی از مهمترین منابع درآمد دولتها است. به عبارت دیگر میتوان گفت در همه جوامع، بخش زیادی از هزینۀ اداره کردن کشورها، از طریق دریافت این مالیات تامین میشود. در اقتصاد هر کشوری، مشاغل و اصناف نقش حیاتی در گردش سرمایه، ایجاد اشتغال و تولید ثروت ایفا میکنند. این فعالان اقتصادی، چه در قالب کسبوکارهای کوچک و سنتی و چه در قالب واحدهای مدرنتر و نوآور، به عنوان یکی از مهمترین منابع درآمد مالیاتی دولت محسوب میشوند. با این حال، مالیاتستانی از این گروه همواره با چالشا، ابهام و تغییرات مداوم قانونی همراه بوده است.
درک درست از قوانین مربوط به مالیات مشاغل و اصناف، نهتنها به صاحبان کسبوکار کمک میکند تا از بروز جرایم و مشکلات قانونی جلوگیری کنند، بلکه باعث میشود بتوانند از معافیتها و مزایای قانونی نیز بهدرستی بهرهمند شوند. متأسفانه، بسیاری از صاحبان مشاغل، یا آگاهی کافی از تکالیف مالیاتی خود ندارند، یا اطلاعاتشان ناقص و پراکنده است. البته بد ماجرا اینجاست که در برخی مشاغل خدماتی نظیر قالیشویی، مالیاتی تحت عنوان مالیات بر ارزش افزوده از مشتریان اخذ میگردد که اگر صاحبان کسب و کار اطلاعی از آن نداشته باشند ممکن است به ناحق از مشتری دریافت گردد.
به بیان دیگر به طور مثال در ارائه خدمات قالیشویی که جزو خدمات خانگی محسوب میشود چرا باید خانوادهها باید بابت این خدمات مالیات پرداخت کنند و در واقع این مالیات بر دریافت کنندگان خدمات که خانوادهها هستند، تحمیل شود؟
شاید در قانون به مشاغل خانگی، مانند سایر مشاغل، اشاره شده باشد که با ارائه کالاها یا خدمات، درآمد کسب میکنند و بنابراین، باید مالیات بر درآمد یا مالیات بر ارزش افزوده (در صورت ارائه کالا یا خدمات) پرداخت کنند. با این حال، برخی از مشاغل خانگی، مانند فعالیتهای کشاورزی، صنایع دستی و حوزههای فرهنگی و هنری که مجوز فعالیت دارند و مجوز آنها توسط نهادهای مربوطه تأیید شده باشد، از پرداخت مالیات معاف هستند.
اما این امر بدان معناست که خانوادهها برای امرار معاش خود موظف به پرداخت چند نوع مالیات باید باشند؟!
یک نوع مالیات از درآمد خانواده و هنگام واریز حقوق کسر میشود، یک نوع مالیات هنگام خرید یا فروش خودرو یا ملک محاسبه شده و اخذ میگردد. هنگام مراجعه یک خانواده به رستوران برای صرف غذا، مالیات بر ارزش افزوده در فاکتور قید میگردد که باید پرداخت شود و در نهایت برای خدمات خانگی نیز مالیاتی جداگانه ارزش افزوده باید پرداخت کنند!
به عبارت دیگر، دولت در خیلی موارد متعدد از یک خانواده چند نوع مالیات دریافت میکند که چون کسی به دنبال چرایی آن نیست شاید تا الان رسیدگی به آن مورد غفلت قرار گرفته باشد. این که در هر زمینه فعالیت باید مالیاتی جداگانه پرداخت شود شاید در اصل قضیه در راستای تکالیف قانونی باشد اما به طور حتم، ممکن از بر فشار اقتصادی خانواده بیفزاید صحیح نیست.
به هر حال، پرداخت مالیات در کشورهای پیشرفته به عنوان یک اصل پذیرفته شده که فرد پرداخت کننده در قبال آن میتواند از رییس دولت درباره نحوه و چگونکی هزینه کرد آن سوال بپرسد اما آیا این حق برای شهروندان ما نیز با وجود پرداختهای مکرری به نام مالیات یا مالیات بر ارزش افزوده و یا نظایر آن مقدور و میسر است؟
دیدگاه ها بسته هستند.