داستان دنباله‌دار نرخ سود بانکی

اقتصادتهران: گویا ماجرای نرخ سود بانکی قرار نیست به این زودی‌ها سامان یابد. پس از کاهش دستوری نرخ سود که در گذشته صورت می‌گرفت، شرایط برای کاهش طبیعی نرخ سود بانکی در دولت تدبیر دولت و امید فراهم شد به طوری که با کاهش نرخ سود بین بانکی زمینه برای کاهش این نرخ فراهم شد و شورای پول و اعتبار در دو مرحله نسبت به کاهش نرخ سود بانکی اهم از سپرده و تسهیلات اقدام کرد. از سوی دیگر خود بانک‌ها در اقدامی کم سابقه در طی دو ماه گذشته و بر اساس عهدی که میان خودشان منعقد کردند قرار بر کاهش این نرخ گذاشتند و همه چیز علی‌الظاهر به روال منطقی و طبیعی خود بازگشت. از سوی دیگر نرخ تورم نیز در مدار نزولی قرار گرفته است. مجموعه این عوامل نشان می‌دهد که کاهش بیش‌تری را برای نرخ سود در ماه‌های پایانی سال شاهد باشیم و به نظر می‌رسد با تداوم این روند نرخ سود همچنان در مسیر نزولی قرار گیرد.

اما به نظر می‌رسد که این پایان ماجرا نباشد(!) و اکنون بر اثر فشارهایی که بانک‌ها وارد شده، آن‌ها از شورای پول و اعتبار درخواست کرده‌اند که به کاهش دستوری نرخ سود پایان داده تا این روند روند منطقی خود را طی کند به گونه‌ای که در همین رابطه رئیس کانون بانک‌های خصوصی از رایزنی بانک‌ها برای توقف موقتی کاهش نرخ سود بانکی خبرداد و گفت: از دولت، بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار خواسته‌ایم اجازه دهند کاهش نرخ، روند منطقی خود را طی کند.

این در حالی است که نرخ سود میان بانکی نیز که کاهش یافته بود اکنون مجددا با افزایش مواجه شده و به ۱۸٫۷ درصد رسیده است.

در همین رابطه، کوروش پرویزیان با تاکید بر اینکه بانک‌ها فعلا برنامه‌ای برای کاهش نرخ سود ندارند، به مهر گفت: بانکها به تازگی پیشنهادی برای کاهش نرخ سود نداشته‌اند و هیچ پیشنهاد جدیدی مطرح نبوده است. این در شرایطی است که در دوره قبل متاسفانه تعجیلی برای کاهش نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات انجام شد که عمدتا به دلیل فشارهایی بود که به بانک‌ها وارد آمده بود.

رئیس کانون عالی بانک‌های خصوصی و موسسات اعتباری افزود: کاهش نرخ سود کاری است که باید به صورت طبیعی انجام می‌شد؛ به این معنا که کاهش نرخ سود در سپرده‌ها که اتفاق می‌افتاد، باید با یک فاصله زمانی چند ماهه اجازه داده می‌شد که نرخ سود تسهیلات کاهش پیدا کند؛ اما متاسفانه با تعجیل، این اجازه را ندادند و به نظر می‌رسد که بخشی از تلاطمات در بازار، ناشی از همین عجله است.

وی تصریح کرد: ما این موضوع را به مقامات مسئول هم در دولت و هم در بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار منتقل کرده و خواهش کردیم که دولت کمک کند، بازار نرخ سود سپرده و تسهیلات، روند منطقی خود را داشته باشد و فشارها از روی سیستم بانکی کمتر شود؛ چراکه بانکها تا شب آخر اجرای سپرده‌ها با نرخ ۱۸ درصد که در واقع از فردای آن، سود سپرده کاهش می‌یافت، سپرده‌هایی با نرخ بالای ۱۸ درصد را داشتند و نمی‌شود بلافاصله تعهد ایجاد کرد؛ چراکه تا یکسال آتی یعنی ۳۰ تیرماه ۹۶، بانکها سپرده یکساله ۱۸ درصد دارند که به تناسب آن، نمی‌توانند تسهیلات را با نرخ کمتری از آنچه که بود، ارایه دهند و این امکان به صورت عملی فراهم نیست و نیاز دارد که اصلاحی در آن صورت گیرد تا بانکها فضا و فرصت بهتری برای خدمت پیدا کنند.

پرویزیان در پاسخ به این پرسش خبرنگار مهر که احتمال افزایش سود بانکی در حد یک تا دو درصد وجود دارد، گفت: اینکه فضا برای افزایش نرخ سود مساعد باشد، این طور نیست؛ بلکه خوشبختانه با تدابیر بانک مرکزی و سیاستهایی که تدبیر کرده است، افزایش نرخ سود امکان‌پذیر نیست.

وی تاکید کرد: جابجایی سپرده‌ها از بانک‌ها به موسسات غیرمجاز اگرچه وضعیت بهتری نسبت به گذشته پیدا کرده است، اما نمی‌توان وجود آن را رد کرد.

به نظر می‌رسد با توجه به نوسانات این نرخ، بهترین راه برای کاهش نرخ سود بانکی، رها کردن آن به دست خود بانک‌ها باشد تا آن‌ها با توجه به شرایط بازار و نیز سیاست‌های خود بتوانند اقدامات لازم را انجام دهند.