توسعه روابط ایران و ازبکستان برای ورود به بازارهای اروپا

«تا سال ۲۰۲۴ براساس تفاهمنامه‌ها و توافقات صورت گرفته، باید به مبادلات یک میلیارد دلاری بین ایران و ازبکستان برسیم‌ اما این نهایت همکاری ما نیست، ما به تجارت ۵ میلیارد دلاری نگاه می کنیم و اکنون زمان آن رسیده که با تمام توان برای این خواسته کار کنیم».

به گزارش اقتصادتهران، این گفته‌های معاون اول رئیس جمهور در دیدار«لذیذ قدرت اف» وزیر سرمایه گذاری، صنعت و تجارت ازبکستان است، کشوری که موسسات کلیدی‌ای مانند بانک توسعه آسیایی (ADB)، صندوق بین المللی پول (IMF)، بانک جهانی، (SP) و مودیز(MOODY)، ‌چشم انداز اقتصادی آن برای سال ۲۰۲۴ را با رشد پایدار و پیش بینی‌های خوش بینانه از ۵.۳ تا ۵.۷ درصد، برآورد می کنند.

با چنین رشد سریع اقتصادی، «تاشکند» علاوه بر آنکه یک مشتری بزرگ نفت و فلزات ایران است، به شدت طالب فناوری‌های نوین علمی، صنعتی، دانش بنیان و … ایران است و به این ترتیب با سرعتی باورنکردنی می تواند در دولت چهاردهم درمیان شرکای تجاری ایران، به صدرجدول بیاید، خصوصا که ایران به عنوان عضوناظراتحادیه اقتصادی اورسیا، قصد ورودی «قدرتمند» به این بازار را دارد.

‌معافیت‌های مالیاتی و گمرکی گسترده ای که ازبکستان در مورد صادرات ۶۲۰۰ قلم کالا به اروپا دارد و ایران می تواند درصورت سرمایه گذاری مشترک با این کشور، از آنها استفاده کند، ‌دروازه بسیار قابل اعتمادی را برای ورود کالاها و خدمات ایرانی به بازارهای اروپایی خواهد ساخت که برای ایران بسیار با اهمیت است.

حال تبادلات تجاری بین دو کشور اصلا خوب نیست

علیرغم اشتراکات فرهنگی گسترده دو کشور که ریشه در دوران شکوه سمرقند و بخارا وهم خونی آنها با شیراز و اصفهان دارد، نکته تاسف آور آن است که حال تبادلات تجاری بین دو کشور اصلا خوب نیست و این نکته‌ای است که دکتر عارف در ابتدای دیدار خود با این وزیر جوان و سخنور به آن اشاره می‌کند: «مبادلات تجاری چند صد میلیون دلاری دو کشور، اصلا در شان دو ملت بزرگ ازبکستان و ایران نیست و این گله‌مندی در دیدار دکتر پزشکیان و رئیس جمهور ازبکستان و دیدار من و نخست وزیر کشور شما، از سمت هر دو طرف وجود داشت».

این انتقاد، اما در حد گله گذاری های مرسوم باقی نمانده است و دولت چهاردهم در سریع ترین زمان قصد دارد که پاسخی برای این سئوال بیابد که ظرفیت‌های دو کشور و توان افزایش مبادلات در کجاست؟

برای یافتن پاسخ این سئوال بود که معاون اول رئیس جمهور صبح پنجشنبه، در دفتر کار خود در پاستور میزبان وزیر سرمایه گذاری، صنعت و تجارت ازبکستان بود و به گرمی از او استقبال کرد.

شگفت زده از استقبال ایرانی

«ما نه فقط در تهران که از همان تاشکند، میهمان نوازی ایرانی‌ها را احساس کردیم، ما اینجا را خانه خودمان احساس می کنیم».

وزیر ازبکستانی این جملات را می‌گوید و ادامه می‌دهد: «برایمان خیلی شگفت انگیز بود که در سریعترین زمان و به دوراز تشریفات دست و پاگیرسیاسی، این ملاقات دوستانه انجام می شود، ما توقع نداشتیم که تنها چند روز بعد از نخستین تماسی که به دستور آقای شوکت میرزایف – رئیس جمهور ازبکستان- با وزیر همتای خود در ایران گرفتم ، دیداری در این سطح برگزار می شود و این نشان ازاراده قوی ایران برای گسترش مناسبات دارد».

این‌ها نخستین جملات «لذیذ قدرت اف»، وزیر سرمایه گذاری،‌ صنعت و تجارت ازبکستان است که در دیدار مهمی که صبح پنجشنبه در اتاق تشریفات دفتر معاون اول رئیس جمهور برگزار شد، خطاب به دکتر گفت و از او تشکر کرد.

این میزان مبادله تجاری، به هیچ وجه در شأن دو ملت بزرگ ایران و ازبکستان نیست، با توجه به ظرفیت‌ها و توانمندهای گسترده دو دولت ومشترکات دیرینه فرهنگی دو ملت، می‌توانیم «اقتصادهای مکمل» یکدیگر باشیم

وزیر ازبکستانی به دستور رئیس جمهور این کشور، با برنامه دقیق و مشخصی برای گسترش ارتباطات تجاری، اقتصادی، فرهنگی وعلمی به ایران به عنوان یکی از کشورهای پیشرو منطقه سفر کرده است.

در حالی که وزیر صمت به عنوان رئیس ایرانی کمیسیون مشترک ایران – ازبکستان، دستیار ویژه دکترعارف و همچنین معاون بین الملل و همکاری‌های منطقه ای معاون اول رئیس جمهور و سفیرایران در ازبکستان در این جلسه حضور داشتند، طرفین ایرانی و ازبکستانی به مذاکره پرداختند.

«برادر» و «مکمل» یکدیگریم

معاون اول رئیس جمهورکشورمان که تشابه نام خانوادگی اش با عبدالله عارف اف – نخست وزیر ازبکستان- در این دیدار مورد توجه قرار گرفته بود، سخنانش را با انتقاد از کم کاری‌های گذشته دوکشوردر زمینه سطح پایین مبادلات تجاری دو کشور آغاز کرد و گفت: «این میزان مبادله تجاری، به هیچ وجه در شأن دو ملت بزرگ ایران و ازبکستان نیست، با توجه به ظرفیت‌ها و توانمندهای گسترده دو دولت ومشترکات دیرینه فرهنگی دو ملت، می‌توانیم «اقتصادهای مکمل» یکدیگر باشیم، ما باید برای رسیدن سطح مبادلات به ۵ میلیارد دلار که آقای «عارف اف» هم پیشنهاد آن را داده است، بدون وقفه، کار و تلاش کنیم.

خواسته روسای جمهور هر دو کشور چیست؟

دکتر عارف در این دیدار با بیان اینکه در هفته های اخیر دو دیدار مشترک در سطح سران دو کشور برگزار شده است گفت: در جلسه ای در عشق آباد، دکتر پزشکیان و رئیس جمهور ملت شما با یکدیگر دیدار و گفتگو کردند، در دیدار با آقای عارف اف، نخست وزیر ازبکستان نیز شخصا به بررسی راهکارهای مشترک برای ارتقاء روابط دو جانبه در همه زمینه ها پرداختیم، هر دو دولت مصمم هستند که مناسبات دگرگون شود اما هر دو طرف از سطح پایین تبادلات تجاری، ناراضی هستیم.بر اساس تفاهم نامه ها و توافقاتی که بین دو کشور امضا شده است، سطح مبادلات تا پایان ۲۰۲۴ باید به یک میلیارد دلار برسد اما نخست وزیر ازبکستان پیشنهاد مبادلات تجاری ۵ میلیارد دلاری را مطرح کردند که ما هم از آن استقبال می‌کنیم

معاون اول رئیس جمهور با تاکید برمشترکات دیرینه فرهنگی و توانمندی‌های بالای دو کشوردر عرصه‌های مختلف گفت: ما می توانیم «اقتصادهای مکمل» یکدیگر باشیم و باید هرچه زودتر تفاهم نامه‌ها و موافقتنامه‌های امضاء شده روی کاغذ نماند و «عملی» شود.

دکتر عارف با بیان آنکه واقعیت آن است که سطح مبادلات چند صد میلیون دلاری در شأن دو کشور نیست، گفت: بر اساس تفاهم نامه ها و توافقاتی که بین دو کشور امضا شده است، سطح مبادلات تا پایان ۲۰۲۴ باید به یک میلیارد دلار برسد اما نخست وزیر ازبکستان پیشنهاد مبادلات تجاری ۵ میلیارد دلاری را مطرح کردند که ما هم از آن استقبال می‌کنیم.

وی خطاب به وزیر سرمایه گذاری، صنعت و تجارت ازبکستان گفت: با آقای مهندس اتابک ، وزیر صمت و رئیس ایرانی کمیسیون مشترک ایران و ازبکستان، به فوریت جلسات مذاکره تخصصی را برگزارکرده و توانمندی های دو کشور در تمام زمینه ها را بررسی و به جمع بندی برسید، مطمئن باشید که هر آنچه که از نتیجه این جلسات حاصل شود، مورد حمایت دولت ایران است.

معاون اول رئیس جمهور در ادامه با تشکر از جدیت رئیس جمهور ازبکستان در اعزام رئیس کمیسیون مشترک برای گفتگو در زمینه گسترش مناسبات، خواستار آن شد که اعضای کمیسیون مشترک دوکشور به چند موضوع مهم توجه داشته باشند.

دکتر عارف در توصیه خود به روسای ازبکستانی و ایرانی کمسیون مشترک دو کشور گفت: در اولین فرصت، شانزدهمین کمیسیون مشترک که قرار است کشور ما میزبان آن باشد را برگزار کنید، ‌از نخست وزیر ازبکستان نیز برای حضور در این اجلاس یا هر زمان دیگری که صلاح می دانند برای جمع بندی و عملیاتی کردن تصمیمات دعوت می کنم، دعوتنامه رسمی ای نیز برای ایشان ارسال شده است.

معاون اول رئیس جمهور افزود: روسای دو کشور برای ارتقاء سطح مبادلات در زمینه‌های تجاری و همکاری‌های زیربنایی و خصوصا در حوزه «علم و فناوری‌های نوین» تأکید بسیاری دارند و خوشبختانه در این زمینه‌ها توافقات خوبی در دولت های گذشته صورت گرفته است وحالا نیاز است که دو طرف جدی تر درباره عملیاتی شدن آنها گام بردارند.