تاثیر قاچاق بر توزیع نابرابر ثروت

اقتصادتهران: قاچاق پدیده شوم و مخربی است که صدمات فراوانی بر پیکر اقتصاد ملی کشور وارد می کند و فعالیت اقتصاد رسمی، برنامه ها و سیاست های کشور را تحت الشعاع قرار داده و دچار اختلال می کند.

باید اذعان داشت که پدیده قاچاق به هویت ملی کشور ضربه وارد کرده و تولید داخلی را تضعیف، اشتغال ناسالم را ترویج و اشتغال دائم را محدود می کند. از جمله خصیصه هایی که با تاثیر قاچاق کالا در جامعه به وضوح دیده می شود، عدم توزیع بهینه درآمد ملی در قالب مجاری رسمی اقتصادی است به گونه ای که زمینه را برای انجام فعالیت های قاچاق با کمترین ریسک فراهم می آورد.

توزیع نابرابر ثروت باعث می شود که پشتیبانی و عزم عمومی جامعه برای ایجاد یک اقتصاد سالم را از دست بدهیم، زیرا زمانی که انتظارات درآمدی مردم برآورده نشود، فعالیت های غیر رسمی و درآمدهای کلان حاصل از فروش کالاهای قاچاق، وسوسه انگیز خواهد بود و در صورتی که از بعد فرهنگی، مذهبی، حقوقی نیز بازدارنده های مناسبی وجود نداشته باشد، قطعا این وسوسه ها و انگیزه ها به فعل خواهد رسید.

در واقع قاچاق منجر به ایجاد نوعی اختلاف طبقاتی می شود زیرا این فعالیت به دلیل سود آوری بالا موجب تشکیل یک طبقه فوق العاده ثروتمند در جامعه می شود و بخش کوچکی از جامعه ثروت های هنگفتی به دست می آورند.

اختلاف طبقاتی منجر به فروریختگی جامعه می شود، افزایش بیزاری از کار، دزدی، خود فروشی و دیگر آسیب های اجتماعی حاصل وجود این معضل در جامعه هستند. در نتیجه نه تنها اثرات اقتصادی بلکه اثرات روحی، روانی و عملکردی نیز خواهد داشت.

بدبینی فرهنگی و اجتماعی که حاصل وجود اختلاف طبقاتی موجود در جامعه است جوانان را ترغیب به انجام فعالیت های غیر قانونی مثل قاچاق خواهد کرد، زیرا آنچه که حاصل فعالیت های روزمره آنهاست راضی کننده نیست و کفاف گذران امور زندگی آنها را نمی دهد. این وضعیت در مناطق مرزی وسوسه کننده تر است، زیرا سهل الوصول بودن دسترسی به کالاهای قاچاق در این مناطق و اغوا کنندگی باندهای مافیایی رغبت بیشتری برای انجام فعل قاچاق به همراه خواهد داشت.

از سوی دیگر، قاچاق درآمدهای دولت را کاهش می دهد در نتیجه برنامه های دولت برای توزیع مجدد و کاهش اختلاف طبقاتی دچار اشکال شده و دولت توانایی پرداخت های انتقالی به اقشار کم درآمد و نیازمند را نخواهد داشت، در نتیجه سیاست های دولت برای توزیع عادلانه ثروت تا حد زیادی خنثی خواهد شد. نابرابری درآمد و اختلاف طبقاتی نه تنها اقتصاد را دچار مشکل خواهد کرد بلکه از لحاظ فرهنگی نیز اشکالاتی ایجاد خواهد کرد وتمایل به فعالیت های غیر قانونی و غیر فرهنگی را به شدت افزایش می دهد.

قاچاق کالا نه تنها مانع رشد تولید داخلی می شود، بلکه موجب اختلال و تعطیلی واحدهای تجاری و تولیدی و بیکاری خواهد شد و در نهایت بیکاری بیشتر اختلاف طبقاتی را دامن خواهد زد.

اهتمام در توزیع عادلانه ثروت شرایطی را می طلبد که جلب اعتماد عمومی و مشارکت همگانی و به ویژه به تحرک واداشتن بخش خصوصی و سرمایه گذار داخلی، پیش زمینه های آن است.

در حقیقت مبارزه با قاچاق بدون توجه به شاخص های اصلی اقتصادی که یکی از آنها توزیع بهینه درآمد در جامعه و پایین بودن اختلاف طبقاتی است، امکان پذیر نیست. در نتیجه، اصلاح ساختار تولید در کشور و فرهنگ سازی برای حمایت مردمی از تولید داخلی اهمیت به سزایی دارد. زیرا هر کالای تولید شده در داخل متضمن ایجاد یک شغل است و ایجاد مشاغل بیشتر باعث کاهش اختلاف طبقاتی در جامعه و انگیزه کمتر برای انجام قاچاق است.

مهتاب محمدی؛ استادیار دانشگاه