مهرداد عسگری
سرانجام با اجرای آزمایشی تولید بیو اتانول سوختی در شرکت سوخت سبز زاگرس کرمانشاه، آرزوی چندین سال اخیر هموطنان در برخورداری از هوای پاک و بنزین پاک محقق خواهد شد.
به گزارش خبرنگار اعزامی اقتصادتهران به کرمانشاه، به همت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و به وسیله شرکت گسترش سبز سوخت سبز زاگرس، اجرای پروژه تولید آزمایشی اما انبوه بیواتانول مورد نیاز سوخت کشور از استحصال ذرت در استانهای کرمانشاه و کهگیلویه و بویر احمد با هدف کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و گام نهادن در مسیر انرژیهای تجدید پذیر به اجرا در آمده است. در بازدید برخی از خبرنگاران رسانههای کشور از کارخانه سوخت سبز زاگرس کرمانشاه که چهارشنبه دوم بهمنماه صورت گرفت، محمدرضا حاجی عموشا، مدیر کارخانه سوخت سبز زاگرس از برنامهریزی این مجموعه برای دستیابی به بیش از ۹۰ درصد ظرفیت اسمی تا پایان سال خبر داد و ضمن تشریح فرایندهای تولید، ذخیرهسازی و مدیریت منابع، به نقش مهم متخصصان داخلی در توسعه این کارخانه گفت که این کارخانه با مدیریت بهینه منابع و تلفیق فناوریهای پیشرفته با تخصص داخلی، الگویی موفق از توسعه پایدار در صنعت کشور محسوب میشود.
وی تصریح کرد: مواد اولیه پس از تخلیه توسط تریلیها، از طریق سیستم بوجاری در دو مرحله پاکسازی میشوند. در این فرایند، ناخالصیهای بزرگتر از یک سانتیمتر، خاک، دانههای نیمدانه و ذرتهای غیرقابلقبول جدا شده و دانههای باکیفیت وارد سیلوها میشوند. وی افزود: “فرایند بوجاری و ذخیرهسازی ما به گونهای طراحی شده که کیفیت مواد اولیه در طول دوره نگهداری کاملاً حفظ شود. کندوهای ذخیرهسازی مجهز به سیستمهای هوادهی و سنسورهای پیشرفته دمایی هستند که هرگونه تغییر دما را ثبت کرده و در صورت لزوم، سیستم تهویه بهطور خودکار فعال میشود.این سیستمها نه تنها کیفیت مواد اولیه را تضمین میکنند، بلکه به افزایش کارایی و کاهش ضایعات نیز کمک کرده و کارخانه را در مسیر توسعه پایدار قرار میدهند.
عموشا با اشاره به آن که این کارخانه که با ۱۳ سال سابقه فعالیت، یکی از قطبهای صنعتی کشور در حوزه تولید و فرآوری غلات بوده که هماکنون با ۶۵ تا ۷۰ درصد ظرفیت اسمی در حال فعالیت است، تصریح کرد: برنامه ما این است که تا بهمنماه ظرفیت تولید را به بالای ۹۰ درصد برسانیم. این کارخانه با توان تخلیه و بارگیری ۱۰۰ تن در ساعت و ظرفیت ذخیرهسازی ۳۰ هزار تن غله، قادر است مواد اولیه موردنیاز کارخانه را برای دو ماه تولید مداوم تأمین کند.این دستاوردها نشاندهنده تلاش بیوقفه تیم مدیریتی و عملیاتی کارخانه است که نه تنها به افزایش بهرهوری صنعتی کمک کرده، بلکه نقش کلیدی در تأمین نیازهای بخشهای صنعتی و کشاورزی ایفا میکند.
بر پایه این گزارش، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران بهعنوان یکی از اصلیترین نهادهای اجرایی کشور در حوزه صنعت و توسعه، مسئولیت اجرای این پروژه را بر عهده دارد. این سازمان با تأسیس شرکت گسترش سوخت سبز زاگرس، گام بلندی در راستای تحقق اهداف توسعه پایدار و استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر برداشته است. این پروژه نهتنها به کاهش آلایندگی محیط زیست کمک میکند، بلکه با ایجاد فرصتهای شغلی جدید، به توسعه اقتصادی مناطق غربی و جنوب غربی کشور نیز کمک خواهد کرد.
بلامانع بودن حضور سرمایه گذران خارجی برای اجرای طرحهای سوخت پاک
در همین رابطه، سعید جعفری معاون نوسازی و اجرای طرحهای صنعتی ایدرو در نشست خبری که در حاشیه بازدید خبرنگاران از طرح سوخت سبز زاگرس صورت گرفته ضمن تشریح فرآیند تولید در کارخانههای سوخت سبز زاگرس با بیان آن که این شرکت فرآیند تولید خود را از ذرت آغاز میکند، یادآور شد: ذرت به عنوان خوراک دام وارد کشور یا تولید داخلی میشود و سپس در کارخانهها آسیاب و به آرد تبدیل میشود. این فرایند مشابه به مراحل تولید نان است تا زمانی که به مرحله خمیر میرسد. در ادامه، آنزیمهایی به این آرد اضافه میشود که وظیفهشان شکستن مولکولهای نشاسته و تبدیل آنها به قند است. این قندها سپس به الکل تبدیل میشوند که در این فرآیند، الکل تولیدی اتانول است.
جعفری عنوان کرد: یکی از اهداف اصلی این طرح حرکت به سوی تولید سوخت سبز است. سوخت سبز در واقع بنزینی است که از آلایندگیهای کمتری برخوردار بوده و به راحتی به محیط زیست آسیب نمیزند. در گذشته، برای افزایش عدد اکتان بنزین، از تترایتیل سرب استفاده میشد که برای سلامت انسانها و محیط زیست زیان آور بود به طوری که با پیشرفت علم و در پی مطالعات علمی، بسیاری از کشورها بهویژه ۹۰ کشور در دنیا، ام تیبیای را از بنزین حذف کردند و آن را با اتانول جایگزین کردند.
وی اظهار داشت: این اتانول که در کارخانه سوخت سبز زاگرس تولید میشود، قابلیت اختلاط با بنزین را دارد و از آن بهعنوان مکمل سوخت استفاده میشود. این نوع سوخت میتواند راندمان ۴۰ درصد بیشتر از امتیبیای در ایجاد عدد اکتان برای بنزین داشته باشد و همچنین هیچگونه آثار زیستمحیطی مضر ندارد.
جعفری همچنین به نیاز روزافزون کشور به این نوع سوخت اشاره کرد و افزود: «با توجه به اینکه روزانه ۱۲۰ میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف میشود، تنها ۵ درصد از این مصرف نیاز به اختلاط با اتانول دارد. به همین دلیل، تولید روزانه ۲۰۰ هزار لیتر اتانول در حال حاضر کافی نیست و برای پاسخ به نیاز کامل کشور، به حدود ۳۰ کارخانه مشابه نیاز داریم. این کارخانهها در صورت وجود سرمایهگذاری مناسب میتوانند در هر استان به بهرهبرداری برسند.»
وی تاکید کرد که این کارخانهها هیچگونه وابستگی خاصی به محل تولید خوراک یا مصرف سوخت ندارند و میتوانند در هر منطقهای از کشور با دسترسی به زیرساختهای انرژی مورد نیاز احداث شوند. این پروژهها نه تنها سوخت سبز تولید میکنند، بلکه از لحاظ محیطزیستی نیز بهعنوان صنعتی سبز شناخته میشوند که هیچ آلودگی و آلایندگی به دنبال ندارند.
جعفری در پایان افزود: «این پروژهها نه تنها به ایجاد سوخت سبز کمک میکنند، بلکه گامی در راستای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و کاهش آلایندههای محیط زیستی خواهند بود. امیدواریم با توجه به سرمایهگذاریهای صورت گرفته و همچنین تلاشهای تیمهای فنی و مهندسی، این طرحها در آیندهای نزدیک گسترش یابند و سهم بیشتری در تأمین سوختهای سبز کشور ایفا کنند.»
این اظهارات در حالی مطرح میشود که شرکت سوخت سبز زاگرس به عنوان یکی از پیشروان تولید سوختهای زیستی و انرژیهای پاک در کشور، نقش مهمی در تحقق اهداف توسعه پایدار و کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی ایفا میکند. حضور سرمایهگذاران خارجی میتواند به انتقال فناوریهای نوین و افزایش ظرفیتهای تولیدی این شرکت کمک شایانی کند.
لازم به ذکر است این پروژه که از جمله طرحهای کلان ملی در حوزه انرژیهای پاک محسوب میشود، نهتنها به کاهش آلایندگی محیط زیست کمک میکند، بلکه فرصتهای شغلی جدیدی را در مناطق غربی و جنوب غربی کشور ایجاد خواهد کرد.
گفتنی است بیواتانول سوختی بهعنوان یکی از مهمترین سوختهای زیستی، جایگزینی مناسب برای بنزین و دیگر سوختهای فسیلی محسوب میشود. این سوخت که از منابع تجدیدپذیر مانند نیشکر، ذرت و سایر محصولات کشاورزی تولید میشود، نهتنها آلایندگی کمتری دارد، بلکه به کاهش وابستگی به نفت و گاز نیز کمک میکند. پروژه تولید بیواتانول سوختی در استانهای کرمانشاه و باشت، با هدف استفاده از پتانسیلهای کشاورزی و منابع طبیعی این مناطق، توسط سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و با تأسیس شرکت گسترش سوخت سبز زاگرس در حال اجراست.
برق مصرفی این کارخانه حدود ۷ مگاوات، گاز مصرفی ۷۵۰۰ نرمال مترمکعب در ساعت و آب مصرفی در زمان اوج حدود ۱۷ تا ۲۰ لیتر بر ثانیه است. برق از پست ۶۳ به ۲۰ شهرک صنعتی نزدیک تأمین میشود، گاز از طریق ایستگاه گاز کارخانه وارد مدار میشود و آب نیز به صورت ترکیبی از شبکه آب شهرک و چاه اختصاصی کارخانه تأمین میگردد. با این رویکرد بهینهسازی در مصرف منابع و مدیریت دقیق، کارخانه توانسته است علاوه بر کاهش هزینهها، به الگویی موفق در مدیریت منابع صنعتی کشور تبدیل شود.
استانهای کرمانشاه و کهگیلویه و بویراحمد(باشت) بهعنوان مناطق هدف این پروژه انتخاب شدهاند. این مناطق به دلیل برخورداری از منابع غنی کشاورزی و شرایط اقلیمی مناسب، پتانسیل بالایی برای تولید مواد اولیه مورد نیاز برای تولید بیواتانول سوختی دارند. در استان کرمانشاه، با توجه به وجود زمینهای کشاورزی وسیع و تولید محصولاتی مانند نیشکر و ذرت، امکان تولید بیواتانول بهصورت اقتصادی فراهم است. در استان کهگیلویه و بویراحمد نیز، با توجه به شرایط اقلیمی و منابع طبیعی، این پروژه میتواند به توسعه پایدار منطقه کمک کند.
اما نقش برجسته سرمایه گذاران بازار سرمایه در به ثمر نشستن طرحهای اینچنینی نمیتوان نادیده گرفت.
بدیهی است موفقیت طرحها و پروژههای جدید که محرک رشد اقتصادی و اشتغال است، منوط به برآورده نمودن انتظارات سرمایه گذاران در بازار سرمایه به ویژه در شرکت پروژههای موفقی نظیر شرکت گسترش سوخت سبز خواهد بود.