بانک مرکزی تا چه حد در کاهش نرخ سود سپرده موفق خواهد بود؟

اقتصادتهران: در حالی بیست و هشتمین همایش بانکداری اسلامی صبح روز گذشته برگزار شد که نظام بانکی در آماده باش برای  اجرای هماهنگ کاهش نرخ سود سپرده‌ها قرار گرفته به طوری که از شنبه آینده قرار است نرخ سود بلند مدت بانک‌ها به ۱۵ درصد کاهش یابد.

این در حالی است که به نظر می‌رسد مسوولان بانک مرکزی اینبار عزم خود را برای اجرای هماهنگ این نرخ سود جزم کرده و آن طور که رییس کل بانک مرکزی هشدار داده قرار است با بانک‌های متخلف که از اجرای هماهنگ این نرخ سرباز زنند برخورد جدی شود.

البته رئیس شورای هماهنگی بانک‌های دولتی نیز در حاشیه همایش دیروز اعلام کرد که بانک مرکزی تخلفات بانک‌ها را رصد می‌کند، زیرا سرپیچی از این اقدام یکپارچه، یک کار غیراخلاقی و غیرحرفه‌ای به شمار می‌رود و تمام بانک‌ها باید از قانون تبعیت کنند.

حال سوال اینجاست که اگر در آینده‌ای نه چندان دور، نرخ تورم در مسیر صعودی قرار گرفت تکلیف چیست؟ و این که آیا بانک‌ها مجاز هستند متناسب با نرخ تورم و افزایش آن، به طور خودسر اقدام به افزایش نرخ سپرده‌های مشتریان کنند؟

نا گفته پیداست که احتمال چنین امری بعید نیست زیرا در گذشته که نرخ تورم افزایش یافت بانک‌ها هریک به تناسب وضعیتی که داشتند نسبت به پرداخت سودهای بالاتر اقدام کرده بودند.

در حال حاضر و با توجه به آخرین آمار بانک مرکزی، نرخ تورم ۱۰ درصد است و بانک‌ها نیز متناسب با این روند نزولی نرخ تورم نسبت به کاهش سود سپرده‌ها اقدام کرده‌اند که البته به عقیده بسیاری از کارشناسان، هرگونه کاهش یا افزایش دستوری نرخ سود اعم از نرخ سود تسهیلات و نرخ سود سپرده‌ها موجب اختلال در نظام اقتصادی خواهد شد. در شرایطی که وضعیت اقتصادی کشور در شرایط نسبتاً سکون قرار داشته و نتیجه اقدام‌ها و سیاست‌های دولت در آینده مشخص خواهد شد و تمام بازارها تقریباً وضعیت مشابهی دارند به نظر می‌رسد که کاهش نرخ سپرده‌ها علاوه بر آن که موجب کاهش درآمد بسیاری از مردمی می‌شود که از این راه منبع درآمدی برای خود داشتند و گذران زندگی می‌کردند، باعث سوق و هدایت نقدینگی به سایر بازارها می‌شود و البته در چنین شرایطی که بازار مسکن نیز از رونق افتاده احتمال سرازیر شدن نقدینگی‌ مشتریان در بانک‌ها به تبع کاهش نرخ سود به سمت بازارهای دلالی و فعالیت‌های سوداگرایانه دور از ذهن نیست.

به هر حال باید دید که متولیان سیستم اقتصادی کشور و به ویژه بانک مرکزی تا چه حد موفق به نگهداشتن نرخ تورم در مرز ۱۰ درصد خواهند بود چرا که در صورت هرگونه عدول از این نرخ باید منتظر ترفندهای مختلف مسوولان بانک‌ها برای جذب سپرده‌های بیش‌تر از طریق اعطای سود بالاتر به سپرده‌ها باشیم.