بازار سکه؛ از تلاطم قیمت جهانی تا حباب داخلی

اقتصادتهران: ایرانیان سابقه‌ی طولانی در خرید سکه‌های طلا دارند، چه برای هدایا و چه به عنوان راهی برای پس انداز کردن و اگرچه قیمت طلا در کوتاه مدت دچار نوسان می‌شود اما از آنجائیکه همواره ارزش خود را در بلند مدت حفظ کرده و در طول سال‌ها به عنوان محافظی دربرابر تورم و فرسایش ارز عمل کرده، بنابراین سرمایه‌گذاری قابل قبولی محسوب می‌شود.

فیروزه صادقی: یکی از عوامل مؤثر بر قیمت سکه و طلا در ایران، بهای طلا در سطح جهانی است که تاثیر مستقیمی بر نرخ سکه و طلا دارد و در اغلب اوقات افزایش قیمت سکه با افزایش اونس جهانی طلا ارتباط مستقیم دارد. عامل دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، تغییرات نرخ ارز (دلار) است که با توجه به اینکه قیمت سکه بهار آزادی نزدیک به ۹۶ درصد به نرخ دلار بستگی دارد، این امر اثبات می‌کند که نرخ ارز بر قیمت سکه و طلا تاثیر بسزا و محسوسی دارد، بنابراین نوسانات قیمت دلار مستقیماً در تعیین بهای سکه و طلا اثر گذار است.

تورم از دیگر موارد تاثیرگذار در قیمت سکه در بازار است و با درنظر گرفتن سکه و طلا به عنوان کالای سرمایه ای که قدرت مقابله با تورم را دارد می‌توان گفت با افزایش تورم، مردم در خرید و حفظ و نگهداری از این دارایی مصمم تر می‌شوند و سیر صعودی تورم موجب افزایش تقاضای سکه و طلا می‌گردد.

دو عامل دیگری که در تعیین قیمت سکه در بازار تاثیرگذار است، رکود و دیگری بی ثباتی اقتصادی است. کاهش میزان تولید، رکود اقتصادی و بروز بحران در کشورها را به دنبال دارد که این مساله موجب کاهش نرخ بهره‌ی بانکی و درنتیجه کاهش ارزش پول ملی آن کشور و کاهش قیمت سکه و طلا می‌گردد اما در کشور ما این امر منتج به کاهش عرضه ی ارز و درنتیجه افزایش نرخ ارز و سپس روند صعودی بهای سکه و طلا می‌شود زیرا بهای سکه همراستا با تغییرات قیمت ارز است. عدم ثبات اقتصادی ناشی از سیاست های بین المللی و مناقشات در سطح جهانی با گران شدن بهای اونس جهانی طلا موجب ورود سکه و طلا به کانال افزایشی و در نتیجه گران شدن آن شده است.

از سوی دیگر بهای طلا و سکه تابعی از سیستم عرضه و تقاضا است، در صورت افزایش تقاضا برای خرید طلا و سکه با افزایش قیمت مواجه می‌شویم و تاثیر عرضه و تقاضا در بازار سکه مانند بازار کالاهای دیگر مشهود است. در ماه‌های اخیر با رشد صعودی حباب قیمت سکه و افزایش بهای طلا در بازار مواجه شدیم که این پدیده از افزایش تقاضای خرید سکه و طلا ناشی می‌گردد زیرا دربازار ایران در صورت افزایش تقاضا و کاهش عرضه، حباب ایجاد می‌شود. تمایل مردم به خرید سکه و طلا و نیز عوامل دیگر، متاسفانه موجب سوء استفاده‌ی دلالان و سوداگران طلا و ایجاد فاصله‌ی ارزش ذاتی سکه و نرخ آن در بازار و به وجود آمدن حباب قیمتی دو رقمی و نزدیک به دو میلیون تومان در بازار سکه‌ گردیده است که درصورت عدم کنترل بهینه از سوی مراجع قانونی مربوطه، شاهد افزایش بی رویه‌ی بهای سکه و طلا خواهیم بود.

در این راستا بانک مرکزی، تلاش می‌کند با تدابیری مانند تزریق سکه به بازار از تلاطم و نوسانات بهای سکه و طلا جلوگیری نماید. یکی دیگر از راهکارها این است که بانک مرکزی سعی می‌کند روند حرکت بازار را با افزایش هزینه‌های سوداگری و در نتیجه کاهش فعالیت و دخالت دلالان و واسطه‌های بازار سکه و همچنین ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا، مدیریت و کنترل کند.

بنظر می‌رسد پیش بینی دقیق آینده‌ی بازارهای مالی ( طلا، سکه، ارز،…) غیرممکن است اما نگاهی به قیمت‌های تاریخی طلا یکی از را‌ه‌های دستیابی به سرنخ‌هایی است که بیانگر اتفاقات آینده خواهد بود. سرمایه گذاری های طلا دارای سابقه طولانی رشد پایدار در بلندمدت هستند و در طول سال‌ها به طور قابل توجهی با تورم همگام شده است.