اداره صندوق‌ بازنشستگی سواد بیمه می‌خواهد

اقتصادتهران: صندوق‌های بازنشستگی در ایران مؤسساتی به شمار می‌روند که قرار است با دریافت درصدی از حقوق افراد شاغل، کمک‌ حال روزهای بازنشستگی آن‌ها باشند. اکنون از وضعیت نابسمان این صندوق‌ها سخن گفته می‌شود و به نظر می‌رسد این وضعیت، بازتابی از نظام اشتغال کشور است.

مصطفی روغنی‌زاده، عضو بازنشسته هیئت علمی دانشگاه و از مدیران سابق صندوق‌های بازنشستگی درباره عوامل ایجاد چالش‌ در صندوق‌های بازنشستگی با اشاره به مطالعات خود در این زمینه گفت: من بیش از ۲۰ عامل را شناسایی کرده‌ام، اما اصلی‌ترین مسئله، نظام اشتغال است که نظام بازنشستگی هم در حقیقت بازتابی از آن است.

وی در توضیح این مسئله به نقد دوران اشتغال پرداخت و گفت: در سازمان‌ها و ادارات افراد و گروه‌هایی مشغول به کار هستند که از مزایای گروه‌های تشویقی برخوردار می‌شوند. به عنوان مثال افرادی که با مقطع تحصیلی پایین در یک سازمان مشغول به کار هستند و پس از ارتقای مدرک تحصیلی، بدون پرداخت کسورات، افزایش حقوق می‌گیرند.

روغنی‌زاده از عدم محاسبه صحیح کسورات در زمان ارتقای مدرک تحصیلی سخن گفت و ادامه داد: در زمان ارتقای مدرک، فردی هم که فرضاً پنج سال سابقه کار داشته ۵۰۰ هزار تومان افزایش حقوق دریافت می‌کند. حاصل‌ضرب افزایش حقوق و ماه‌های سابقه کار ملاک تعیین کسورات است که متأسفانه به این شیوه عمل نشده و معمولاً افزایش حقوق در محاسبه کسورات در نظر گرفته نمی‌شود که برای صندوق‌ها مشکل‌‌آفرین است. البته در سایر گروه‌های تشویقی نیز شاهد چنین مسائلی هستیم.

این پژوهشگر بیمه مسئله دیگر را مدیریت بنگاه‌ها دانست و با انتقاد نسبت به مدیریت صندوق‌های بازنشستگی گفت: مدیران صندوق‌ها با الفبای محاسبات بیمه‌ای آشنا نیستند، در حالی که وظیفه مدیر، تعادل‌بخشی و توازن‌بخشی به صندوق است، اما آنچه که بخش زیادی از مدیران انجام می‌دهند، صرفاً دریافت اعتبار از خزانه و توزیع آن بین بازنشستگان است که در بهترین حالت، جایگاه و وظایف از سطح مدیریت به توزیع‌کننده پول تنزل پیدا می‌کند.

وی با اشاره به چهار وظیفه اصلی صندوق‌های بازنشستگی اظهار کرد: انتظار می‌رود مدیر یک صندوق در زمینه دریافت کسور به موقع از شاغلان، پرداخت مستمری به موقع به مستمری‌بگیران، سرمایه‌گذاری مناسب روی دارایی‌های با سود خالص بالاتر از نرخ تورم و در نهایت محاسبات بیم‌سنجی توانمند باشد که متأسفانه مورد اخیر در ایران انجام نمی‌شود.

 روغنی‌زاده با اشاره به اینکه در صندوق‌ها عموماً درآمد و هزینه مورد توجه قرار می‌گیرد، گفت: بدیهی است در بدو تأسیس یک صندوق به دلیل بالا بودن نسبت شاغلان به بازنشستگان، درآمدها بیش از هزینه‌ها باشد، اما به جای هزینه و درآمد بهتر است ارزش تعهدات و دارایی‌ها مورد توجه قرار گیرد. صندوقی موفق است که ارزش دارایی‌ها آن بیش از تعهداتش باشد و در صورت عدم تعادل بین این دو، تغییراتی صورت پذیرد.