آیا مهریه بخشیده شده قابل برگشت است؟

به گزارش اقتصادتهران ، گاهی در روند مذاکرات زناشویی، مردان به خانم‌ها این پیشنهاد را می کنند که بخشش مهریه در ازای حق طلاق.

اما سؤال مهمی که ذهن بسیاری از خانم ها را به خود مشغول کرده، این است: اگر پس از بخشیدن مهریه، پشیمانی شویم آن وقت چه کاری باید انجام داد؟

در این نوشتار، به بررسی دقیق موضوع پشیمانی پس از بخشش مهریه می پردازیم.

شرایط رجوع از بخشیدن مهریه

قانون در مورد بخشش مهریه، به دو واژه “ابراء” و “هبه” توجه می کند که :

1. اگر برای بخشش مهریه، عبارت “ابراء مهریه” ذکر شده باشد، این تصمیم غیرقابل بازگشت است. خانم تحت هیچ شرایطی نمی تواند، مهریه خود را مطالبه کند.
2. اگر برای بخشش مهریه از کلمه “هبه” استفاده شده باشد، امکان پشیمانی وجود دارد، اما فقط در صورتی که هبه معوض باشد. یعنی اگر خانم در ازای دریافت مالی، مهریه خود را بخشیده باشد و آن مال را دریافت نکرده باشد، می تواند از تصمیم خود برگردد.

روش‌های قانونی بخشش مهریه

اقرار به وصول مهریه:

خانم در دفتر اسناد رسمی اعلام می کند که مهریه را کامل یا بخشی از آن را دریافت کرده است.

هبه مهریه:

خانم با مراجعه به دفترخانه، سند هبه مهریه را امضا می کند. نکته مهم اینجاست که هبه قابل بازگشت است، مگر در شرایط خاص که در بالا توضیح داده‌ایم.

بذل مهریه:

خانم به دلیل نارضایتی از زندگی مشترک، با بخشیدن تمام یا بخشی از مهریه، درخواست طلاق می‌کند.

ابراء مهریه:

خانم بدون نیاز به موافقت آقا، در دفترخانه سند ابراء مهریه را تنظیم می‌کند. این روش غیرقابل بازگشت است و دیگر آقا تعهدی به پرداخت مهریه نخواهد داشت.

مهریه چیست؟

طبق ماده ۱۰۷۸ قانون مدنی، مهریه می تواند هر چیزی باشد که ارزش مالی داشته و قابل تملک باشد. اما نکته مهم اینجاست که مهریه باید قابلیت تبدیل به پول رایج کشور را داشته باشد.

تصور کنید کسی بخواهد”بال مگس”را به عنوان مهریه تعیین کند! هر چند خلاقانه به نظر می‌رسد، اما از نظر قانونی پذیرفته نیست.

چرا؟ چون ارزش مالی ندارد.

قانون گذار تاکید دارد که مهریه باید منفعت و سود عقلانی و شرعی داشته باشد. این یعنی باید چیزی باشد که در دنیای واقعی به درد بخورد و بتوان ارزش آن را به پول محاسبه کرد.

انواع مهریه

مهرالمسمی:

این همان مهریه ای است که اکثر مردم در عقدنامه‌ها استفاده می کنند. طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، به محض جاری شدن صیغه عقد، زن مالک این مهریه می شود. اگر در عقدنامه نوشته شده”۱۱۴ سکه بهار آزادی”، این مهرالمسمی است.

مهرالمثل:

تصور کنید زوجین تصمیم گرفته‌اند بعدا درباره مهریه توافق کنند. اما قبل از این توافق، رابطه زناشویی برقرار می‌شود. در این حالت، زن حق دریافت مهرالمثل را دارد. در تعیین مهرالمثل، جایگاه خانوادگی زن و عرف جامعه در نظر گرفته شود.

مهرالمتعه:

این نوع مهریه در شرایط خاصی مطرح می شود. فرض کنید مهریه ای تعیین نشده و مرد قبل از برقراری رابطه زناشویی تصمیم به طلاق می گیرد.

دادگاه برای زن مهرالمتعه تعیین می کند. نکته جالب اینجاست که در تعیین مهرالمتعه، وضعیت مالی مرد در نظر گرفته می شود.

در صورت فوت زوجه تکلیف مهریه می شود

فوت زوج اثری در پرداخت مهریه ندارد. در صورت فوت شوهر، مهریه همسر از اموال باقی مانده (ترکه) او قابل پرداخت است.

مهریه در زمره دیون ممتاز قرار می گیرد و نسبت به سایر بدهی های متوفی اولویت دارد. این مبلغ باید در اسرع وقت به همسر متوفی پرداخت شود.

برای راهنمایی دقیق می توانید مقالهچگونه مهریه را از ارث بگیریممطالعه کنید.

راههای مطالبه مهریه

برای اجرای مهریه، روش های مختلفی وجود دارد که به زن اجازه می دهد حتی در دوران عقد یا بدون طلاق، مهریه خود را مطالبه کند.

ارائه دادخواست مطالبه مهریه، مدارک مربوط به اموال منقول و غیرمنقول و حساب های بانکی مرد، مدارک هویتی و سند ازدواج ضروری است.

سه روش اصلی برای اجرای مهریه عبارتند از:

• اجرا از طریق دفاتر ازدواج و طلاق: زن با ارائه مدارک لازم به این دفاتر، مهریه خود را مطالبه می کند.
• اجرا از طریق  اداره اجرای ثبت: زن با تقدیم مدارک به این اداره، مهریه را به اجرا می گذارد.
• اجرا از طریق  دادگاه: در صورت نیاز، زن می تواند از طریق دادگاه برای اجرای مهریه اقدام کند.

اگر مهریه عندالمطالبه باشد، زن می تواند مرد را ممنوع الخروج کند.

همچنین امکان توقیف اموال مرد و مطالبه مهریه بدون طلاق نیز وجود دارد. این روش ها به زن امکان می دهد حقوق خود را مطالبه و مهریه را اجرا کند.

مهریه دختر باکره

در قوانین جدید، شرایط دریافت مهریه برای دختر باکره به این صورت است:

اگر طلاق رسمی شده باشد، اما رابطه زناشویی صورت نگرفته، زن مستحق دریافت نصف مهریه است.

اگر زن باکره قبل از برقراری رابطه زناشویی درخواست طلاق دهد، مرد موظف است نیمی از مبلغ مهریه را بپردازد.

روند اجرایی مشابه موارد عادی است:

• ارائه درخواست مهریه و لیست اموال مرد به دادگاه
• تعیین و پرداخت مبلغ مهریه از اموال مرد