اقتصادتهران: شاید به جرات بتوان گفت که قلب تپنده هر سیستم اقتصادی بانکهای آن است که همانند عضو قلب در بدن که خون مورد نیاز را به تمامی اعضا میرساند، آن ها نیز با پمپاژ نقدینگی مورد نیاز بنگاههای اقتصادی در راستای احیای سیستم اقتصادی گام حرکت می کنند.
این در حالی است که با وجود آن که به اذعان مسوولان بانکهای مختلف، میزان تسهیلات پرداختی بانکها افزایش یافته اما به نظر میرسد که بسیاری از بخشها هنوز تشنه دریافت تسهیلات هستند. به بیان دیگر اگرچه از نظر تعداد و نیز از لحاظ حجم و مبلغ، بانکها هرچند بنابر ادعایشان تسهیلات بیش تری پرداخت کرده اند اما همچنان بسیاری از بخش های اقتصادی کشور به ویژه بخش تولید از کمبود نقدینگی رنج می برد و در حسرت دریافت تسهیلات ارزان قیمت است.
در واقع از آنجا که اکثر بنگاه های اقتصادی برای ادامه حیات خود به نقدینگی نیاز دارند تا بلکه بتوانند با خرید ماشین آلات و یا وارد کردن تکنولوژی های روز دنیا از سایر رقبای خود عقب نمانند تا از این طریق به تولید بیش تر پرداخته و سهمی در به حرکت در آوردن چرخهای اقتصادی مملکت داشته باشند.
بانکها ۲۶۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کردند
در حالی اکثر بنگاه های اقتصادی با مشکل کمبود نقدینگی مواجه هستند که به گفته مسوولان بانک مرکزی در ۹ ماهه اول سال ۱۳۹۴ بانکها به بخشهای اقتصادی بیش از ۲۶۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کردند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۱۱.۹ درصدی نشان میدهد.
تسهیلات پرداختی بانکها در ۹ ماهه اول سال ۱۳۹۴ به بخش های اقتصادی مبلغ ۲۶۶۵ هزار میلیارد ریال است که در مقایسه با ۹ ماهه سال گذشته مبلغ ۲۸۳.۳ هزار میلیارد ریال (معادل ۱۱.۹ درصد) افزایش داشته است.
این افزایش سهم تسهیلات به بخش های مختلف در حالی عنوان شده که سهم تسهیلات پرداختی بانکها به بخش صنعت و معدن طی ۹ ماهه سال جاری ۷۷۵.۹هزار میلیارد ریال (معادل ۲۹.۱ درصد) بوده که نسبت به ۹ ماهه سال گذشته ۳۷.۹ هزار میلیارد ریال (معادل ۵.۱ درصد) افزایش داشته است.
سهم تسهیلات پرداختی در قالب سرمایه در گردش در کلیه بخشهای اقتصادی طی ۹ ماهه سال جاری مبلغ ۱۶۷۶.۹ هزار میلیارد ریال معادل ۶۲.۹ درصد کل تسهیلات پرداختی است که در مقایسه با ۹ ماهه سال گذشته مبلغ ۲۴۸.۴ هزار میلیارد ریال معادل ۱۷.۴درصد افزایش داشته است.
سهم تسهیلات پرداختی بابت تأمین سرمایه در گردش بخش صنعت و معدن در ۹ ماهه سال جاری معادل ۶۴۳.۹ هزار میلیارد ریال بوده است که حاکی از تخصیص ۳۸.۴ درصد از منابع تخصیص یافته به سرمایه درگردش کلیه بخش های اقتصادی (مبلغ ۱۶۷۶.۹هزار میلیارد ریال) است.
بانک مرکزی اعلام کرد: همچنان باید در تداوم مسیر جاری ملاحظات مربوط به کنترل تورم را نیز در نظر گرفت و همواره مراقب قدرت گرفتن پتانسیل تورمی ناشی از فشار تقاضای کل در اقتصاد نیز بود.
بر این اساس ضروری است به افزایش توان خلق پول بانکها از طریق افزایش سرمایه و بهبود کفایت سرمایه بانکها، کاهش تسهیلات غیرجاری و بازگرداندن آنها به مسیر صحیح اعتباردهی بانکها، افزایش بهرهوری بانکها در تامین سرمایه در گردش تولیدی، پرهیز از فشارهای مضاعف بر دارایی بانکها و ترغیب بنگاههای تولیدی به سمت بازار سرمایه به عنوان یک ابزار مهم در تامین مالی طرحهای اقتصادی (ایجادی) توجه ویژهای کرد.
اما نکته جالب توجه آن که با وجود افزایش میزان تسهیلات پرداختی بانک ها به بخش های مختلف اقتصادی، اما بسیاری از بخش ها همچنان از عدم دریافت تسهیلات مورد نیاز خود گلایه مند بوده و معتقدند بانک ها برای پرداخت تسهیلات سنگ اندازی های بسیاری انجام می دهند.
وضعیت رکود تورمی در مقابل اقدامات مثبت دولت برای کنترل تورم
در حالی که دولت در دو سال گذشته موفق به مهار نرخ تورم شد اما در مقابل کشور دچار نوعی رکود تورمی شده که یکی از مهم ترین عوامل خروج از این حالت افزایش میزان نقدینگی در جامعه برای به حرکت درآوردن بخش های مولد اقتصادی که البته افزایش میزان نقدینگی ممکن است دوباره به افزایش نرخ تورم منجر شود و تلاش های دولتمردان به ثمر نشیند.
البته میزان نقدینگی در این سال ها با افزایش مواجه شد اما نتوانست دردی از سیستم اقتصادی دوا کند. در واقع سوال مطرح می شود که چرا با وجود نقدینگی ۸۰۰ هزار میلیارد تومانی در کشور واحدها با کمبود پول مواجه اند؟ و از طرف دیگر چرا با کاهش تورم هم چنان تقاضا نیز پایین است؟
در این رابطه، محسن جلالپوررئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران معتقد است: نقدینگی موجود در کشور در این سالها یا بابت مالیات بنگاهها صرف شده یا در قالب سود سهام شرکتها و بر این اساس امروز بنگاهها پولی برای ساخت کارخانه جدید ندارند.
هم چنین علیاکبر کمیجانی قائممقام بانک مرکزی می گوید: در کنار کاهش تورم، هدف دیگر رونق تولید و سرمایه و تامین سرمایه در گردش بوده است که از طریق تقویت توان تسهیلات دهی بانکها انجام شده است.
وی افزود: مانع اصلی این کار در شبکه بانکی، افزایش معوقات بانکی و قفل شدن سیستم بانکی در تسهیلات دهی بوده در حالی که بنابر ادعای بانک ها، میزان تسهیلات دهی بانک ها افزایش داشته است.
اما چه چیز باعث می شود تا بانک ها معوقات بالا داشته باشند و از طرف دیگر نقدینگی موجود به بنگاه های اقتصادی نرسد؟
در این زمینه صابر شیبانی استاد دانشگاه اقتصاد دانشگاه شریف نیز معتقد است که در اقتصاد کشور پدیده ای به نام حبس نقدینگی اتفاق افتاده است. در زمان رکود تورمی نقدینگی جذب تولید نمی شود و منحصرا در سرمایه گذاری هایی که امکان نقدشوندگی پایین تری دارند جذب می شوند. این امر فرجام نامشخصی دارد، به بهره برداری نمی رسند و در نتیجه تا چندسال آینده امکان بازگشت سرمایه نیست.
حال باید منتظر بود که با رایزنی های صورت گرفته و نیز افزایش تعاملات سیاسی به واسطه برداشته شدن تحریم ها و نیز سفر اخیر رییس جمهوری ایران به کشورهای فرانسه و ایتالیا میزان سرمایه گذاری خارجی در کشور در راستای بهبود شرایط اقتصادی افزایش یابد تا بلکه بالا رفتن میزان نقدینگی در کشور به افزایش نرخ تورم در آینده منجر نشود.
دیدگاه ها بسته هستند.