true
اقتصادتهران: به راستی بانک خوب و بد با چه شاخصهایی شناسایی میشوند.آیا بانکی که منابع قابل توجهی را در ترازنامه خود جای داده است بانک خوب شناخته میشود یا در کنار این شاخص باید شاخصهای دیگری هم مورد ارزیابی قرار گیرند.
بانکهای کشور باید دارای چه ویژگیهایی باشند تا بهعنوان یک بانک خوب ارزیابی شده و شناخته شوند. برای دستیابی به این شناخت و اوج پختگی کسبوکار بانکی ویژگیهای زیر قابل تبیین هستند:
۱- شیشه عمر بانکها اعتماد مردم است و تداوم حیات آنها تنها با استقرار کامل و بدون نقص حاکمیت شرکتی تضمین میشود. حاکمیت شرکتی به بیان ساده ایجاد تعادل منافع در بین همه ذینفعان بانک اعم از اجتماع، دولت، سهامداران، کارکنان، مشتریان (اعتباری، سپردهای و خدماتی)، مدیران، ناظران و… است.
۲- ساختار محکم سازمانی به نحوی که قائم به شخص نباشد و با تغییر مدیرعامل یا مصلحتهای انتصاباتی افراد دچار تغییرات پیاپی و زیانبار نشوند. ساختاری که با زیربنای راهبردی در خدمت رسالت، چشمانداز، ماموریت و فرآیندهای تعریفشده است.
۳- تمامی سهامداران البته نسبت به سهم خود در انتخاب هیاتمدیره نقش موثر داشته باشند و سپس هیاتمدیره در انتخاب رئیس هیاتمدیره و مدیرعامل نقش مستقل و کلیدی داشته باشند. انتخاب مدیرعامل توسط سهامداران عمده و سپس انتخاب هیاتمدیره و حتی در مواردی انتخاب رئیس هیاتمدیره توسط مدیرعامل بدعت رایجی است که در ادامه مسیر، کار بانک را مشکل کرده و از هر حرکت بلندمدت و ارزشآفرینی باز میدارد و بانک روزمره و شخصی اداره خواهد شد.
۴- بانکی با سرمایه ناکافی نمیتواند شریک و امین خوبی برای مردم باشد. به دلایل فراوان مقاومت در برابر افزایش سرمایه بانکها زیاد است و مهمترین دلیل دید کوتاهمدت و نفعطلبی فوری و بیماری تعجیل است که در حال نهادینه شدن در جامعه ایران است. نگاهی به متوسط سرمایه ۱۰ بانک اول دنیا و مقایسه آن با جمع کل سرمایه همه بانکهای خصوصی و دولتی ایران میتواند شدت این عقبماندگی را نشان دهد. بانک خوب از هماکنون خود را برای اجرای بال ۳ آماده کرده است.
۵- بهدلیل ساختار خاص ترازنامهای بانکها، ذات بانکداری با انواع ریسکها عجین شده است. بنابراین شفافیت اقلام ترازنامه در افزایش اعتماد مردم هم در خرید سهام و هم در معاملات با بانک نقش اساسی ایفا میکند. هریک از اقلام ترازنامه باید بتواند با اقلام دیگر ترازنامه چنان ارتباطی برقرار کند که باعث ایجاد تعادل و حرکت بدون سقوط سازمان شود. همانند تمامی قطعات ریز و درشت یک هواپیما که در ارتباط با هم باعث حرکت، تعادل، پرواز و جلوگیری از سقوط هواپیما میشوند.
۶- بانک خوب منتظر نمیماند تا یک قانون یا دستورالعمل یا توصیه ابلاغ شود و بعد آن را اجرا کند. بانک خوب زمینهساز و سازمانی یادگیرنده است. برای مثال از هماکنون نیروهای مرتبط خود را برای اجرای دقیق و غیرتشریفاتی استانداردهای IFRS آموزش داده و آماده کرده است.
۷- هرچند بهدلیل ماهیت بانکداری هیچ بانک فعالی نمیتواند بهطور مطلق از ریسک اعتباری به دور باشد، اما ریسک اعتباری در یک بانک خوب کاملا تحت مدیریت است. پنهانکاری مطالبات غیرجاری سمی مهلکتر از وجود خود مطالبات است. مانند بیماری که به پزشک و افراد دلسوز اطراف خود اطلاعات غلط میدهد و آنقدر فرآیند درمان خود را به تاخیر میاندازد که کار از کار میگذرد. همچنین تجمع بیش از حد مطالبات غیرجاری در حساب مشکوکالوصول بانک و ترس از تعیین تکلیف واقعی آن وضعیت بانک را وخیمتر میکند. چه بسا جسارت تصمیمگیری برای هزینه کردن مطالبات سوخت شده که از سد مطالبات مشکوکالوصول سرریز شدهاند و جبران آن با افزایش سرمایه عاقلانهترین اقدام در جهت استحکام صورتهای مالی باشد.
۸- ریسک نقدینگی یکی از دغدغههای مهم مدیران بانکها بهویژه بانکهای بزرگ است. خیلی سخت است که فردی ثروت افسانهای داشته باشد اما در داخل یک تاکسی پولی برای پرداخت کرایه تاکسی به همراه نداشته باشد! بانک خوب با استقرار سامانه بسیار هوشمند و انضباط مالی این ریسک را به نحو مطلوب اداره کرده و از تحمیل هزینههای مادی و غیرمادی برداشتهای مازاد از بانک مرکزی که حرکتی تورمزا است جلوگیری میکند.
۹- بانکهای کشور منابعمحورند. حجم زیاد سپردههای مردم در یک بانک و به عبارت فنی تجهیز منابع و افزایش سهم بازار از افتخارات بانکها است اما این حجم زیاد منابع همچون آبی در پشت یک سد هم میتواند آبادکننده و هم ویرانگر باشد. سهم بازار زمانی شاخص برتری یک بانک است که در کنار شاخص بازده داراییها و بازده سرمایه قرار گیرد. بانک خوب منابع و مصارف را با بازدهی بالای داراییها و سرمایه، محور خود قرار میدهد.
۱۰- بهدلیل بانکمحور بودن اقتصاد کشور تقاضای وام و تسهیلات بهویژه وامهای بدون بهره چند برابر امکانات بانکها است و در عمل متقاضیان واقعی برای دریافت وام و رفع مشکل خود با موانع زیادی مواجه هستند و در سالهای اخیر نیز ترس و وحشت از تصمیمگیری مزید برعلت شده است. بهقول یکی از طنزپردازان، بانکها زمانی به یک نفر وام میدهند که او ثابت کند از تمکن لازم برخوردار است و نیازی به آن وام ندارد! بانک خوب همانطور که برای تجهیز منابع بازاریابی میکند بهتر از آن برای تخصیص این منابع منت متقاضیان واقعی را میکشد.
۱۱- امروزه اگر فردی برای تسهیلات به بانکی مراجعه کند اینکه چه وثیقهای میتواند ارائه دهد جزو اولین سوالات است و البته بزرگترین دغدغه متقاضی تسهیلات که چه بسا با همین مانع، متقاضی نتواند مشکل تامین مالی خود را حل کند. در بانک خوب اینکه متقاضی چه وثیقهای دارد آخرین پرسشی است که مطرح میشود. زیرا بانک خوب از اقدام خود در مسیر توسعه اقتصادی کشور و منافع خود آگاهی کامل دارد.
۱۲- تصور اینکه بانکی در یک محیط اقتصادی عقبافتاده بتواند توسعه یابد و رشد کند دور از ذهن است. بانک و اجتماع در توسعه اجتماعی و اقتصادی نقش مکمل هم را ایفا میکنند. اگر بانک سپرده مردم را گرفته و در جهت مخالف توسعه کشور آنرا وام دهد وارد دور باطلی از عقبماندگی شده است. رمز و راز موفقیت یک بانک جذب سپردههای سایر بانکها نیست بلکه در یک معادله ساده خلاصه میشود: درآمد مساوی است با مصرف به اضافه پسانداز. پیام ساده این معادله این است که بانک محترم! اگر میخواهی پساندازهای مردم نزد تو بیشتر شود برای آنان درآمد ایجاد کن.
۱۳- بانک خوب بانکی برای همه زمانها، همه مکانها و همه نوع محصول مالی است.
۱۴- استقرار نظام کنترلهای داخلی کارآمد به نحوی که سلامت بانک را تضمین کند و از طرف دیگر قدرت تصمیمگیری و شجاعت انجام وظیفه را از مدیران و کارکنان نگیرد.
۱۵- بانک خوب به شهرت و اعتبار و برند خود بسیار حساس است.
۱۶- بانکداری و رقابت از هم جدانشدنی هستند اما بانک خوب به هر قیمتی حاضر به رقابت و تضعیف رقبا نیست. در بین انواع آمیختههای بازاریابی و ابزارهای رقابتی، رقابت قیمتی که افزایش خودکشی مانند نرخ سودها است را در پایینترین سطح انتخاب و در چارچوب مقررات بانک مرکزی قرار میدهد.
۱۷- اگر شعار حق با مشتری را بپذیریم ناگزیر باید به مهمترین مشتریان یک بانک که کارکنان آن هستند توجه خاص شود. نمیتوان توقع داشت که کارکنان ناراضی، مشتریان راضی و وفاداری را برای بانک جذب کنند. استقرار نظام کارآمد توسعه سرمایههای انسانی، استعدادیابی، جبران خدمت و آموزش مستمر و کاربردی میتواند مسیر تعالی را به روی سازمان بانک بگشاید.
۱۸- دریافت تسهیلات در بانک خوب آنقدر روان و تعریف شده است که نیازی به قبول تسهیلات سفارشی، تحمیلی و بر اساس مقاصد خاص نیست.
۱۹- قویترین و به روزترین نظام اعتبارسنجی، بانک خوب را از ورود سمهای مهلک و ویروسهای کشنده نجات میدهد.
۲۰- بانک خوب به قوانین و مقررات کشور احترام میگذارد و همانطور که وکیل و امین خوبی برای مشتریان خود است به پیمانهایی که با رقبای خود میبندد نیز پایدار میماند.
۲۱- در بانک خوب مالکیت از مدیریت جدا است اما توجه خاصی به تئوری نمایندگی میشود و طرفین به رعایت حقوق هم متعهد هستند.
۲۲- بانک خوب ضمن پایبندی کامل به قوانین کشور، خود را عضوی از بانکداری مدرن بینالمللی میداند و همواره در تلاش برای کسب رتبه بالاتر در ارزیابیهای بینالمللی است.
۲۳- زمانی که یک بانک نتواند منابع فکری را جذب کند هرگونه جذب منابع پولی خسارتبار خواهد بود. بانک خوب با استقرار نظام پیشنهادها و خلق محصولات جدید، متناسب با نیازهای روز حرفهایترین رقابت را عملیاتی میکند.
۲۴- بانک خوب از ایفای مسوولیتهای اجتماعی خارج از فضای شعاری و تبلیغاتی غافل نیست و مهمترین مسوولیتهای اجتماعی تربیت نیروهای کارآمد، توسعه اقتصادی کشور، تقویت تولید و کاهش نرخ بیکاری و تورم، ترویج و آموزش دولت و تجارت الکترونیک، رفع مشکلات مالی نظیر درمان و تحصیل و ازدواج را میتوان نام برد.
۲۵- بانک خوب در تست استرس بانک مرکزی موفق میشود.
۲۶- خلق سود در جهت ثروتآفرینی مستمر و مبتنی بر فعالیتهای عملیاتی و متناسب با گردش وجوه نقد و واقعی است.
محمد ربیعزاده؛ کارشناس بانکی
true
true
https://tehraneconomy.ir/?p=64754
false
true