واقعیت های اقتصادی در قفس بازار

این که انگشت اشاره مدام به افراد باشد و افراد واقعیت را در چارچوبی به نام بازار ببینند و نتوانند فراتر از بازار فکر کنند، امری است که مطلوب نهادهای قدرت می باشد و اندیشه ی نئوکلاسیک در همین راستا قدم برداشته است.

این که انگشت اشاره مدام به افراد باشد و افراد واقعیت را در چارچوبی به نام بازار ببینند و نتوانند فراتر از بازار فکر کنند، امری است که مطلوب نهادهای قدرت می باشد و اندیشه ی نئوکلاسیک در همین راستا قدم برداشته است.

هیچ وقت اقتصاد نئوکلاسیک به این امر نمی پردازد که حاکمیت بازار با کیست، اندیشه های نئوکلاسیکی فراتر از بازار پرواز نمی کند و عیب بزرگ نیز همین است که سبب میشود نهاد های قدرت در دایره ای امن به فعالیت خود ادامه دهند.

علی دینی کارشناس اقتصادی نیز در این زمینه معتقد است که حرکت اقتصاد نئوکلاسیک از فرد به بازار است و همواره اندیشه های نئوکلاسیکی افراد را به جایگاهی که در بازار دارند، قانع می کند چرا که این باور را ایجاد کرده اند که بازار همواره مطلوب است و اگر فقیر هستی مقصرش خودت هستی چرا که اصل بر این است که بازار خوب و رقابتی است و این در حالی است که گاهی ممکن است، بازار عادلانه عمل نکند و زمینه فرصت برابر به همه ندهد و یا اینکه اجازه ندهد فرد، هر راهی که برای خلق ثروت دوست دارد طی کند و یا به صورت مستقل طی کند.

در این شرایط باید هدف گذاری مکاتب، بااتر از مفهومی به نام بازار باشد، که اندیشه های نئوکلاسیکی این امکان را فراهم نمی سازد.

برای مثال علت چیست که در کتب اقتصاد کلان سخنی از این نمی شود که چرا باید دلار جزء ذخایر ارزی کشورها شود و تاکید، بیشتر بر نرخ ارز شناور و ثابت و مدیریت شده و … باشد؟

از آنجا که نهاد قدرت مطلوبیتش در این نیست که نقد به او وارد شود، اندیشه های مخالف میل خود را از کتب دانشگاهی به نوعی کم رنگ کرد و اندیشه هایی که با منافع او شاخ در شاخ نمیشود را وارد عرصه ی کتاب های دانشگاهی کرد.

اندیشه های نئوکلاسیکی از آن جهت مورد مطلوب کشورهایی مانند آمریکا و فرانسه است که با منافع نهاد های قدرت شاخ درشاخ نشده و واقعیت های اقتصادی را در قفس بازار زندانی کرده است و لذا نهاد های قدرت خیالشان راحت است که کارشناسان طوری فکر نمی کنند که انگشت اشاره را به سمت حاکمان بازار ببرند چرا که این گونه تربیت شده اند که حاکمیت بازار همواره با مردم است.

 علی دینی- کارشناس اقتصادی