هفته دولت فرصتي دوباره براي بازنگري در سياست‌هاي اقتصادي کشور

اقتصادتهران: هشتم شهريور ماه مصادف با شهادت مظلومانه دو شخصيت فداکار انقلاب، محمد علي رجايي و محمد جواد باهنر است که به عنوان هفته دولت نامگذاري شده است. هفته دولت فرصتي است مغتنم براي دولت تا گزارش‌هاي مستند و ملموسي را با توجه به دستاورد و برنامه‌هاي يک ساله  و در دست اقدام خود  براي اذهان عمومي ارايه کند.

هفته دولت، فرصتي است تا همگان اندکي بر کارنامه يک سال گذشته دولت تامل کنند و به آن چه در کلام دولتمردان مي‌آيد، به دقت بنگرند و منصفانه به نقد فراز و فرودهاي طي شده بپردازند. از طرفي زماني مناسب براي ارج نهادن آحاد جامعه به خدمات صادقانه مسوولان متعهد، تلاش گران و زحمت کشان نظام جمهورى اسلامى است.

در سال جاري ضمن درک اهميت و جايگاه رفيع دولت، شاهد برگزاري سي و نهمين سالگرد هفته دولت (بعد از شهريور 1360) هستيم. بنظر مي رسد هفته دولت پيش رو از برخي جنبه‌ها نسبت به سال‌هاي گذشته متفاوت تر است که در ادامه به برخي از اين تفاوت‌ها باختصار اشاره مي‌شود تا تصوير واقعي تري از اين هفته در ذهن و خاطره جمعي امان شکل گيرد.

امسال آخرين فرصت دولت دوازدهم براي ارائه گزارش دولتمردان در خصوص دستاوردها و احتمالاً دلايل ناکامي ها طي يکسال گذشته است. سالي که بر اثر تحريم‌هاي يک جانبه آمريکا و متحدانش، مشکلات عديده اي در مسير توسعه و آباداني کشورمان ايجاد شده و شرايط را براي سياستگذاري صحيح و برنامه ريزي دشوار کرده است. اين درحالي است که شيوع ويروس کرونا نيز شرايط را براي ايجاد يک حکمراني مطلوب در تمامي کشورها پيچيده تر کرده است.

بديهي است هر جا صحبت از شرايط پيچيده و عدم قطعيت‌ها به ميان مي‌آيد، معمولاً بسياري از اولويت‌هاي جاري تغيير و بسياري از برنامه ها عملياتي پياده سازي نمي‌شوند. براي مثال: دولت يازدهم و دوازدهم قرار بود رشد اقتصادي منفي دولت گذشته را  تبديل به رشد مثبت کند؛ هرچند اين اتفاق براي چند سال رقم خورد ولي امسال در حالي هفته دولت را جشن مي‌گيريم که رشد اقتصادي 6.8- (البته با محاسبه نفت) در پايان سال 91 تبديل به رشد اقتصادي 7.6- (البته با محاسبه نفت) شده است.

همچنين مرزهاي صادراتي کشور نيز پس از شيوع کرونا و کنترل نه چندان مناسب آن در ايران، براي مدتي مسدود شد تا جايي که کماکان برخي از کشورها مرزهاي خود با ايران را بازگشايي نکرده‌اند. اين موضوع تا حدي بسياري صادرات کشور را تحت تاثير قرار داد تا جاي که با وجود بالا بودن نرخ دلار و ترغيب صادرکنندگان براي صادرات کالا و محصولات به بازارهاي جهاني، هنوز شرايط براي رسيدن به يک  تراز تجاري، مطلوب نشده است.

علاوه بر اين، برخورداري از حجم و سرعت رشد نقدينگي طي سال‌هاي اخير در کنار فقدان سياست‌هاي لازم براي مهار آن، باعث شد نرخ دلار افزايش بي سابقه و غير قابل تصوري يابد و از آنجاکه اراده سيستماتيکي نيز براي مقابله و نظارت گسترده بر بازار ارز وجود نداشت، تمامي قيمت ها در سايه اين آشفتگي حاکم بر بازار، روند صعودي به خود گرفت.

به نظر مي‌رسد بسياري از وعده هاي پيشين دولت، امسال به دلايل عديده فرصت طرح و راه اندازي نخواهند يافت و يا دولتمردان به هنگام طرح و گفتگوبا تسامح از روي آنها عبور خواهند کرد و يا احتمالاً مسببان و مقصران عملياتي نشدن آنها را به گردن روزگار نامراد خواهد افتاد.

شواهد حاکي از آن است که غالب اقدامات انجام گرفته توسط دولتمردان عزيزمان بيشتر مصروف خنثي سازي مشکلات بيروني(و البته واجب) شده است و لذا کمتر به فکر فرصت سازي وتقويت نگاه درونزا (بهره گيري ازامکانات ذاتي کشور) بوده‌اند، اميدوارم هنوز هم دير نشده باشد؛ هفته دولت مي تواند فرصت دوباره‌اي باشد براي بازنگري در سياست‌هاي کلان کشور در فرصت باقي مانده از دولت دوازدهم به منظور تقويت نگاه درونزا به مقوله اقتصاد بدون نفت، همان چيزي که رهبر معظم انقلاب مکرر از آن ياد کرده‌اند. هفته دولت بر همه دولتمردان مبارک باد.

مهدي رضايي؛ مديرعامل بانک انصار