روایت وزارت راه از وضعیت مسکن در ۱۰ سال گذشته

اقتصادتهران: وزارت راه و شهرسازی درباره عوامل گرانی مسکن در یک دهه گذشته و سیاست های دولت سیزدهم در بخش ساخت و اجاره مسکن، توضیحاتی ارائه کرد.

به گزارش اقتصادتهران، در گزارش وزارت راه و شهرسازی آمده است: دولت سیزدهم همزمان با اجرای طرح نهضت ملی مسکن ساماندهی بازار اجاره را در دستور کار قرار داده است. به طور کلی بر اساس تحلیل‌های معاونت مسکن و ساختمان، بخش مسکن از جمله زیربخش‌های اقتصاد کلان است، تابع تغییر و تحولات اقتصادی کشور بوده و مجزا از کل اقتصاد قابل بررسی و مطالعه نیست بدیهی است که در شرایط بروز تورم دو رقمی تمامی زیربخش‌های اقتصاد کشور تحت تاثیر قرار گرفته و نمی‌توان انتظار کاهش یا ثبات قیمت در یک بخش از اقتصاد را داشت.

با توجه به اینکه اجاره‌بهای مسکن هزینه فرصت و بازدهی سرمایه انباشت در مسکن و به عبارتی یک نوع خدمت در مجموعه اقتصاد کلان محسوب می شود، بنابراین بدیهی است که همگام با سایر خدمات عرضه شده در مجموعه اقتصاد و در شرایط تورمی، بازار اجاره مسکن نیز با افزایش قیمت مواجه شود. به علاوه اجاره‌بهای دریافتی نسبتی از قیمت ملک مورد اجاره است و اثر افزایش قیمت مسکن به عنوان یک دارایی بر روی اجاره‌بها با وقفه ظاهر خواهد شد.

بر همین اساس و به طورکلی مهمترین عوامل موثر بر اجاره‌بهای مسکن شامل نقدینگی و تورم عمومی، قدرت خرید خانوار، کشش‌پذیری اجاره‌بها، تاثیر عوامل روانی و انتظارات بر بازار اجاره، ساختار جمعیتی، کاهش قدرت مالکیت خانوارهای جوان، کمبود واحدهای مسکونی اجاره‌ای متناسب با تمکن مالی دهک‌های متوسط و پایین جامعه، افزایش مهاجرت و در پی آن افزایش میزان تقاضا برای مسکن اجاره‌ای، و نرخ سود سپرده‌های بانکی و تاثیرگذاری نرخ سود بر ترکیب میزان رهن و اجاره مسکن است.

دولت سیزدهم به منظور اصلاح سیاست‌های اقتصادی نادرست گذشته برنامه تولید انبوه مسکن را در برنامه قرار داد و از آغاز به کار دولت از شهریور ۱۴۰۰ تاکنون طرح نهضت ملی مسکن کلید خورد. این سیاست در واقع راهکاری است تا بخشی از تقاضای انباشته مسکن را پاسخ بدهد. بر همین اساس و بنا بر آمار ارایه شده توسط معاونت مسکن و ساختمان در طرح نهضت ملی مسکن بیش از ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر ثبت‌نام کرده‌اند که حاکی از تقاضای انباشته خانوارهای ایرانی به مسکن مناسب است.

وضعیت مسکن در ۱۰ سال گذشته

معاونت مسکن و ساختمان در جدولی  قیمت خرید و فروش هر مترمربع واحد مسکونی در شهر تهران را برای سال ۱۳۹۰  معادل ۲ میلیون و ۴۱ هزار تومان گزارش کرد که در این سال رشد قیمت مسکن ۱۷.۶ درصد، تورم ۲۲ درصد، قیمت سکه بیش از ۵۸۸  هزار تومان شاخص کل بورس۲۵ هزار و  ۹۰۶ و رشد شاخص بورس۱۱.۲ درصد گزارش شد.

در همین سال قیمت ارز بیش از یکهزار و ۲۰۰ تومان بوده و رشد اجاره بها ۱۵ درصد ثبت شده است. در سال ۹۲ و با آغاز به کار دولت یازدهم قیمت خرید و فروش هر مترمربع واحد مسکونی به ۳ میلیون و ۹۵۴ هزار تومان رسید و رشد قیمت مسکن در آن سال ۳۳.۴ گزارش شد این در حالی بود که قیمت سکه به بیش از یک میلیون تومان رسید و قیمت ارز نیز از مرز ۳ هزار و ۱۸۳تومان عبور کرد. در این سال میانگین قیمت هر مترمربع واحد اجاره‌ای به ۱۸ هزار و ۵۹۲ تومان رسید و رشد اجاره بها ۲۰ درصد ثبت شد. در سال ۹۴ میانگین قیمت خرید و فروش یک مترمربع واحد مسکونی در شهر تهران ۴میلیون و ۱۷۶ هزار تومان و قیمت اجاره هر مترمربع واحد مسکونی ۱۸ هزار و ۵۹۲ تومان و معادل سال ۹۳ و معادل صفر درصد افزایش ثبت شد.

طی سال‌های ۹۴ تا ۹۶ میانگین قیمت خرید و فروش هر مترمربع واحد مسکونی میانگین بین ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان تا ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان خرید و فروش شد.

در ۱۰ سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ در سال ۱۳۹۴ افزایش قیمتی در بخش مسکن رخ نداد و حتی این رقم به میزان ۸دهم درصد کاهش یافت. در همین سال قیمت سکه نیز ۳ و ۳ دهم درصد کاهش یافت و میانگین قیمت هر مترمربع بهای اجاره در شهر تهران ۲۲ هزار و ۹۹۱ تومان شد. به نظر می‌رسد در این سال‌ها (۹۴ تا ۹۶) با ثبات نسبی قیمت مسکن، سرمایه‌ها از بازار سکه به سمت مسکن هدایت شد.

در سال ۱۳۹۷ به یکباره قیمت خرید و فروش یک مترمربع واحد مسکونی جهشی غیرمنتظره و افزایشی داشت به طوریکه میانگین قیمت هر مترمربع  خرید و فروش واحد مسکونی در شهر تهران به ۸ میلیون و ۲۴۲ هزار تومان افزایش یافت و افزایش قیمت مسکن به حدود ۷۱ درصد رسید. به دنبال این افزایش قیمت خرید و فروش واحدهای مسکونی قیمت اجاره‌بها نیز میانگین به متری ۳۶ هزار و ۴۴۵ تومان رسید. طی سال های ۹۸ تا کنون نیز قیمت خرید و فروش واحدهای  مسکونی،  اجاره بها، قیمت سکه افزایش یافته است.

در سال ۱۳۹۸ میانگین قیمت خرید و فروش هرمترمربع واحد مسکونی به ۱۳ میلیون و ۳۳۰ هزار تومان با رشد ۶۱.۷ درصدی نسبت به سال ۱۳۹۷ رسید. قیمت اجاره بها نیز برای هرمترمربع واحد مسکونی در شهر تهران بارشد ۳۰ درصدی به ۴۷ هزار و ۲۰۰ تومان افزایش یافت. در سال ۱۳۹۹ میانگین رقم خرید و فروش هر مترمربع واحد مسکونی با رشد ۸۰.۳ درصدی به ۲۴ میلیون و ۲۹ هزار تومان و قیمت  اجاره بهای هرمترمربع واحدمسکونی در شهر تهران با ۳۳ درصد رشد به ۶۲ هزار و ۹۰۰ تومان رسید. در سال ۱۴۰۰ باز هم این رقم افزایشی بوده است و با افزایش ۱۰ میلیون تومانی، قیمت خرید و فروش هر مترمربع واحد مسکونی در شهر تهران با رشد ۴۲.۶ درصدی به ۳۴ میلیون و ۲۶۳ هزار تومان افزایش یافت و قیمت اجاره‌بهای هر مترمربع واحد مسکونی با رشد ۳۵ درصدی و تورم حدود ۴۰ درصدی به متری ۸۴ هزار و ۸۰۰ تومان رسید.

بر اساس آمار بانک مرکزی میانگین قیمت خرید و فروش هر مترمربع واحد مسکونی در خرداد امسال ۳۹ میلیون و ۴۱۴ هزار و ۵۰۰ تومان بود و اجاره بها نیز در شهر تهران نسبت به اردبیهشت ۲.۷ درصد افزایش را تجربه کرده است.