اقتصادتهران: سال ۹۷ به تدبیر مقام معظم رهبری، سال حمایت از کالای ایرانی نامگذاری شده است. اهمیت این موضوع بگونه ای است که اگر کالای ایرانی حمایت شود چرخ تولید به حرکت درآمده و شتاب گیری آن شرایط را برای ایجاد مشاغل جدید فراهم می کند و در نتیجه نرخ بیکاری کاهش می یابد.
حمایت از کالای ایرانی باعث جلوگیری از انتقال سرمایه ها به خارج از کشور و جذب سرمایه های خارجی به دلیل صرفه اقتصادی برای سرمایه گذاران و مقابله با تحریم های ناعادلانه و نابخردانه اقتصادی کشورهای سلطه گر می شود.
زمانی که کشور خود اتکاء و متکی به تولیدات درونزای خود باشد، مسلماً قدرت چانه زنی آن نیز در معادلات و معاملات بین المللی افزایش می یابد.
حمایت از تولید داخل یعنی کاهش صادرات موادخام و بسترسازی ایجاد و افزایش ارزش افزوده روی مواد خام در کشور، حمایت از تولید داخل یعنی افزایش اعتماد به نفس و تقویت باورهای فرهنگی و اجتماعی و کاهش آثار تحریم های جهانی در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، روحی و روانی جامعه؛ حمایت از تولید داخل یعنی تلاش برای بومی شدن تکنولوژی های مختلف در حوزه تولید از طریق آزمون و مهندسی معکوس.
برای تحقق شعار سال ۹۷ رعایت الزامات زیر بسیار اثرگذار خواهد بود:
بهبود کیفیت:
رفع مشکلات و ایرادات کیفی، استاندارد سازی کیفیت محصولات، تولید متناسب با نیاز واقعی مشتریان ایرانی حتی بصورت منطقه ای، تولید محصولات با دوام بیشتر و مطمئن تر، توجه بیشتر به ایمنی و بهبود بسته بندی.
توسعه تنع و بروز کردن:
تولید متناسب با استاندارد های جهانی، با سلایق و توقعات مشتریان بویژه جوانان،گسترده کردن دامنه طرح ها، رنگ ها، مدل ها و …) کاهش قیمت تمام شده، افزایش کارآیی منابع، کاهش ظرفیت های خالی، بلا استفاده و نیمه استفاده، کاهش اتلاف ها و ضایعات مواد، انرژی و ملزومات.
بهبود خدمات پس از فروش:
توجه به خدمات عام و خاص مورد نیاز مشتریان پس از فروش و تقویت کیفیت و کمیت شبکه خدمات پس از فروش، استاندارد سازی خدمات، مدیریت و کنترل مطلوب کیفیت خدمات و ایجاد نظام واقعی ارزیابی عملکرد و رتبه بندی، الگو برداری از تجارب برتر.
تبلیغات موثر و فرهنگ سازی ملی:
استفاده از روش های نوین و اثر بخش معرفی کالا، بسیج رسانه های مختلف بویژه رسانه ملی، آگاه سازی مردم از ویژگی ها و خواص برجسته کالا های داخلی، ایجاد پرستیز اجتماعی برای استفاده از کالای ایرانی، تشویق استفاده کنندگان از کالای ایرانی به شکل های مختلف از جمله تخفیف با توجه به حجم خرید و دادن تسهیلات خرید.
بهبود بازاریابی:
درک صحیح نیازهای واقعی مشتریان، استفاده از مهندسی فروش برای کالاهای صنعتی و سرمایه ای، بکارگیری روش های نوین و بروز جذب مشتریان و سفارش، تقویت نیرو های متخصص بازاریابی و بازاریاب حرفه ای، ایجاد ارتباط قوی با شبکه بازار و عمده فروش ها و خرده فروش ها، ایجاد منفعت کافی برای شبکه فروش در بازار برای فروش کالای ایرانی، قیمت گذاری مناسب و درست متناسب با انواع بازارها.
بهبود نام و نشان تجاری:
انتقال پیام مشتریان راضی و خشنود مصرف کننده کالا به جامعه، برنامه ریزی «برند»، استفاده از نام ها و نشان های متناسب با فرهنگ، هنجارها و تمایلات اجتماعی جامعه، تبلیغ موثر نام و نشان در سراسر کشور، بهره گیری از امکانات رسانه ها و مراکز اطلاع رسانی و تبلیغات، ایجاد پشتوانه بین المللی برای نام و نشان کالا از طریق صادرات و حضور در بازار های خارجی.
جلوگیری از واردات کالای قاچاق ارزان و با کیفیت پایین:
بررسی و شناسایی مبادی و مجاری ورود عمده کالای قاچاق به کشور، مشارکت هر سه قوای مجریه، قضائیه و مقننه برای برخورد با پدیده قاچاق کالا، برخورد جدی با واردکنندگان و توزیع کنندگان عمده کالا قاچاق و مصادره اموال آنان، استفاده از توان و شمّ کسب و کار واردکنندگان کالای قاچاق برای صادرات کالای ایرانی، شفاف سازی قوانین و مقررات، افزایش تعرفه کالاهای وارداتی و کاهش تعرفه واردات مواد اولیه و قطعات.
ایجاد تسهیلات خرید:
ایجاد امکان خرید کالا بصورت اقساط کوتاه، میان و بلندمدت، تامین بودجه خرید بصورت اعتباری از طرف بانک ها برای مشتریان، دادن وام های مناسب با نرخ بهره کم به خریداران کالا، دادن بخشی از حقوق و دستمزد به کارکنان به صورت غیر نقدی در قالب اجناس ایرانی.
سرمایه گذاری روی فناوری های نوین و به روز:
بهبود کیفیت، کاهش هزینه و افزایش تنوع محتاج فناوری های نو و به روز برای تامین هرچه بهتر و صحیح تر نیاز های مشتریان و افزایش قدرت و توان رقابت پذیری بنگاه ها است.
توسعه نظام های مدیریت و مدیران:
ضرورت اصلاح دیدگاه ها، نگرش و نظام فکری مدیران و دوری جستن از اندیشه ها و باور های کهنه و ناکارآمد و بها دادن جدی و واقعی به خواسته ها و توقعات مشتریان، استاندارد کردن سیستم های مدیریت بویژه مدیریت کیفیت در بنگاه های تولیدی، تفکیک مالکیت از مدیریت و توجه اساسی به مدیریت حرفه ای، پرورش مدیران جهان تراز و در سطح بین المللی برای ارتقاء توان و سطح رقابت پذیری، به کارگیری تجارب موفق ملی و بین المللی در عرصه مدیریت.
پرورش منابع انسانی متخصص:
با توجه به اینکه عوامل اصلی تولید و ایجاد ارزش افزوده، انسان و سرمایه هستند، همانگونه که نیاز به فناوری پیشرفته و به روز وجود دارد نیاز به انسان های متخصص، توسعه یافته و به روز که علاوه بر دانش آکادمیک، آموزش های حرفه ای را نیز آموخته اند و علاوه بر دانش در ابعاد نگرشی، فکری، انگیزشی و رفتاری در مدار بالندگی و توسعه یافتگی قرار گرفته اند، یک ضرورت است. لذا قائل شدن نقش اصلی برای انسان و سرمایه ای دانستن آن برای سرمایه گذاری یک ضرورت است.
بهبود طراحی و فرمولاسیون:
برای تولید بهتر از نظر کیفیت و بسته بندی و همچنین قیمت مناسب، بی تردید باید به فعالیت و مرحله طراحی و فرموله کردن محصول توجه ویژه ای نمود. انطباق هرچه بهتر و بیشتر با نیاز های مشتریان، بهبود و ارتقاء کیفیت و استفاده هرچه بهتر از منابع بویژه مواد اولیه، نیازمند طراحی بهتر، قوی تر و پیشرفته تر، استفاده از فناوری های نوین طراحی و بکارگیری افراد متخصص حرفه ای است.
بهبود و مهندسی مجدد فرآیندها:
تحول و دگرگونی در فرآیندهای اصلی، پشتیبان و مدیریتی اغلب بنگاه های تولیدی یک ضرورت است. مهندسی مجدد فرآیندهای شرکت های تولیدی موجبات تحول و قرار گرفتن شرکت ها در مسیر و راهی بهتر، با عملکردی بهره ورانه تر و حرکت در مسیر تعالی خواهد شد. حفظ فرآیند های مرده و ناکارآمد، که شرکت ها را زمین گیر کرده و در تله بهره وری پایین دچار کرده است، جز نابودی و از بین رفتن، نتیجه ای ندارد و نمی تواند منجر به تولید کالا های با کیفیت بالاتر و مشتری پسندتر شود.
جذب سرمایه گذار خارجی:
جذب سرمایه گذاران خارجی باعث چندین نتیجه مثبت و خوب خواهد شد. اول اینکه کمبود سرمایه برای توسعه را جبران می کند، دوم اینکه دانش فنی و مدیریتی و فناوری روز را وارد بنگاه های اقتصادی کشور خواهد کرد، سوم اینکه فضا و شرایط ورود بنگاه های ایرانی به بازار های خارجی را فراهم می کند.
ایجاد تسهیلات مالی برای تولید کنندگان:
تولیدکننده ایرانی بویژه شرکت های کوچک و متوسط مشکلات کمبود نقدینگی دارند لذا برای توسعه و بهبود خود نیازمند حمایت مالی هستند بویژه اگر قرار بر فروش کالا با تسهیلات میان مدت و بلندمدت باشد. لذا ایجاد شرایط و فضای مناسب برای دسترسی بهتر و راحت تر بنگاه ها به منابع مالی مورد نیاز و تقویت توان مالی و اقتصادی آنان برای افزایش قدرت و توان تولید و فروش، ضروری است البته با شرط اینکه برای تخصیص منابع مالی، نظام صحیح و علمی برقرار شود.
بهبود و اصلاح قوانین و مقررات کهنه، ناکارامد و ضد بهره وری:
وجود قوانین و مقررات دست و پا گیر که عمر آنها سر آمده و حاصل عقل و خرد دیروز و متناسب با شرایط زمانی و مکانی دیگری بوده اند، موجبات بروز مسائل و مشکلات اساسی برای بنگاه های اقتصادی شده که ناگزیر بخشی از توان و انرژی آنان را می بلعد و موجبات دل سردی و بی انگیزگی آن ها را فراهم می کند. شناسایی و حذف و اصلاح اینگونه قوانین و مقررات و محدود کردن تعدد و تنوع و به روز کردن آنها یک الزام است.
– الگو برداری از تجارب موفق در دنیا:
همواره باید از تجارب سایرین درس گرفت و از آنها نهایت بهره را برد. تجارب کشور هایی مانند هند، چین و ژاپن در ایجاد فضا و اتمسفر مناسب در سطح ملی برای حمایت از تولیدات داخلی جهت تقویت و رونق اقتصادی کشور قابل استفاده است؛اگرچه این سیاست و رویکرد در بسیاری از کشور های دنیا با شدت و ضعف متفاوت و به صورت مستقیم و غیر مستقیم به کار گرفته شده است. باید درس آموخته های این تجارب را برای کشورمان به نحو احسن به کار گیریم.
کلام آخر:
برای تحقق شعار سال، هم افزایی تمامی دستگاههای اجرایی و بویژه دستگاه های فرهنگی و رسانه ها و نیز آحاد مردم ضروری است.
الگو شدن رفتار مسئولان و مدیران کشور در زمینه استفاده از محصولات ساخت داخل، تامین منابع کافی از طرف دولت، تخصیص منابع مالی بانک ها و موسسات به بنگاه های تولیدی در چارچوب سیاست گذاری و اجرای برنامه های صحیح توسط بانک مرکزی، تعهد و التزام عملی صاحبان کسب و کار و مدیران بنگاه های اقتصادی به انجام اصلاحات و دگرگونی ها با توجه به حمایت های جامعه و دولت از تولید داخلی، ایجاد نظام و ساز و کار کنترل، ارزیابی و بازخور، اصلاح قوانین و مقررات متناسب با حمایت از کالاهای ایرانی، در مجموعه قوای سه گانه،هم راستایی و هم هدفی رسانه های مختلف برای حمایت واقعی و فرهنگ سازی در راستای استفاده از کالاهای ساخت داخل و نیز برند سازی کالاهای ایرانی و همچنین ایجاد ساز و کار و ساختار مناسب برای تشویق رفتار های مناسب و الگو از نکات مهمی است که باید در راستای حمایت از تولید و کالای ایرانی بطور جد مورد توجه قرار گیرد.
منصور معظمی؛ معاون وزیر و رئیس هیئت عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو)