بررسی تبعات کاهش نرخ سود بانکی

اقتصادتهران: در حالی که قرار است از فردا (۱۶ اردیبهشت) نرخ جدید سود بانکی مصوب شورای پول و اعتبار در سیستم بانکی به اجرا در آید که اظهارنظرها نسبت به این تصمیم گیری تا کنون ادامه دارد. از حمایت‌های دولتی مبنی بر این که به واسطه کاهش نرخ تورم،‌ ضرورت کاهش این نرخ نیز احساس می‌شد اگر بگذریم، به نظر می‌رسد اقبال عمومی درباره کاهش نرخ سود بانکی حتی در میان بانکداران نیز وجود نداشته و آن‌ها تنها به صورت مصلحت آمیز و شاید هم اجبار به دفاع از این اقدام می‌پردازند. به عقیده مدیرعامل یک بانک خصوصی، اگر این کاهش نرخ صورت گرفته، کاش حداقل دست بانک‌ها برای تعیین نرخ سود روز شمار باز گذاشته می‌شد.

در این که نرخ سود بانکی بالا نوعی آفت برای سیستم اقتصادی هر کشور محسوب می‌شود شکی نیست اما نکته مهم‌تر آن که منابع بانک‌ها به واسطه کاهش نرخ سود باید به سمتی برود که به رونق تولید منجر شود زیرا در غیر اینصورت کاهش نرخ سود نفعی برای تولید کننده ندارد.

این در حالی است که هم اکنون تمام نگاه‌ها به سمت این است که آیا منابع ارزانقیمت در اختیار آن‌ها قرار خواهد گرفت یا نه؟ به بیان دیگر، تصور بر این است که با کاهش نرخ سود سپرده‌گذاری و به تبع آن نرخ سود تسهیلات بانکی، اگر تولید کننده یا صنعتگری بخواهد از بانک وام بگیرد، کاهش نرخ سود، نوعی رانت برای دریافت تسهیلات نباشد و به راحتی بتواند تسهیلات ارزان قیمت‌تری دریافت کند. این در حالی است که به عقیده گروه دیگری از کارشناسان اقتصادی، کاهش دو درصدی نرخ سود بانکی آنقدر زیاد نیست که تمام انتظارات را برآورده کند.

نظارت دولت بر مصرف منابع بسیار مهم است

در این خصوص، داریوش قنبری، استاد دانشگاه و نماینده دو دوره مردم در مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرنگار ما ضمن بیان این مطلب، گفت: مهم‌ترین مساله‌ای که در این خصوص حائز اهمیت ویژه‌ای است، روند نظارت دولت بر چگونگی مصرف منابع است به طوری که با کاهش نرخ سود بانکی، امکان برخورداری و دسترسی بیش‌تری به منابع بانکی وجود دارد و از این رو، نظارت دولت بر مصرف منابع بسیار مهم است.

در صورتی که نظارت کافی بر مصرف و دریافت تسهیلات بانکی وجود نداشته باشد امکان سواستفاده از آن وجود داشته و دسترسی به منابع ارزانقیمت نفعی برای تولید کننده نخواهد داشت.

این استاد دانشگاه با تاکید بر برنامه ریزی اصولی برای نظارت بر مصرف منابع، تصریح کرد: تجربه سالیان گذشته ثابت کرده که اگر نظارت دقیقی بر مصرف منابع بانک نباشد، نقدینگی سرگردان با کاهش نرخ سود بانکی به سوی واسطه گری هدایت می‌شود ضمن آن که با بکارگیری سیاست‌های اصولی می‌توان از نقدینگی‌های سرگردان برای بخش تولید بهره گرفت و به بیان دیگر سایر بازارهایی که در حال رکود است را به حرکت واداشت.

نماینده دور هفتم و هشتم مجلس با بیان آن که در شرایطی که دولت موفق به کنترل نرخ تورم شده است، کاهش نرخ سود بانکی اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسید، گفت: به طور حتم، مسکن یکی از بخش‌هایی است که برای مردم مفید بوده و ممکن است به واسطه کاهش نرخ سود بانکی، سرمایه‌ها به سمت این بخش حرکت کند با توجه به آن که بازار مسکن نیز در حال رکود به سر می‌برد.

وی افزود: اما این در حالی است که رفتن نقدینگی سرگردان به سمت زمین بازی، دارای ایرادات بیشماری برای سیستم اقتصادی محسوب می‌شود و به همین دلیل نظارت و کنترل دولت بر نحوه مصرف منابع در مقوله کاهش نرخ سود بانکی دارای اولویت والایی است.

قنبری یادآور شد: با کاهش نرخ سود بانکی، زمینه رانت خواری بر مصرف منابع بانکی بیش‌تر احساس می‌شود و به همین دلیل دولت باید در این زمینه سفت و سخت گیری‌هایی بر سیستم بانکی اعمال کند.

کاهش سود بانکی بر بازار طلا تاثیری ندارد

در همین رابطه، رئیس اتحادیه کشوری طلا و جواهر گفت: مصوبه کاهش دو درصدی نرخ سود سپرده‌های بانکی تاثیری بر بازارهای سکه و طلا نداشته است.

محمد کشتی آرای با اشاره به گذشته یک هفته از انتشار اخبار نرخ های جدید سود بانکی مصوبه شورای پول و اعتبار گفت: اخبار کاهش نرخ‌های سود بانکی تاکنون هیچ تاثیری بر بازار سکه و طلا نداشته است.

رئیس اتحادیه کشوری طلا و جواهر، دلیل عدم تاثیری گذاری نرخ‌های جدید بر بازارهای موازی سکه و ارز را میزان اندک کاهش نرخ‌های سود اعلام کرد و افزود: حتی اعلام خبر کاهش نرخ‌های سود هم باید بر بازار سکه و طلا تاثیر می گذاشت اما چنین اتفاقی نیفتاد.

وی با اشاره به اجرای مصوبه از فردا چهارشنبه اظهارداشت: به نظر نمی رسد اجرایی شدن مصوبه کاهش دو درصدی نرخ سود سپرده ها هم تاثیری بر این بازارها داشته باشد و باعث خروج سپرده ها از بانک‌ها شود.

کشتی آرای با بیان اینکه نرخ سود سپرده ۲۰ درصدی اعلام شده از سوی بانک مرکزی از نرخ تورم بالاتر است و به همین دلیل هنوز سپرده گذاران برای سپرده گذاری در بانک‌ها راغب هستند، به مهر تصریح کرد: سپرده گذاری در بانک‌ها سودده است ضمن آن که در حال حاضر به دلیل عدم نوسانات در بازار طلا چه در داخل و چه در خارج از کشور این بازار برای سرمایه گذران جذاب نیست.

رئیس اتحادیه کشوری طلا و جواهر از کاهش سرمایه گذاری ها در بازار سکه به دلیل کاهش سوددهی خبرداد و افزود: نوسانات بازارهای طلا و سکه به شدت کاهش یافته است.

کشتی آرای با اشاره به اینکه پول‌ها همواره به سمت بازارهای سودده حرکت می کنند، بیان کرد: به دلیل این‌که سوددهی در بازار طلا کاهش یافته است، پول‌ها کم‌تر به سمت این بازار هدایت می‌شوند.