بازگشت تحریمهای سازمان ملل پایان بازی نیست؛ بلکه آغاز فصل جدیدی از دیپلماسیِ مبتکرانه و تابآوری اقتصادی است.
به گزارش اقتصادتهران، در پی بحثهای اخیر پیرامون فعالسازی سازوکار «اسنپبک» از سوی سه کشور اروپایی حسین آبشاهی، حقوقدان و مسئول قرارگاه اجرایی بیانیه گام دوم انقلاب به مبانی حقوق بینالملل و تجربه ایران در مواجهه با تحریمها، تصویری جامع از سناریوهای پیشرو، «ابهامات حقوقی اقدام اروپاییها» و «جعبهابزار پاسخ ایران» در سه لایهی حقوقی، اقتصادی و میدانی پرداخت.
نقاط ضعف و قوت اسنپبک از منظر حقوق بینالملل
آبشاهی درباره سازوکار اسنپبک و نقاط ضعف و قوت آن گفت: سازوکار اسنپبک در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ طراحی شده، اما برای جلوگیری از سوءاستفادههای سیاسی، باید چند پیششرط رعایت شود. نخست، طرف فعالکننده باید نشان دهد که تلاشهای دیپلماتیک برای حل اختلافات را انجام داده و اسنپبک آخرین گزینه است. دوم، کشوری که خود تعهدات را نقض کرده، از نظر حقوقی نمیتواند بهطور کامل از این سازوکار بهرهبرداری کند. اگر این اقدام سیاسی باشد و به جای احیای توافق، هدف مجازات قرار گیرد، محل ایراد است.
اهداف سیاسی و راهبردی فعالسازی اسنپبک
آبشاهی افزود: آمریکا و کشورهای اروپایی پس از سالها فشار و تحریم، با هدفهای سیاسی خاصی حرکت کردهاند. هدف اصلی آنها مدیریت افکار عمومی داخلی و نمایش اقتدار در برابر برنامه هستهای ایران است. علاوه بر این، آنها به دنبال مذاکره برای امتیازات بیشتر در حوزههای غیرهستهای مثل موشکی و منطقهای و همراستاسازی با فشارهای آمریکا و رژیم صهیونیستی هستند.
آبشاهی در پاسخ به سوالی درباره جعبهابزار پاسخ ایران گفت: ایران در این شرایط سه لایه پاسخ دارد: حقوقی-دیپلماتیک، اقتصادی-عملیاتی و بازدارندگی هوشمندانه. از نظر حقوقی، ایران میتواند با فعالسازی کانالهای شورای امنیت و طرح ابتکارات حقوقی، سوءاستفاده از سازوکار را افشا کند. در حوزه اقتصادی، ایران از طریق تنوعبخشی به مقاصد فروش نفت، تقویت مسیرهای مالی امن و ایجاد همگرایی منطقهای میتواند از آسیبهای تحریمها بکاهد.
آبشاهی در خصوص بازگشت تحریمهای سازمان ملل و تفاوت آن با وضعیت کنونی گفت: تحریمهای سازمان ملل چندجانبه و سیستمی هستند که به شبکههای حقوقی، بیمهای و حملونقل جهانی آسیب میزنند. اما ایران امروز تجربه مقاومت و سازوکارهای مدیریت ریسک را در اختیار دارد. بنابراین، بازگشت تحریمها پایان بازی نیست، بلکه آغاز فصل جدیدی از دیپلماسی و تابآوری اقتصادی است.
آبشاهی تاکید کرد: خط قرمز ایران، حفظ حقوق ملت و امنیت ملی است. افق مطلوب ما توقف سیاسیکاری و پذیرش واقعیت موجود از سوی کشورهای اروپایی و آمریکا است. همچنین، حرکت به سمت توافقی پایدار و با تضمینهای حقوقی قابل قبول، که قدرت ملی ایران را به رسمیت بشناسد و تحریمزدایی واقعی بههمراه داشته باشد.
پیام به نخبگان و رسانهها
آبشاهی در پایان افزود: امروز زمان عقلانیت همراه با عزت است. نخبگان باید واقعیتسنج و مسئلهمحور باشند. رسانهها نیز باید میدان جنگ روایتها را جدی بگیرند و با اطلاعرسانی دقیق و تقویت همبستگی ملی، رسالت خود را به درستی انجام دهند.